Nhìn ra thế giới

Kinh nghiệm quản lý và phát triển thị trường nghệ thuật ở Trung Quốc

1. Vài nét về lịch sử và phát triển của thị trường nghệ thuật Trung Quốc

Phát triển thị trườngmỹ thuật phụ thuộc chủ yếu vào hai yếu tố, đó là xã hội ổn định, phát triển kinh tế, văn hóa và các yếu tố bên ngoài phải được hưng thịnh thì mới có thể làm cho những tinh anh, tài năng nghệ thuật xuất hiện, việc tạo ra các hoạt động, khái niệm bao gồm các yếu tố nội bộ. Trong thế kỷ 20, sự thành lập một đất nước Trung Quốc (Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa), xã hội Trung Quốc sau một nửa thế kỷ đã có những biến động đầy kịch tính và mạnh mẽ, nền kinh tế bắt đầu hồi phục, văn hóa phát triển tích cực hơn; các nghệ sĩ hân hoan đón nhận và hòa nhập vào một xã hội mới, và đương nhiên họ sáng tạo để phục vụ cho một xã hội mới mà chính họ đã là một thành viên trong xã hội đó. Trong bối cảnh này, sự khởi đầu của một nền nghệ thuật mới được manh nha phát triển và định vị để rồi dần dần thoát khỏi sự sụt giảm về chất lượng cũng như sự trì chệ của thương mại như ở thị trường cũ, mà trước hết nghệ thuật mới, thị trường mới đã mang tính tái tạo sức sống mạnh mẽ cho nghệ sĩ và thị trường nghệ thuật nói chung.

Sự can thiệp của thị trường mới này đã tiết kiệm được rất nhiều cho vốn nhà nước đang trên bờ phá sản khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa chưa thành lập.Ở đây, đã mở ra một quá trình quan hệ đối tác công-tư, giữa khu vực truyền thống và hiện đại, từ đó thúc đẩy nghệ thuật thương mại chuyển đổi nhanh chóng: Nhiều trung tâm nghệ thuật thời trước đã trở thành thời kỳ đầu, là bàn đạp tạo đà mang tính công cộng của nghệ thuật Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc. Sự tích cực phát triển của các nhà sưu tập, các nhà tài trợ, hệ thống bảo tàng, thậm chí như Tôn Doanh Châu là người tiên phong lần lượt thêm vào hàng ngũ của những bảo tàng mới của Trung Quốc, các tổ chức kinh doanh nghệ thuật như Bắc Kinh Vinh Bảo Trai (荣宝斋),không chỉ như là một đối tác quan trọng trong các bộ sưu tập nghệ thuật công cộng, tích cực như  “Diêu Khê Thi Quyển -苕溪诗卷”vànhư "bảo vật quốc gia" khác mà còn có thái độ chuyên nghiệp, phục vụ nhiệt tình để đáp ứng nhu cầu của một thế hệ mới các nhà sưu tập nghệ thuật, ngoài ra còn bằng cách khai thác các kỹ năng truyền thống xuất sắc của Trung Quốc trong lĩnh vực sửa chữa, trang hoàng thư họa và bảo vệ một số lượng lớn các di sản nghệ thuật Trung Quốc cổ đại, mộc bản thủy ấn trong việc nhân rộng thành công của nhiều bức tranh Trung Quốc cổ đại, cũng như hợp tác với các nghệ sĩ đương đại để đưa ra các tác phẩm  khắc gỗ in thủy ấn nổi tiếng ra triển lãm giới thiệu với công chúng để phát huy truyền thống văn hóa Trung Quốc, thúc đẩy sáng tạo nghệ thuật cho một Trung Quốc hiện đại, đó chính là trách nhiệm xã hội cao cả và sứ mệnh lịch sử.

Thị trườngmĩ thuật của Trung Quốc trong những năm 1980 của thế kỷ 20, các chính sách cải cách và nền kinh tế thị trường của Trung uốc bắt đầu khai mở và phát triển, thị trường nói chung không chỉ xuất hiện trong sự phát triển ổn định của các tổ chức nhà nước, và còn có sự xuất hiện của một số lượng lớn các đơn vị tư nhân và cạnh tranh bình đẳng cũng góp phần làm thị trường mĩ thuật của Trung Quốc phồn thịnh và phát triển hơn. Và mỹ thuật phát triển mạnh  kết hợp với  thị trường Trung Quốc hiện đại trong năm 1980, và đối với nhiều nghệ sĩ Trung Quốc, họ như cung cấp thêm nhiều tác phẩm mới, hiện đại cho các viện bảo tàng, phòng trưng bày, các phòng triển lãm có  không gian rộng lớn, mà còn cho những người yêu nghệ thuật trong và ngoài Trung Quốc chiêm ngưỡng một bộ sưu tập các tác phẩm xuất sắc của Trung Quốc. Giai đoạn này, đặc biệt là trao đổi, giao lưu với mỹ thuật nước ngoài  cũng phát trienr mạnh mẽ, do việc thực hiện chính sách, tiến trình cải cách và mở cửa, một số nghệ sĩ tốt nhất của Trung Quốc vượt lên dẫn trước thông qua thị trường ra nước ngoài, để cho nước ngoài thực sự cảm nhận được sự thay đổi trong các thời kỳ phát triển mới của nghệ thuật Trung Quốc, tăng cường giao tiếp, liên kết văn hóa và hiểu biết hơn văn hóa, nghệ thuật ngoài Trung Quốc.

Thị trườngmĩ thuật Trung Quốc trong những năm 1990 có được sự trưởng thành mạnh mẽ, đáng chú ý nhất là sự kết hợp của cấu trúc hình thành thị trường, dần dần các gallery nghệ thuật chuyên nghiệp được thành lập như những thị trường sơ khai, như việc bán đấu giá chính của thị trường nghệ thuật thứ cấp (còn được gọi là thị trường thứ cấp), cũng như các hội chợ nghệ thuật như là thị trường chính (hay thị trường triển lãm chuyên nghiệp), mỗi bộ phận dù thứ cấp hay cao cấp cũng đều có sự gắn bó mật thiết trong cấu trúc thị trường. Và vào thế kỷ 21, thị trường mĩ thuật Trung Quốc đang trong quá trình phát triển bền vững, liên tục tự cải thiện và tăng cường sự tương tác giữa các đối tượng với các thị trường khác nhau, do đó thúc đẩy và tối ưu hóa cơ cấu và phát triển của thị trường nghệ thuật Trung Quốc.

2.Các phòng trưng bàycủa Trung Quốc kể từ năm 1990 của thế kỷ 20

Trung Quốcbắt đầu mở thị trường , các galerry, các sưu tập phát triển là thời gian gần đây, chủ yếu phục vụ cho quá trình phát triển của nghệ thuật vẫn còn sơ khai sau mở cửa, và giai đoạn này nghệ thuật Trung Quốc đã phát triển nhanh và đã khá trưởng thành, sự trưởng thành đó có khoảng khoảng bốn giai đoạn của sự phát triển.

Giai đoạn1:Từ khi bắt đầu củacải cách và mở cửa của Trung Quốc. Ở giai đoạn này các chính sách kinh tế và văn hóa, chính trị của Trung Quốc có quy định hiệu quả của các hình thức của doanh nghệ thuật truyền thống, "Họa điếm - 画店" đã được khôi phục, nhưng bị trói buộc trong quy mô phát triển và tốc độ phát triển đã bị hạn chế rất nhiều vì luật pháp có liên quan và các quy định hoặc thiếu các quy định trong chính sách cũ.

Giai đoạn2:Đề cậpđến toàn bộ năm 1980. Ở giai đoạn này, khi nền kinh tế Trung Quốc tiếp tục quá trình cải cách, thị trường nghệ thuật đã được phát triển nhanh chóng đặc biệt đối với việc tăng đáng kể số lượng công chúng nghệ thuật nên các galerry, cửa hàng tranh tiêu thụ mạnh, trong khi đối với người nước ngoài, việc bán hàng tiêu dùng và hiệu quả gắn với du lịch trên cơ sở tăng trưởng mạnh mẽ của Trung Quốc giai đoạn này cũng đã đạt một số tiến bộ phát triển của thị trường nghệ thuật.

Giai đoạn 3:Đề cập đến toàn bộ năm 1990 của thế kỷ 20. Giai đoạn này là giai đoạn trứng nước của gallery nghệ thuật chuyên nghiệp ở Trung Quốc. Ở giai đoạn này một số của các galerry thoát khỏi "Họa điếm Mỹ thuật phẩm-美术品商店”khuôn mẫutruyền thống và bước vào mọt thị trường mới, ở đó khách du lịch là đối tượng chính và dần dần bước chân vào các mô hình hiện đại của các doanh nghiệp. Đây như một trong những dấu hiệu quan trọng nhất, đó là việc giới thiệu rộng rãi của các nghệ sĩ quốc tế ký hợp đồng nghệ thuật trong hệ thống điều hành chung của thị trường mỹ thuật Trung Quốc. Sự ra đời của hệ thống này đã thay đổi rất nhiều những gì đã tồn tại trong quá khứ  và giờ đây nó hoàn toàn phụ thuộc vào uy tín của các nghệ sĩ, các nghệ sĩ đã được thực hiện cái gọi là "bán hàng", thúc đẩy sự phán đoán, nhận xét dựa trên các giá trị nghệ thuật của các nghệ sĩ và những quyết định của các nhà môi giới mỹ thuật

Giai đoạn4: Từ năm 2.000 đến năm 2009, giai đoạn nàylà sự phát triển nhanh chóng các ngành nghề, các galerry của Trung Quốc. Không chỉ thể hiện ở sự gia tăng mạnh về số lượng các của các galerry nghệ thuật chuyên nghiệp, một phần của của các galerry chuyên nghiệp đã bước vào sự phát triển mạnh, gọi là "Thời kỳ lợi nhuận -赢利时代" cũng như của các galerry nước ngoài nhưng chủ yếu thể hiện trong bộ sưu tập nghệ thuật chuyên nghiệp như là trung tâm văn hóa của Trung Quốc cũng như thể hiện sự phát triển kinh tế, văn hóa của khu vực đô thị ở Trung Quốc. Tất cả đã được sự hình thành như một hình thức tích lũy trong hoạt động của "khu vực Gallery - 画廊区". Sự đa dạng này không chỉ đề cập đến phong cách hay vị trí của các galerry mà được điều hành bởi tiền, chiến lược quan hệ công chúng và các khía cạnh khác của chủ nghĩa đa nguyên trong vấn đề phát triển thị trường và quản lý thị trường được đặt lên hang đầu. Đồng thời, sự quan tâm về nghệ thuật đương đại của Trung Quốc, nhấn mạnh việc trao đổi liên kết với nghệ thuật nước ngoài, tập trung vào phân tích, tìm hiểu nghệ thuật châu Á-Thái Bình Dương đã ngày càng hiểu biết cơ bản và một tầm nhìn chung cho của các galerry chuyên nghiệp Trung Quốc.

3. Các nhà đấu giá nghệ thuật Trung Quốc từ những năm 1990

Sau khi nhà nước Trung Quốc được thành lập  vào năm 1958 thì trước năm 1958, một di sản của các nhà đấu giá cuối cùng ở Thiên Tân đóng cửa. 1986 Trung Quốc cải cách và mở cửa, ngành công nghiệp bán đấu giá của Trung Quốc được phục hồi sau  30 năm đóng cửa. Cũng năm 1986 tại Quảng Châu thành lập cơ chế thu hồi và bán đấu giá đầu tiên của mình - nhà đấu giá Quảng Châu. 1996 là một năm rất quan trọng trong lịch sử ngành ngành công nghiệp bán đấu giá Trung Quốc " Luật đấu giá của Cộng hòa nhân dân Trung Hoa -中华人民共和国拍卖法" được ban hành đánh dấu sự nghiệp đấu giá Trung Quốc thành một thị trường chuyên nghiệp, hợp pháp hóa như các đặc tính quốc tế trong các giai đoạn lịch sử mới của Trung Quốc. Và trong bối cảnh này, thị trường đấu giá nghệ thuật Trung Quốc dần dần phát triển. Quan sát lịch sử thị trường bán đấu giá nghệ thuật Trung Quốc, ta thấy có ba giai đoạn phát triển: giai đoạn đầu tiên từ năm 1992- 1995 là cơ sở của thị trường đấu giá nghệ thuật Trung Quốc. Bắt đầu của sự kiện là: Ngày 10 tháng 3 năm 1992 tại Thâm Quyến, nhà đấu giá động sản (nay là Công ty TNHH bán đấu giá, Thâm Quyến) tại Bảo tàng Thâm Quyến tổ chức một "Đấu giá tinh phẩm Hội họa và thư pháp đương đại Trung Quốc lần thứ nhất-首届当代中国名家字画精品拍卖会" với chủ đề “Thư họa Trung Quốc”. Ngày 11 tháng 10 năm 1992, Cục Quản lý Di sản văn hóa Bắc Kinh tài trợ,  điều hành thực hiện đấu giá "Đấu giá nghệ thuật quốc tế Bắc Kinh 1992 ". Tháng 6 năm 1993 Thượng Hải Đóa Vân Xuân bán đấu giá nghệ thuật tại "Bán đấu giá thư họa Trung Quốc lần thứ nhất" bắt đầu thành công của cuộc đấu giá, thu hút sự chú ý rộng rãi trong và ngoài Trung Quốc, đã có một nhà sưu tập Trung Quốc, các trung tâm nghệ thuật quốc tế quan tâm về hiện tượng bán đấu giá này. Và tháng 5 năm 1993 với " Công ty TNHH kho tàng văn hóa đấu giá Gia Đức Trung Quốc -中国嘉德国际文化珍品拍卖有限公司" (cùng năm đã đổi tên thành Trung Quốc Gia Đức đấu giá Co., Ltd) được thành lập như là một biểu tượng, là cơ quan đấu giá nghệ thuật Trung Quốc đầu tiên cổ phần hóa đã phá vỡ tất cả các quy tắc cũ, phá vỡ thế độc quyền trong việc đấu giá các di dản và tác phẩm nghệ thuật. Hiệp hội ngành nghề đấu giá Trung Quốc được thành lập tại Bắc Kinh ngày 22 tháng sáu 1995 và Hội đồng Di sản quốc gia đã được phê duyệt 15 tháng 12 1995 tại Trung Quốc Gia Đức, Bắc Kinh Hàn Hải, Bắc Kinh Vinh Bảo, Trung Thương Thành Giai, Thượng Hải Đóa Vân Hiên, Tứ Xuyên Hàn Nhã và 6 doanh nghiệp khác bán đấu giá thí điểm các di tích văn hóa, trực tiếp nhượng quyền thương mại phản ánh đầy đủ các quy định của chính phủ Trung Quốc trong giai đoạn phôi thai của thị trường đấu giá nghệ thuật Trung Quốc, trong khi các hiệp hội ngành nghề đấu giá Trung Quốc công bố số liệu từ năm 1994 - đấu giá nghệ thuật quốc gia khối lượng đạt 200 triệu nhân dân tệ, mà còn là một sự phản ánh đúng, nhanh chóng tình hình thị trường đấu giá của nghệ thuật Trung Quốc trong thời gian này.

Từ năm 1996 đến năm 2002năm của giai đoạn thứ hai, đó là thị trường đấu giá nghệ thuật Trung Quốc có sự phát triển ổn định. Trong thời gian này thị trường đấu giá nghệ thuật Trung Quốc từ một số nhà khai thác, phạm vi kinh doanh đã nâng cao hiệu suất và các khía cạnh khác của cuộc đấu giá, đã cho thấy sự ổn định của thị trường. Ngoài ra trong tháng 4 năm 2002, cuộc đấu giá mùa xuân do Công ty đấu giá quốc tế Gia Đức bán tác phẩm thời Tống Huy Tông (triều đại Bắc Tống) "Tả Sinh Chân Cầm Đồ quyển" với doanh thu 25,3 triệu nhân dân tệ, vào giữa tháng 12 năm 2002, cuộc đấu giá mùa thu do Công ty đấu giá The Guardian tổ chức bán tác phẩm thư pháp của Mễ Phất thời bắc Tống "Nghiên Sơn Minh " với doanh thu 29.990.000 nhân dân tệ được giao dịch như một biểu tượng không chỉ có hiệu quả là nâng cao vị thế của Trung Quốc trên thị trường đấu giá nghệ thuật toàn cầu trong các lĩnh vực có liên quan mà còn kéo theo nhiều hơn các nguồn lực để hội họa Trung Quốc trong nước và thanh khoản thị trường nghệ thuật thư pháp trên toàn thế giới nhanh chóng với cái gọi là "Hải ngoại hồi lưu ". Và do đó, hiệu quả đảo ngược nghệ thuật Trung Quốc thế kỷ qua của đầu ra nước ngoài lại nằm trong tình trạng lúng túng trong việc thiết lập các hình ảnh mới của Trung Quốc trong ngành công nghiệp nghệ thuật toàn cầu.

Từ 2003 đến năm 2009là giai đoạn thứ ba: Thị trường đấu giá nghệ thuật Trung Quốc có được sự phát triển tăng tốc. Trong thời gian này, thị trường đấu giá các tác phẩm nghệ thuật Trung Quốc ngoài việc có nhiều nhà khai thác, phạm vi kinh doanh nâng cao hiệu suất của các cuộc đấu giá khác nhau vẫn tiếp tục duy trì một sự mở rộng nhanh chóng của tình hình bên ngoài, trong mô hình kinh doanh cũng tiếp tục hội nhập với thị trường nghệ thuật toàn cầu và Bắc Kinh và Thượng Hải như là điểm chính để tạo thành một trung tâm như vậy, gọi là các xu hướng phát triển thị trường đấu giá nghệ thuật Trung Quốc.

4. Từ những năm 1990, các Hội chợ Nghệ thuật ra đời

Hội chợnghệ thuật Trung Quốc giai đoạn này hình thành thường có ba giai đoạn.

Giai đoạn 1:là giai đoạn phôi thai. Sự kiện mang tính bước ngoặt là đã được tổ chức tại Quảng Châu vào năm 1993, đây được coi là hội chợ nghệ thuật đầu tiên của Trung Quốc, lúc đó được gọi là nghệ thuật phẩm Trung Quốc "Quảng giao hội". Từ hội chợ này, điều cốt yếu là đã thay đổi cách mà các triển lãm trước đây được tổ chức duy nhất bởi sự tài trợ của quốc gia. Sự tham gia chung của các học viện, các phòng trưng bày, các đại lý và quan trọng hơn là lần đầu tiên Hội chợ Nghệ thuật có đề ra mục đích tổ chức mở rộng theo hình thức quốc tế  và có sự tham gia của thị trường nghệ thuật. Kể từ đó hội chợ nghệ thuật Trung Quốc đã từng bước phát triển, trong đó lần lượt được tổ chức tại các thành phố lớn như Thượng Hải, Quảng Châu và những nơi khác khá đều đặn từ giữa năm 1990 của thế kỷ 20.

Giai đoạn 2:là giai đoạn kiểu mẫu. Sự kiện mang tính bước ngoặt là vào năm 2004 được tổ chức lần đầu tiên mang tính quốc tế của các galerry Exposition (CIGE) tại Trung tâm Triển lãm Công nghệ Khoa học Quốc tế  Bắc Kinh, Trung Quốc. Từ sự kiện kiểu mẫu này, hội chợ triển lãm quốc tế Trung Quốc từng bước và tiếp tục được xác định tiêu chuẩn - với sự  môi giới và tổ chức thương mại của những người tham gia bán các tác phẩm nghệ thuật, họ đề xuất các tiêu chuẩn và mục tiêu chuyên nghiệp hóa, và mục tiêu kết nối quốc tế.

Giai đoạn 3:là của chủ nghĩa đa nguyên. Sự kiện mang tính cột mốc bắt đầu vào năm 2006,  khi tổ chức triển lãm tại Bắc Kinh với tiêu đề "Nghệ thuật Bắc Kinh - Hội chợ nghệ thuật Đương đại". Sự kiện thứ hai là vào năm 2007 tổ chức "Triển lãm Nghệ thuật Đương đại - Hội chợ nghệ thuật Quốc tế Thượng Hải 2007" (Sh Contemporary) tại Trung tâm triển lãm Thượng Hải, và năm 2008 triển lãm "Nghệ thuật đương đại Hồng Kông" được tổ chức tại Hồng Kông. Những triển lãm này rõ ràng là để thúc đẩy nghệ thuật đương đại cho các mục đích tập trung hơn vào các địa phương của Trung Quốc và khu vực Châu Á nên các triển lãm này như sự cố gắng thiết lập và đại diện cho hội chợ nghệ thuật đương đại của khu vực. "Triển lãm nghệ thuật đương đại quốc tế Thượng Hải " và "Triển lãm Nghệ thuật đương đại Hồng Kông" được tổ chức đã phản ánh đúng thực trạng phát triển của thị trường nghệ thuật Trung Quốc hiện nay, nội dung triển lãm có xu hướng phát triển ngày càng mở rộng và không còn gò bó hay được tài trợ từ nhà nước như trước kia. Và trong "Nghệ thuật Bắc Kinh", "Thượng Hải đương đại", "Nghệ thuật Hồng Kông", là những ví dụ có thể rút ra để kết luận về sự đa dạng hóa trong việc phát triển các triển lãm cũng như để tiếp tục phát triển trong xu hướng của thế kỷ 21. Mặt khác, một cuộc triển lãm nghệ thuật quy mô lớn được thực sự hội nhập vào nền kinh tế của từng địa phương, từng thành phố đã tạo nên sự xung động văn hóa và đã trở thành thương hiệu, là một phần quan trọng của ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo cũng như tiếp thị văn hóa để tạo ra môi trường văn hóa của thành phố, cải thiện đời sống nghệ thuật cũng có ý nghĩa thiết thực rõ ràng.

Sài Gòn ngày 27 tháng 7 năm 2015

 

 

tin tức liên quan

Thống kê truy cập

114440625

Hôm nay

2220

Hôm qua

2309

Tuần này

2529

Tháng này

215799

Tháng qua

112676

Tất cả

114440625