Tối nay, 18/10, khán giả Vinh được xem hai tác phẩm kịch hát của nhà viết kịch nổi tiếng xứ Nghệ Nguyễn Trung Phong.

Vở “Khi ban đội đi vắng” được Nguyễn Trung Phong sáng tác năm 1967, là một trong những vở kịch đánh dấu sự manh nha xuất hiện một thể loại sân khấu mới: kịch hát Nghệ Tĩnh.

Câu chuyện một người chồng có ý định cùng một người bạn tranh thủ đi buôn kiếm đôi đồng lời đong gạo khi biết ban đội (ban quản lý hợp tác xã) đi vắng, được tác giả kể lại một cách dí dỏm và hấp dẫn. Những tình huống kịch được đưa ra và giải quyết rất khéo léo, vẹn nghĩa trọn tình. Nhất là đoạn người vợ đã quyết dùng những lời khuyên có tình có lý, vừa mềm dẻo vừa kiên quyết buộc chồng phải suy nghĩ mà đi đến quyết dịnh không đi buôn trộm nữa. Đội văn nghệ xã Diễn Bình, huyện Diễn Châu là đội đầu tiên dựng vở kịch này. Sau đó vào năm 1973, vở kịch đã được Đoàn Thể nghiệm Kịch hát Nghệ An dàn dựng trên sân khấu chuyên nghiệp. Hôm nay, cũng chính đội văn nghệ xã Diễn Bình hiện tại, tiếp tục thay các đàn anh đàn chị đưa vở diễn này đến với công chúng. Khán giả được sống lại với không khí sản xuất hợp tác xã, và sự phê phán tính tự lợi, cá nhân của một số người trong thập kỷ 60-70 thế kỷ trước. Điều thú vị là cô Nguyễn Lê, người đã từng đóng nhiều vai trong các vở kịch của Nguyễn Trung Phong ngày trước, hôm nay cũng sắm vai Tâm – người vợ của anh chàng có ý định đi buôn. Cô cũng là người cháu họ của nhà viết kịch.

Trích đoạn Lý trưởng, mẹ Seo trong vở "Cô gái sông Lam"

Dù không được xem trọn vẹn vở Cô gái sông Lam nhưng những giá trị đặc sắc của vở diễn đã phần nào được chuyển tải tới công chúng trong buổi tối hôm nay. Trung tâm Bảo tồn và Phát huy di sản dân ca xứ Nghệ đã thể hiện các trích đoạn: Màn khai từ, Lý trưởng  Mẹ Seo, Nghệ bị nghi oan  trong vở kịch hát “Cô gái sông Lam” của ông vô cùng  háp dẫn. Một phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh hào hùng, một cô Nghệ thông minh, trung kiên, yêu nước cùng những đồng chí, những người dân một lòng đấu tranh chống cường quyền và ách thống trị của thực dân Pháp đòi tự do, độc lập hiện lên sinh động. Những màn kịch bi hùng xen lẫn những lớp kịch hài hước dí dỏm, lời thoại gọn, giàu chất văn học khiến cho người nghe/xem bị hấp dẫn, cuốn hút.

“

Cảnh Nghệ bị nghi oan trong vở kịch hát "Cô gái sông Lam"

Cô gái sông Lam” khởi nguồn là kịch bản Chèo nổi tiếng của Nguyễn Trung Phong. Vở diễn này đã giúp Đoàn Chèo Nghệ An lần đầu tiên giành được HCV (tại Hội diễn Sân khấu toàn quốc năm 1962). Thành công của vở diễn đã khẳng định vị trí của sân khấu Chèo Nghệ An trong làng Chèo toàn quốc. Đoàn Chèo Trung ương đã mấy lần dàn dựng vở diễn này trên sân khấu của mình. Và nó tiếp tục tạo nên những tiếng vang trong đời sống văn hóa của người dân cả nước suốt một thời gian dài sau đó. Năm 1975 đến 1977, 1978 kịch bản Chèo đã được Đoàn Thể nghiệm Kịch hát dân ca Nghệ An/Nghệ Tĩnh chuyển thể sang kịch hát dân ca trên sân khấu chuyên nghiệp. Và nó tiếp tục tạo nên những dư âm trong dời sống văn hóa nghệ thuật thời bấy giờ.

Ba thế hệ diễn viên đóng vai Nghệ chụp ảnh lưu niệm cùng vợ của nhà viết kịch Nguyễn Trung Phong và NSND Lê Tiến Thọ - Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam và ông Hồ Mậu Thanh - Giám đốc Sở VH&TT Nghệ An

Đêm giao lưu nghệ thuật kết thúc bởi màn biểu diễn của của Trung tâm Bảo tồn và Phát huy di sản dân ca xứ Nghệ với tiết mục Giận mà thương. Đây là một làn điệu/bài hát nổi tiếng của Nguyễn Trung Phong được ông phóng tác từ năm những năm 1960s, trong vở kịch hát “Khi ban đội đi vắng” mà nó dường như đã thành dân ca cổ.

Hơn 20 vở diễn đủ các thể loại: chèo, cải lương, kịch nói, kịch dân ca; và những làn điệu cải biên đã làm nên một Nguyễn Trung Phong - nhà viết kịch xuất sắc của xứ Nghệ.