Chiều ngày 15/11, trong khuôn khổ các hoạt động Ngày hội “Thắm tình hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào” năm 2019, Bộ Thông tin & Truyền thông phối hợp với UBND tỉnh Nghệ An tổ chức Tọa đàm “Xúc tiến đầu tư thương mại và du lịch Nghệ An”.

Chủ trì tọa đàm có: Ông Đoàn Công Huynh - Cục trưởng Cục Thông tin đối ngoại Bộ Thông tin & Truyền thông, Trưởng ban Tổ chức chương trình “Thắm tình hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào” năm 2019, ông Nguyễn Bá Hảo - Phó GĐ Sở TT& TT Nghệ An, ông Khamkheua May - Bí thư Thứ nhất, Phụ trách song phương Đại sứ quán nước CHDCND Lào tại Việt Nam, ông Trần Phú Cường - Vụ trưởng Vụ hợp tác quốc tế, Tổng cục Du lịch, Bộ VHTT & DL, ông Bua Ngân Hum Xay Nhạ Phôm - UV Ban Thường vụ tỉnh, GĐ Sở Kế hoạch & Đầu tư tỉnh Xiêng Khoảng, Trưởng đoàn đại biểu tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào.

 Ông Nguyễn Bá Hảo phát biểu khai mạc,

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Bá Hảo đã nhấn mạnh những tiềm năng, lợi thế giúp tỉnh Nghệ An ngày càng thắt chặt, tăng cường mối quan hệ hợp tác với nước CHDCND Lào. Ông cũng đã điểm qua những kết quả đạt được trong hợp tác giữa Nghệ An và Lào giai đoạn 2012-2018. Theo đó, giai đoạn 2012-2018, các Ban Đảng tỉnh Nghệ An và các tỉnh Xiêng Khoảng, Hủa Phăn, BôlyKhămXay (Lào) đã có nhiều hoạt động hợp tác, trao đổi kinh nghiệm trong công tác xây dựng Đảng, tổ chức cán bộ, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, trao đổi về chương trình phối hợp đào tạo cán bộ về lý luận chính trị, về mối quan hệ giữa Đảng và chính quyền các cấp. Hàng năm, nhiều hoạt động đối ngoại giữa Đoàn Đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An và các tỉnh nước bạn cũng đã được triển khai. Từ năm 2012  đền 2018, tỉnh Nghệ An sử dụng ngân sách tỉnh với tổng kinh phí hơn 158 tỷ đồng viện trợ cho các tỉnh chung biên giới nước bạn Lào trên nhiều lĩnh vực (Xây dựng công trình xã hội, kinh tế, Giáo dục đào tạo, Giao thông Vận tải, Nông nghiệp, Quốc phòng, An ninh...) Trong đó tiêu biểu như: hỗ trợ kinh phí xây dựng Nhà Văn hóa tỉnh Xiêng Khoảng: 42 tỷ đồng; xây dựng trạm xá quân dân y tại bản Nậm On, huyện Xay Chăm Phon, tỉnh Bô Ly Khăm Xay tổng 15 tỷ đồng... Năm 2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Nghệ An và Lào đạt 23,272 triệu USĐ, mặt hàng xuất khẩu sang Lào chủ yếu là vật liệu xây dựng, hàng thủy sản, hàng tiêu dùng... Mặt hàng nhập khẩu từ Lào chủ yếu là gỗ nguyên liệu, hàng rau quả, thạch cao... Bên cạnh đó, hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Nghệ An tại Lào cũng ngày càng được đẩy mạnh với khoảng 90 doanh nghiệp của Nghệ An trực tiếp đầu tư, kinh doanh vào thị trường Lào với tổng vốn đầu tư của các dự án hơn 200 triệu USD. Về đào tạo nguồn nhân lực, mỗi năm học, tỉnh Nghệ An đều đề ra chỉ tiêu tiếp nhận đào tạo tiếng Việt và chuyên ngành trình độ Đại học, Thạc sỹ cho khoảng 100 cán bộ, học sinh, sinh viên 6 tỉnh (Xiêng Khoảng, Hủa Phăn, Bô Ly Khăm Xay, Viêng Chăn, Khăm Muộn và Sa Vẳn Na Khệt) của Lào. Hiện nay, có 942 cán bộ, học sinh, sinh viên nước CHDCND Lào đang được hỗ trợ đào tạo bằng ngân sách tỉnh Nghệ An (khoảng 7-9 tỷ VNĐ mỗi năm). Về Văn hóa, Thể thao và Du lịch, hàng năm tỉnh Nghệ An tổ chức các Hội nghị quảng bá giới thiệu tiềm năng du lịch Nghệ An tại thủ đô Viêng Chăn, Lào. Các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành quốc tế trong tỉnh đẩy mạnh hợp tác với các doanh nghiệp du lịch các tỉnh Lào. Thư Viện tỉnh Nghệ An giúp đỡ Thư Viện tỉnh Xiêng Khoảng mở Phòng đọc sách tiếng Việt với trên 2.000 bản sách phục vụ đông đảo bà con Việt Kiều và nhân Lào (2016). Chính phủ Lào tặng công trình Nhà Lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh cho Đảng bộ, chính quyền tỉnh Nghệ An, tại Khu Di tích Kim Liên, Nam Đàn (2017).v.v…

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã được nghe 5 tham luận đến từ đại biểu Việt Nam và nước CHDCND Lào, tập trung bàn các vấn đề về: tiềm năng hợp tác thương mại Nghệ An - Lào, liên kết phát triển các loại hình du lịch đường bộ quá các cửa khẩu quốc tế Việt Nam - Lào, phát huy quan hệ hợp tác hữu nghị Việt - Lào thúc đẩy phát triển du lịch.

Bà Võ Thị An - Phó Giám đốc Sở Công thương Nghệ An trình bày tham luận

Nhiều tham luận đã đi sâu đánh giá không chỉ những tiềm năng, thuận lợi mà còn là hạn chế, khó khăn trong quan hệ hợp tác giữa Nghệ An và Lào. Trong bài tham luận của mình, bà Võ Thị An - Phó giám đốc Sở Công thương Nghệ An đã chỉ ra kim ngạch xuất khẩu giữa Nghệ An và Lào vẫn được duy trì và chiếm tỷ lệ nhất định trong tổng kim ngạch của tỉnh nhưng có xu hướng giảm mạnh trong những năm gần đây. Quy mô xuất khẩu còn nhỏ, hằng năm mới chỉ chiếm 2-3% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Thương nhân tham gia hoạt động thương mại Nghệ An - Lào tuy nhiều nhưng chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ, hàng hóa còn manh mún, chưa có chiến lược phát triển lâu dài. Hoạt động xúc tiến thương mại được tổ chức hình thức chưa đa dạng, chưa thu hút được đông đảo doanh nghiệp. Hạ tầng kỹ thuật khu vực cửa khẩu còn yếu kém, lạc hậu; Hệ thống giao thông, hệ thống thanh toán, cơ sở vật chất các chợ biên giới còn kém. Việc phối hợp trong công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại vẫn còn nhiều hạn chế. Theo bà, nguyên nhân của tình trạng này là do: Một số chính sách của Lào và Việt Nam được ban hành đã tác động mạnh đến các doanh nghiệp nhập khẩu gỗ về Việt Nam nói chung, Nghệ An nói riêng; Số lượng các dự án đầu tư sản xuất của doanh nghiệp Trung Quốc, Thái Lan tại Lào ngày càng nhiều làm tăng nguồn cung hàng hóa tại thị trường nội địa, buộc hàng hóa chúng ta phải cạnh tranh mạnh mẽ. Từ đó bà cũng đưa ra 7 kiến nghị, đề xuất để thúc đẩy hợp tác thương mại Nghệ An - Lào, trong đó, đáng chú ý có: Sớm thống nhất cho ý kiến về việc công bố cửa khẩu phụ, lối mở trên địa bàn tỉnh Nghệ An; Đơn giản hóa các thủ tục hành chính, đặc biệt là các ngành hải quan, biên phòng,… tại cửa khẩu; Chỉ đạo các tổ chức tín dụng khảo sát, thành lập phòng giao dịch khi có nhu cầu đủ lớn về dịch vụ ngân hàng tại các cửa khẩu, vùng biên có thương mại phát triển,…

Ông Nguyễn Hữu Bắc, Công ty PhucGroup lại chỉ ra một số bất cập trong quá trình khai thác du lịch như: Hệ thống đường sá xuống cấp, một số hạ tầng đặc biệt ở Bắc Lào chưa đảm bảo; thủ tục tại các cửa khẩu còn nhiều bất cập, các cửa khẩu không có khu vực đóng dấu hộ chiếu riêng cho khách đi theo đoàn, sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý du lịch chưa đồng nhất, chưa có quy hoạch tổng thể mang tính quốc gia về sản phẩm du lịch, chiến lược du lịch, v.v... Từ đó, ông đưa ra một số đề xuất để thúc đẩy phát triển du lịch giữa hai nước nói chung, giữa Nghệ An và Lào nói riêng như: liên kết quản lý nhà nước về du lịch; liên kết  trong xúc tiến quảng bá, giới thiệu sản phẩm; liên kết trong phát triển sản phẩm; liên kết mở đường bay trực tiếp và đẩy mạnh quảng bá ở cả hai nước để đảm bảo có khách 2 chiều.

Bí thư thứ Nhất Đại sứ quán nước CHDCND Lào tại Việt Nam  phát biểu tại Hội thảo

Về phía nước CHDCND Lào, Bí thư thứ Nhất Đại sứ quán nước CHDCND Lào tại Việt Nam đã khẳng định những thành tựu đạt được trong thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư phát triển. Theo đó, Việt Nam là nước đứng thứ ba về đầu tư tại Lào (sau Trung Quốc,Thái Lan). Hiện nay, Lào cho phép 409 doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào với trị giá khoảng 4,4 tỷ Đô la Mỹ.  Đại diện tỉnh Xiêng Khoảng lại có bài tham luận trao đổi về những tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch của Xiêng khoảng và mong muốn trao đổi kinh nghiệm về quản lý văn hóa, du lịch với tỉnh Nghệ An.

Sau khi lắng nghe tham luận, các đại biểu đã tiến hành trao đổi, thảo luận, đặt ra một số câu hỏi xung quanh kinh nghiệm hai bên về chiến lược phát triển du lịch, cách thu hút khách đến với những điểm tham quan văn hóa - lịch sử.