Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc năm 2025 diễn ra từ ngày 17-26/11 tại Rạp Kim Mã - Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam (số 71 Kim Mã, phường Giảng Võ, thành phố Hà Nội).

Cảnh trong vở tuồng “Lửa cháy phiên ngung” của Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam mở màn Liên hoan

Liên hoan do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Hà Nội và các đơn vị có liên quan tổ chức, với sự tham dự của gần 1.000 nghệ sĩ, diễn viên, đến từ 10 đơn vị nghệ thuật trong cả nước.

Liên hoan là hoạt động nghệ thuật có ý nghĩa đặc biệt, nhằm tôn vinh những giá trị nghệ thuật truyền thống đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, giúp khán giả hiểu và thêm yêu sân khấu Tuồng và Dân ca kịch - hai loại hình nghệ thuật tiêu biểu, giàu giá trị thẩm mỹ và triết lý nhân sinh của người Việt; Tôn vinh các nghệ sĩ, tác giả, đạo diễn, đơn vị có đóng góp xuất sắc trong việc bảo tồn và sáng tạo các loại hình sân khấu truyền thống.

Tham dự Liên hoan lần này, các đơn vị nghệ thuật trên cả nước mang tới 14 vở diễn, được dàn dựng công phu, phản ánh sâu sắc đời sống xã hội, ca ngợi lịch sử truyền thống, quê hương, đất nước, con người Việt Nam, tôn vinh những giá trị đạo đức, nhân văn và khát vọng hướng thiện. Trong đó: Nhà hát Sân khấu truyền thống Quốc gia Việt Nam 2 vở (Lửa cháy phiên ngung và Đoạn thâm tình); Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thành phố Đà Nẵng 2 vở (vở ca kịch bài chòi Người mẹ Điện Bàn và vở tuồng Còn mãi với non sông); Nhà hát Dân ca quan họ Bắc Ninh 1 vở  (Cô gái làng Quan Họ);  Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh Nghệ An 1 vở kịch hát dân ca (Chìm trong vòng xoáy); Nhà hát Nghệ thuật Lam Sơn Thanh Hoá 1 vở tuồng (Người đi mở cõi); Nhà hát Nghệ thuật hát bội Thành phố Hồ Chí Minh 1 vở (Anh hùng); Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Gia Lai 2 vở (ca kịch bài chòi Dòng sông kể chuyện và vở tuồng Nhìn lại một vương triều); Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung Đình Huế 1 vở (Mật lệnh búp sen hồng); Nhà hát Nghệ thuật ca kịch Huế 1 vở (Cung phi điểm bích); Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Khánh Hoà  02 vở (ca kịch bài chòi Phụng vũ trời Nam và Nữ tướng Tây Sơn)

Liên hoan được tổ chức nhằm khơi dậy tình yêu, niềm đam mê và trách nhiệm gìn giữ, phát huy nghệ thuật truyền thống của các thế hệ nghệ sĩ, diễn viên, phát hiện những nhân tố sáng tạo mới trong lao động nghệ thuật. Đây cũng là diễn đàn giao lưu, học hỏi và trao đổi kinh nghiệm nghệ thuật giữa các đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp trên toàn quốc; là dịp để đưa ra các giải pháp đổi mới phương thức quản lý, dàn dựng, biểu diễn và đào tạo nghệ sĩ, phù hợp với yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới…

Thông qua Liên hoan, các đơn vị nghệ thuật có cơ hội trình diễn những vở Tuồng, Dân ca kịch đặc sắc, mang hơi thở đương đại, nhưng vẫn giữ được cốt lõi truyền thống, góp phần xây dựng nền sân khấu Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, hướng tới mục tiêu phát triển văn hóa vì con người và khơi dậy khát vọng Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc. Khẳng định giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của các loại hình Tuồng (hát bội) và Dân ca kịch (các làn điệu dân ca kịch như bài chòi, ca kịch Huế…).

Theo quy chế các vở diễn tham dự Liên hoan phải bảo đảm chủ đề tư tưởng rõ ràng, không trái với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; không xúc phạm lãnh tụ, anh hùng dân tộc, danh nhân; không vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; Đề cao cái đẹp, giá trị nhân văn, mang tính dự báo, có tác động tích cực tới đời sống xã hội; Góp phần xây dựng con người Việt Nam toàn diện, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy sức mạnh văn hóa và con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ trao tặng các giải thưởng cao quý cho tập thể và cá nhân đạt thành tích xuất sắc, bao gồm: Giải Xuất sắc cho vở diễn và Giải Xuất sắc cho nghệ sĩ biểu diễn; Huy chương Vàng, Huy chương Bạc cho các vở diễn và nghệ sĩ đạt tiêu chí nghệ thuật theo Quy chế chấm giải; Giải Xuất sắc cho các thành phần sáng tạo như: Tác giả kịch bản, đạo diễn, nhạc sĩ, họa sĩ thiết kế.

Các giải thưởng không chỉ ghi nhận thành tựu sáng tạo nghệ thuật mà còn khích lệ, tôn vinh tài năng, tâm huyết và sự cống hiến của các nghệ sĩ với nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch. Ban Tổ chức kỳ vọng, “Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025” sẽ là ngày hội lớn của nghệ thuật sân khấu truyền thống Việt Nam, nơi hội tụ tài năng, đam mê và khát vọng sáng tạo của các nghệ sĩ cả nước. Đồng thời, là dịp tôn vinh giá trị văn hóa dân tộc, góp phần giữ gìn, lan tỏa và phát huy tinh hoa nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch, đưa sân khấu truyền thống đến gần hơn với công chúng.

Một cảnh trong vở “Chìm trong vòng xoáy” của Trung tâm NTTT tỉnh Nghệ An. Nguồn ảnh: Báo và PTTH Nghệ An

Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh Nghệ An tham gia Liên hoan với vở kịch hát dân ca “Chìm trong vòng xoáy”. Kịch bản: TS Nguyễn Đăng Chương. Chuyển thể NSND Nguyễn An Ninh. Đạo diễn NSND Hoài Huệ. Chỉ đạo nghệ thuật nhạc sĩ Trần Quốc Chung. Chìm trong vòng xoáy là một tác phẩm sân khấu được dàn dựng công phu và có chiều sâu tư tưởng. Vở diễn đem lại cho người xem những phút giây lặng người trước sự thật trần trụi của lòng tham và quyền lực, đồng thời khơi dậy niềm xúc động sâu xa trước khát vọng hướng thiện - ngọn lửa vẫn âm ỉ cháy trong con người giữa những giông bão của đời sống hôm nay. Dưới sự sáng tạo của các nghệ sĩ và ekip dàn dựng vở kịch đã tạo nên một chỉnh thể hài hòa giữa ngôn ngữ kịch nói và giai điệu dân gian xứ Nghệ. Chắc chắn vở diễn Chìm trong vòng xoáy sẽ tạo dấu ấn trong Liên hoan lần này.