Lễ cầu ngư trong lễ hội đền Cờn. Ảnh: Nguyễn Hương

Tối 10/2, thị xã Hoàng Mai long trọng tổ chức khai mạc Lễ hội Đền Cờn và khai trương du lịch Thị xã Hoàng Mai 2023.

Về dự buổi lễ có bà Nguyễn Thị Thanh Tâm - Giám đốc Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản Văn hóa Việt Nam; đại diện các sở, ban, ngành cấp tỉnh; thị xã Hoàng Mai; đại diện lãnh đạo các huyện, cùng đông đảo bà con nhân dân trên địa bàn và du khách thập phương.

Đền Cờn được xây dựng dưới đời nhà Trần, là nơi thờ tự Tứ vị Thánh nương, là ngôi đền linh thiêng nhất trong 4 ngôi đền nổi tiếng của xứ Nghệ: “Nhất Cờn, nhì Quả, tam Bạch Mã, tứ Chiêu Trưng”. Tọa lạc trên gò Diệc, sát cửa Càn Hải hay còn gọi là Cửa Cần (Cần Khẩu) thuộc làng Hương Cần, tổng Hoàng Mai, nay là phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An. 

Không những là di tích cổ kính, quy mô lâu đời có vị trí cảnh quan đẹp, lễ hội hấp dẫn ở cửa ngõ Nghệ An, đền Cờn còn nổi tiếng bởi là ngôi đền có tới 3 bậc đế vương là Vua Trần Anh Tông, Vua Lê Thánh Tông, Vua Quang Trung đến dâng hương trước khi đi đánh trận và đều được Tứ vị Thánh nương hiển linh phù trợ đánh thắng giặc. Tưởng nhớ công lao của Tứ vị Thánh nương, các vua đều ban cấp sắc phong, tiền bạc tu bổ, tôn tạo ngôi đền ngày càng bề thế, uy nghiêm, trở thành trung tâm tín ngưỡng thờ Mẫu của cư dân vùng biển.

Nguyên xưa, Lễ hội đền Cờn diễn ra từ 21 tháng Chạp năm trước đến tháng Ba âm lịch năm sau. Ngày nay, Lễ hội đền Cờn diễn ra từ ngày 19 - 21 tháng Giêng, với các hoạt động như: nghi thức tế lễ, chạy ói, rước thánh du xuân, hợp tế tại đền Cờn Ngoài, cầu ngư và các trò chơi dân gian…Đây là lễ hội truyền thống thuộc loại cổ xưa nhất của xứ Nghệ, mang đậm nét văn hóa độc đáo, phản ánh đời sống sinh hoạt, tín ngưỡng dân gian của người dân biển Quỳnh.

Nét mới trong Lễ hội Đền Cờn 2023 còn có nhiều hoạt động khác như: Chương trình nghệ thuật được đầu tư công phu và bắn pháo hoa; Hội thi nữ sinh thanh lịch; lễ trao tặng và giao sắc phong phục chế của đền Cờn để bảo tồn và phát huy giá trị của di sản. 

Ông Bùi Công Vinh, Phó Giám đốc Sở VH&TT trao sắc phong phục chế cho di tích. Nguyễn Hương

Lễ hội đền Cờn là hoạt động có ý nghĩa thiết thực, nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, đồng thời quảng bá tiềm năng du lịch và giới thiệu nét đẹp văn hóa của quê hương, con người Hoàng Mai với đông đảo nhân dân và du khách thập phương.