Tối 23/11, trong khuôn khổ Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc - 2025 diễn ra từ ngày 17 đến 26/11 tại Rạp Kim Mã (Hà Nội), Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An tham gia phần thi diễn với vở kịch hát dân ca Nghệ Tĩnh “Chìm trong vòng xoáy”. Vở diễn nhanh chóng thu hút sự chú ý của khán giả và giới chuyên môn bởi đề tài thời sự, thông điệp mạnh mẽ và cách dàn dựng giàu tính biểu tượng.

Liên hoan năm nay có sự tham gia của 10 đơn vị nghệ thuật từ nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước với 14 vở diễn công phu, phản ánh sự đa dạng của ngôn ngữ sân khấu truyền thống và nỗ lực gìn giữ, phát huy nghệ thuật dân tộc trong đời sống đương đại. Sự tham gia của Nghệ An với vở diễn khai thác đề tài chống tham nhũng đã góp thêm sắc màu đặc biệt cho không gian Liên hoan, thể hiện sức sống của nghệ thuật dân ca kịch trong việc phản ánh các vấn đề xã hội thời hiện đại.

Khán phòng Rạp Kim Mã tối 23/11 đông kín, không khí vừa trang trọng vừa đầy cảm xúc, tạo nên nguồn động lực lớn cho các nghệ sĩ xứ Nghệ thể hiện trọn vẹn tài năng và tâm huyết của mình.

Khán phòng rạp hát phủ kín khán giả dự và cổ vũ cho đêm thi diễn của Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An

“Chìm trong vòng xoáy” là tác phẩm của TS. Nguyễn Đăng Chương, được NSND Hoài Huệ đạo diễn và NSND Nguyễn An Ninh chuyển thể dân ca. Vở diễn xây dựng hệ thống nhân vật phản ánh cấu trúc quyền lực, quan hệ lợi ích và những mâu thuẫn đạo đức trong bộ máy công quyền. Các nhân vật chính gồm Liêm - Chủ tịch UBND thành phố; Dung - vợ của Liêm; Sen - mẹ của Liêm; Đại - Phó Chủ tịch UBND thành phố; Hải - Chủ tịch tập đoàn kinh tế tư nhân; Vy - Á hậu, người tình của Liêm; Minh - Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an; Tỷ - Giám đốc Công an thành phố; Duy - Chủ tịch Ngân hàng Sao Việt; Hà - Phó Trưởng ban chuyên án; Thúy - người tình của Duy. Mỗi nhân vật đều là một mắt xích trong vòng xoáy quyền lực, tiền bạc, danh vọng và tình cảm, góp phần làm nổi bật bi kịch của những con người từng có địa vị cao nhưng bị cuốn vào vòng xoáy tha hóa.

Vở diễn sử dụng các trích dẫn tư liệu và quan điểm chỉ đạo về phòng, chống tham nhũng của Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư Tô Lâm kết hợp với âm nhạc dân ca Nghệ Tĩnh và lối hát truyền thống, tạo nên bối cảnh vừa thời sự vừa giàu tính biểu tượng. Các xung đột diễn ra giữa quyền lực và lương tri, giữa tham vọng cá nhân và trách nhiệm công dân, giữa tình cảm riêng tư và đạo đức công vụ, khiến câu chuyện có sức hấp dẫn và chiều sâu tâm lý.

Một cảnh diễn cảm xúc trong vở diễn Chìm trong vòng xoáy

Điểm mạnh của vở diễn nằm ở cách khai thác tâm lý nhân vật theo tuyến nhân vật tổng thể, thay vì đi sâu vào từng cá nhân. Các nhân vật trong vở đều đối diện với những áp lực từ quyền lực, tham vọng, mưu đồ lợi ích, dẫn đến những lựa chọn sai lầm và hệ quả bi kịch. Sự giằng xé nội tâm xuất hiện ở nhiều tuyến nhân vật, từ cán bộ liêm chính, doanh nhân quyền lực đến những người thân, người tình, tạo nên vòng xoáy mâu thuẫn liên tục. Nhờ cách diễn xuất tinh tế, các nghệ sĩ đã thể hiện rõ sự chuyển biến cảm xúc, từ niềm tin và lý tưởng đến nghi ngờ, thất vọng, tham lam, rồi hối hận, đau đớn và cô độc. Sự kết hợp giữa diễn xuất và các làn điệu dân ca Nghệ Tĩnh đã giúp khán giả cảm nhận sâu sắc bi kịch của quyền lực khi không còn được kiểm soát bởi lương tâm và đạo đức.

Vở diễn còn thể hiện rõ thông điệp: sự tha hóa quyền lực không chỉ gây tổn hại cho chính những con người đó mà còn để lại hậu quả nặng nề cho xã hội, đất nước và những người thân xung quanh. Bản thân quyền lực nếu không được kiểm soát bởi lương tri sẽ tạo ra những vòng xoáy nguy hiểm, kéo mọi người vào bi kịch mà chính họ không lường trước được. Những nhân vật đại diện cho pháp luật, công lý và tinh thần chính trực như Minh hay Hà trở thành điểm sáng, giữ cho vở diễn cân bằng, đồng thời truyền tải thông điệp rõ ràng: công lý và đạo đức luôn có vai trò quyết định trong việc điều chỉnh và cứu vãn những hệ lụy của tham nhũng và lạm quyền.

Một điểm nhấn đặc sắc của “Chìm trong vòng xoáy” là việc lồng ghép dân ca Nghệ Tĩnh một cách tinh tế. Âm nhạc dân ca không chỉ làm phong phú ngôn ngữ sân khấu, mà còn tăng cường sức mạnh biểu cảm, giúp các tình huống xung đột và tâm lý nhân vật được thể hiện rõ nét hơn. Những câu hò, điệu ví, giọng hát trầm buồn hay sôi nổi xen kẽ các cảnh kịch tạo nên nhịp điệu vừa đậm chất truyền thống, vừa phù hợp với cảm xúc hiện đại, mang đến trải nghiệm nghệ thuật hấp dẫn và sâu sắc cho khán giả.

Vở diễn gửi gắm một thông điệp mạnh mẽ: không có vùng cấm, không có ngoại lệ trong phòng, chống tham nhũng, đồng thời nhắc nhở mỗi con người về trách nhiệm với lương tri, đạo đức, gia đình và xã hội. Những mất mát, đau thương mà các nhân vật gây ra là hồi chuông cảnh tỉnh cho những ai vì tham vọng, lợi ích cá nhân mà đánh mất lương tri, nhân phẩm và danh dự. Bản thân quyền lực nếu không được kiểm soát sẽ trở thành thứ vũ khí nguy hiểm, cuốn những người nắm giữ nó vào vòng xoáy tha hóa.

Một cảnh trong vở diễn

Vở diễn cũng là minh chứng sống động cho nỗ lực bảo tồn và phát huy nghệ thuật truyền thống của Nghệ An, đồng thời khẳng định vai trò của sân khấu dân ca kịch trong việc phản ánh đời sống xã hội, cảnh báo những nguy cơ tham nhũng, lợi ích nhóm và tha hóa quyền lực, góp phần giáo dục công dân và khơi dậy niềm tin vào công lý và sự liêm chính.

“Chìm trong vòng xoáy” không chỉ là một vở diễn sân khấu, mà còn là thông điệp thời sự mạnh mẽ, hòa cùng tinh thần quyết liệt của Đảng và Nhà nước trong công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Với sự chuẩn bị công phu, diễn xuất nhiệt huyết và sự đồng hành, cổ vũ của đông đảo khán giả và lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An, vở diễn đã để lại dấu ấn sâu sắc, chứng minh rằng nghệ thuật truyền thống không chỉ là di sản, mà còn là tiếng nói của thời đại, góp phần đưa những giá trị nhân văn vào đời sống xã hội./.