Người Ơ Đu ở xã Nga My trong ngày hội. Nguồn ảnh: Báo và PTTH Nghệ An)

Từ ngày 17 đến 22/9/2025, Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) chủ trì phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nghệ An tổ chức các lớp tập huấn bảo tồn - truyền dạy văn hóa phi vật thể về dân ca, dân nhạc, dân vũ của dân tộc Ơ Đu và Khơ Mú tại tỉnh Nghệ An cho các nghệ nhân, già làng, trưởng bản, người có uy tín và cộng đồng dân tộc Ơ Đu và Khơ Mú.

Hoạt động này được xem là bước đi quan trọng trong việc gắn bảo tồn di sản với phát triền du lịch bền vững, mở ra cơ hội để người dân miền núi biến vốn văn hóa truyền thống thành nguồn lực phát triển kinh tế.

Nghệ nhân Ơ Đu và Khơ mú tham dự lớp tập huấn do Cục VH các DTVN tổ chức tại Nghệ An. Ảnh: Trần Long

 Các lớp tập huấn nằm trong Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”. Đây là nội dung thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Địa phương được lựa chọn tham gia tập huấn là 2 xã Nga My và Yên Na của tỉnh Nghệ An, quy mô 70 học viên/lớp. Ngoài đối tượng là nghệ nhân, già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng dân tộc Ơ Đu, còn có cán bộ văn hóa - xã hội cơ sở, hộ kinh doanh và doanh nghiệp du lịch tại các địa phương.

Nghệ nhân Ơ Đu trình diễn tái hiện văn hóa phi vật thể về dân ca, dân vũ, dân nhạc của dân tộc mình. Ảnh: Trần Long

Điểm đặc biệt của các lớp tập huấn là sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành. Học viên không chỉ nắm kiến thức mà còn trực tiếp trải nghiệm, rèn kỹ năng bảo tồn và truyền dạy di sản. Ngoài ra, học viên còn được hướng dẫn kỹ năng giao tiếp, phục vụ khách du lịch. Chương trình tập huấn cũng đi sâu vào lễ hội, trò diễn, trang phục truyền thống của đồng bào Ơ Đu và Khơ Mú, gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Học viên cũng được truyền dạy về trò chơi, trò diễn, nghệ thuật dân gian của người Ơ Đu và Khơ Mú đồng thời học kỹ năng quảng bá di sản.

Nghệ nhân Khơ Mú trình diễn tái hiện văn hóa phi vật thể về dân ca, dân vũ, dân nhạc của dân tộc mình. Ảnh: Trần Long

Lớp tập huấn có sự tham gia giảng dạy của các nhà nghiên cứu văn hóa, nhà quản lý, cùng Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú. Đây là dịp tri thức bác học kết hợp với kinh nghiệm dân gian, giúp quá trình truyền dạy vừa sâu sắc vừa gần gũi.

Ngoài kiến thức bảo tồn, học viên còn được rèn kỹ năng mềm như giao tiếp, ứng xử, đón tiếp du khách. BTC kỳ vọng cộng đồng dân tộc Ơ Đu và Khơ Mú sẽ trở thành “sứ giả văn hóa”, vừa gìn giữ bản sắc vừa hưởng lợi từ phát triển du lịch.

Cuối chương trình học, học viên có buổi trình diễn tái hiện văn hóa phi vật thể về dân ca, dân nhạc, dân vũ của dân tộc mình cho các đại biểu và khán giả. Toàn bộ chương trình được ghi hình để số hóa, lưu giữ phục vụ công tác tuyên truyền quảng bá và nghiên cứu phục dựng các giá trị di sản văn hóa sau này từ đó xây dựng thành sản phẩm văn hóa du lịch đặc trưng của đồng bào nhằm phát triển du lịch - kinh tế - văn hóa - xã hội vùng Tây xứ Nghệ.

Toàn bộ kinh phí tổ chức được bố trí từ nguồn vốn Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, do ngân sách Trung ương phân bổ.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chương trình tập huấn đã giúp Nghệ An có thêm kinh nghiệm gìn giữ vốn quý văn hóa phi vật thể của đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời khai thác giá trị đó để phát triển du lịch cộng đồng, nâng cao đời sống tinh thần và sinh kế bền vững cho người dân miền núi./.