Vừa qua, Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tổ chức phiên họp toàn thể lần thứ tư nhằm thẩm tra các dự thảo Nghị quyết và báo cáo quan trọng liên quan đến lĩnh vực giáo dục, y tế và bảo hiểm y tế, văn hóa nghệ thuật…

Một nội dung được đại biểu đặc biệt nhấn mạnh là quy định về đối tượng được Nhà nước đặt hàng giao nhiệm vụ trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, được đề cập tại khoản 4, điều 3 của Dự thảo Nghị quyết đó là: Việc giao nhiệm vụ cho các đối tượng có tài năng, trình độ cao trong các lĩnh vực như văn hóa, nghệ thuật, thể thao, y tế… nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

Một số đại biểu đề nghị bổ sung thêm nhóm đối tượng là các ngành nghề thuộc lĩnh vực văn hóa nghệ thuật khó tuyển sinh nhưng lại có nhu cầu thực tiễn và không thể xã hội hóa. Đây là những ngành học đặc thù, mang tính nền tảng trong bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc, nhưng đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nguồn nhân lực như: kịch hát dân tộc, biên kịch, lý luận phê bình âm nhạc - điện ảnh, hội họa, biểu diễn nhạc cụ dân tộc và nhạc cụ phương Tây…

Một đại biểu nhấn mạnh: “Thực tế là dù đã có chính sách học bổng và ưu đãi cho người học, nhưng các ngành này vẫn rất khó tuyển sinh, thậm chí không tuyển được. Một dàn nhạc giao hưởng nếu thiếu một nhạc cụ thì không thể hoạt động được. Các nhà hát truyền thống hiện nay gần như không tuyển được nghệ sĩ trẻ, bởi không có nguồn tuyển. Nhiều vở diễn của các nhà hát truyền thống mà diễn viên toàn người lớn tuổi, trẻ nhất là 45 tuổi đóng vai hoàng tử, công chúa 14, 15 tuổi vì vậy không đem đến độ hấp dẫn của vở diễn đối với công chúng và đây là đây một điều đảng lo ngại của ngành văn hoá nghệ thuật”.

Một số đại biểu đề xuất, với Nghị quyết lần này, Nhà nước cần bổ sung chính sách ưu tiên đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các ngành nghề thuộc lĩnh vực VHNT có nhu cầu xã hội, nhưng không thể xã hội hóa và đang gặp khó khăn trong đào tạo nhân lực. Việc cụ thể hóa đối tượng trong Nghị quyết sẽ góp phần giải quyết căn cơ tình trạng thiếu hụt hiện nay và đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành văn hóa nghệ thuật Việt Nam trong tương lai. Đây là cơ hội quan trọng để bổ sung những chính sách mang tính đột phá, góp phần gìn giữ và phát triển giá trị văn hóa dân tộc, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh mới.

Tại Nghệ An, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang xây dựng Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ đối với Nghệ sĩ đang làm việc tại Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh Nghệ An giai đoạn 2025 - 2030 (Nghị quyết này kế thừa, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 29/2021/NQ-HĐND ngày 09/12/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An).

Nghị quyết lần này điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung với quan điểm: Ghi nhận về vai trò, sự đóng góp của các nghệ sĩ trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đang làm việc tại Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh; Động viên các nghệ sĩ tiếp tục gắn bó, phát huy tài năng nghệ thuật đạt thành tích cao trong các liên hoan, hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp; Phù hợp với chủ trương về sắp xếp đơn vị hành chính khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Nghị quyết tập trung vào Chính sách hỗ trợ đối với Nghệ sĩ đang làm việc tại Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh. Chính sách này giai đoạn 2022 - 2025 triển khai đã đem lại hiệu quả rõ rệt trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống của tỉnh Nghệ An. Nhờ có chính sách hỗ trợ đã giúp đội ngũ nghệ sĩ đang làm việc tại Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh yên tâm công tác, tích cực lao động sáng tạo nghệ thuật, đạt nhiều kết quả cao trong các kỳ liên hoan ca múa nhạc và sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc (có 04 giải Xuất sắc, 16 HCV, 14 HCB, 10 HCĐ được trao cho các chương trình, vở diễn, vai diễn và tiết mục của Trung tâm NTTT tỉnh Nghệ An). Chính sách cũng đã khuyến khích các nghệ sĩ nâng cao trình độ chuyên môn, hoàn thiện các văn bằng chứng chỉ theo quy định (trong giai đoạn vừa qua có 04 nghệ sĩ tham gia chương trình đào tạo đại học tại Học viên Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Đại học Sân khấu điện ảnh, Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội).

Giai đoạn 2025 - 2030, chính sách tiếp tục tham mưu theo hướng tập trung hỗ trợ các nghệ sĩ khi đạt giải thưởng cao tại các kỳ liên hoan, hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quốc và tham gia các chương trình đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ trong lĩnh vực nghệ thuật truyền thống. Bên cạnh chính sách dành cho các nghệ sĩ, các chính sách hỗ trợ đối với các nghệ nhân, câu lạc bộ bảo tồn, phát huy di sản văn hóa phi vật thể vẫn tiếp tục được triển khai trong giai đoạn 2025 - 2030.