Bà Trần Thị Mỹ Hạnh, UV BCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở VHTTDL phát biểu tham luận “Văn hóa – Sức mạnh nội sinh, động lực phát triển Nghệ An trong kỷ nguyên mới” tại Đại hội

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XX nhiệm kỳ 2025 – 2030 xác định 5 quan điểm phát triển xuyên suốt trong cả nhiệm kỳ, trong đó có quan điểm lấy văn hóa Xứ Nghệ làm nền tảng cùng với việc đổi mới tư duy phát triển, hướng tới một mô hình tăng trưởng hiện đại hơn, lấy công nghệ và tri thức làm động lực, lấy đổi mới thể chế và quản trị làm đòn bẩy, tạo xung lực mới, đột phá phát triển tương xứng với tiềm năng, vị trí, vai trò trong vùng Bắc Trung Bộ và cả nước, xứng đáng là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh; tự lực, tự cường, tự tin cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh và thịnh vượng của dân tộc. Mục tiêu của tỉnh trong thời gian tới là tập trung vào các nhiệm vụ sau:

Bảo tồn, phát huy giá trị di sản và bản sắc văn hóa dân tộc gắn phát triển du lịch

Trong bối cảnh mới hiện nay, phát triển du lịch gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc là yêu cầu cấp thiết được đặt ra để thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành du lịch nói riêng và kinh tế - xã hội nói chung. Trong lĩnh vực du lịch, tỉnh xác định phát triển du lịch bền vững theo hướng chuyên nghiệp, chất lượng và hiệu quả. Phấn đấu đến năm 2030, du lịch cơ bản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đưa Nghệ An trở thành một trong những trung tâm du lịch của vùng Bắc Trung Bộ, là điểm đến hấp dẫn của cả nước. Gắn phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy giá trị di sản và bản sắc văn hóa dân tộc, bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học. Đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch trên cơ sở xây dựng các sản phẩm đặc thù của Nghệ An, gồm: du lịch nghỉ dưỡng biển, đảo; du lịch văn hóa - lịch sử; trải nghiệm không gian văn hóa sông Lam và nghệ thuật dân ca Ví, Giặm; du lịch sinh thái, cộng đồng và thể thao mạo hiểm tại các địa phương miền núi. Mở rộng thị trường khách du lịch, trong đó thị trường nội địa là trọng tâm, tạo đột phá trong thu hút khách quốc tế. Thu hút đầu tư các khu du lịch hiện đại, đẳng cấp. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch có trình độ, kiến thức, kỹ năng chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển.

Gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa và bảo vệ cảnh quan, môi trường sinh thái

Cảnh quan môi trường tự nhiên, lịch sử và các yếu tố văn hóa, lịch sử là nền tảng quan trọng trong việc hình thành và duy trì các giá trị văn hóa của cộng đồng. Mục tiêu của tỉnh là phát triển toàn diện, bền vững khu vực miền Tây, khai thác hiệu quả các tiềm năng kinh tế, gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa và bảo vệ cảnh quan, môi trường sinh thái. Việc bảo tồn văn hóa bản địa và phát huy vai trò của cộng đồng là con đường tất yếu để con người và cộng đồng sống hòa hợp, dung hòa với môi trường, tạo nên sự phát triển bền vững. Dựa vào giá trị văn hóa phong phú, đặc sắc, Nghệ An tập trung phát triển các mô hình bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống gắn với thúc đẩy phát triển nông-lâm nghiệp theo hướng hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao và bền vững, từng bước hình thành các điểm đến hấp dẫn, thân thiện với môi trường, tạo sinh kế lâu dài cho người dân; tập trung hình thành mô hình trang trại kết hợp dịch vụ du lịch cộng đồng, trải nghiệm, lưu trú, xây dựng sản phẩm OCOP, phát triển thủ công mỹ nghệ, thêu may trang phục truyền thống; qua đó vừa tạo sinh kế bền vững cho người dân, vừa bảo tồn văn hóa dân tộc.

Giữ gìn bản sắc văn hóa trong xây dựng nông thôn mới

 Văn hóa được xem là sức mạnh nội sinh, là nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của nông thôn, giúp quá trình hiện đại hóa không bị mất đi gốc rễ. Trong báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XX xác định giai đoạn tới tỉnh sẽ tập trung xây dựng nông thôn mới theo hướng hiện đại, toàn diện, bền vững, gắn với đô thị hóa và giữ gìn bản sắc văn hóa, gắn với tăng thu nhập, giảm nghèo, nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo, nhân rộng mô hình hợp tác xã, làng nghề, sản xuất hàng hóa chất lượng cao. Để đạt được mục tiêu trên tỉnh sẽ phải tập trung vào các giải pháp: Hoàn thiện thiết chế văn hóa (xây dựng các thiết chế văn hóa cơ sở, các trung tâm kết nối văn hóa, kinh tế và cộng đồng tại nông thôn); Đào tạo và giáo dục (đưa văn hóa nông thôn vào chương trình giảng dạy, chú trọng đào tạo thế hệ trẻ làm "đại sứ" văn hóa, có khả năng gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa); Hỗ trợ nghệ nhân và cộng đồng (Xây dựng chính sách hỗ trợ các nghệ nhân dân gian, những người "giữ lửa" cho văn hóa làng xã, đồng thời trao quyền cho cộng đồng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa); Gắn với các chương trình phát triển (Kết hợp việc bảo tồn văn hóa với các chương trình như OCOP, du lịch nông thôn để tạo ra các sản phẩm độc đáo); Xây dựng chính sách đặc thù (Ban hành các chính sách đặc thù cho từng vùng nông thôn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, dựa trên chiến lược quy hoạch tổng thể); Phát huy vai trò của cộng đồng (thu hút sự tham gia tích cực của cộng đồng, người dân trong sứ mệnh gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống).

Phát triển toàn diện văn hóa và con người Nghệ An xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc, trở thành sức mạnh nội sinh cho phát triển

Văn hóa và con người là nguồn lực, động lực quan trọng tạo nên sự phát triển bền vững cho đất nước. Trong báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu tỉnh Nghệ An lần thứ XX đã xác định giai đoạn 2025 - 2030, tỉnh Nghệ An tập trung: i) Tiếp tục xây dựng và phát triển văn hóa, con người Nghệ An toàn diện, đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới. Phát huy mạnh mẽ bản sắc văn hóa xứ Nghệ trên nền tảng hệ giá trị quốc gia, giá trị văn hóa Hồ Chí Minh; lan tỏa sâu rộng không gian văn hóa Hồ Chí Minh trở thành nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh và động lực phát triển bền vững; ii) Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, di sản văn hóa vật thể, phi vật thể; thúc đẩy sáng tạo, kết nối văn hóa với công nghệ số. Khuyến khích sáng tác, trưng bày, quảng bá tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị tư tưởng, nghệ thuật cao; nâng chất lượng biểu diễn nghệ thuật phục vụ nhân dân. Phát triển công nghiệp văn hóa, thị trường văn hóa; đưa văn hóa trở thành sức mạnh mềm, nguồn lực phát triển và gia tăng lợi thế cạnh tranh; iii) Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong gia đình, nhà trường, cộng đồng và không gian công vụ; phát triển văn hóa chính trị, công sở, kinh doanh và đạo đức doanh nhân. Đẩy mạnh xã hội học tập, phát triển văn hóa đọc và học tập suốt đời; iv) Phát triển đồng bộ hạ tầng văn hóa - thể thao; ưu tiên thiết chế văn hóa cơ sở, thể thao phong trào và thành tích cao. Phấn đấu xây dựng Nghệ An thành trung tâm phụ trợ huấn luyện thể thao thành tích cao của quốc gia; v) Đẩy mạnh quảng bá hình ảnh Nghệ An đổi mới, hội nhập, giàu bản sắc, gắn với quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh, Di sản Dân ca Ví, Giặm, các danh thắng tiêu biểu thông qua các kênh ngoại giao, văn hóa, du lịch và truyền thông số. Đổi mới mạnh mẽ truyền thông đối ngoại trên nền tảng công nghệ số, truyền cảm hứng và thu hút đầu tư, du lịch, hợp tác quốc tế.

Có thể khẳng định, với bản sắc văn hóa phong phú, cùng tiềm năng đất đai và lao động đây là điều kiện thuận lợi để tạo đà xây dựng Nghệ An giàu mạnh văn minh, tự lực, tự cường, tự tin cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc Việt Nam. Với sự nỗ lực, quyết tâm cao, với tinh thần đồng lòng của toàn xã hội, Nghệ An sẽ trở thành tỉnh phát triển toàn diện, giàu bản sắc, xứng đáng là quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, đóng góp tích cực cho nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc./.