Ngày 6.11.2015, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam, UBND tỉnh Hà Tĩnh sẽ ra mắt Truyện Kiều chuyển ngữ sang tiếng Nga. 

 Bản dịch dựa theo văn bản tập khảo đính Truyện Kiều của Giáo sư Nguyễn Thạch Giang tái bản tại Việt Nam lần thứ 7, dịch sang Tiếng Nga vẫn mang tên Kiều (КИЕУ) với tên thứ hai là Đoạn trường tân thanh (Стенаниястерзаннойдуши). Quyển sách được in bằng nguyên bản tiếng Việt Nam và bản dịch thơ bằng tiếng Nga cùng với các chú giải chọn lọc và các minh họa.

Trong quá tình dịch, nhóm dịch giả có tham khảo những bản dịch Truyện Kiều khác đã được công bố bằng tiếng Pháp, tiếng Trung Quốc và tiếng Anh.

Để giúp độc giả Nga với các lứa tuổi, các tầng lớp xã hội và học vấn khác nhau bước đầu tiếp xúc với tác phẩm Truyện Kiều, “Lời nói đầu” của bản dịch đã viết một cách khái quát về thân thế, sự nghiệp của nhà thơ Nguyễn Du trong bổi cảnh xã hội Việt Nam thế kỷ XII- XVIII.

Đồng thời, phần tóm tắt Truyện Kiều được viết một cách chọn lọc, tương đối chi tiết theo tiến trình diễn biến của cốt truyện. Sau đó là sự phân tích ngắn gọn, làm nổi bật Truyện Kiều là một tác phẩm mang tính hiện thực và nhân đạo cao cả; là một bộ Tiểu thuyết bằng thơ (романвстихах) được coi là một bộ Bách khoa toàn thư về xã hội Việt Nam trong quá khứ.

Số câu thơ trong bản dịch tiếng Nga không tương đương với văn bản gốc Việt; việc đánh số các câu thơ trong bản tiếng Nga chỉ là nhằm giúp người đọc theo dõi nội dung của truyện thơ.

Phụ đề (tên gọi thứ hai) của tác phẩm theo nghĩa đen phải là Tiếng kêu đứt ruột mới(Новые душераздирающие стенания). Nhưng đến nay, những nhà nghiên cứu Nga vẫn sử dụng tên sách là Những tiếng than của một tâm hồn đau khổ (Стенания истерзанной души), nó đã đi vào sinh hoạt khoa học (sách giáo khoa, chuyên khảo, từ điển) và trở thành quen thuộc với các phương tiện truyền thông đại chúng. Vì vậy chúng tôi quyết định giữ lại tên gọi cũ.

Đây là một công trình tập thể của nhóm dịch giả Việt – Nga, gồm những nhà Việt Nam học, Nga học, trong nhiều năm qua đã tham gia các chương trình trao đổi, truyền bá văn hóa Nga- Việt.

Người có sáng kiến và phụ trách dự án là Phó Tiến sĩ Nguyễn Huy Hoàng, nhà thơ, tác giả của nhiều cuốn sách; tổ chức việc dịch thuật và tham gia hiệu đính cuốn sách.

Dịch nghĩa văn xuôi là Dịch giả Vũ Thế Khôi, Nhà giáo Ưu tú, một trong những chuyên gia văn học và tiếng Nga hàng đầu ở Việt Nam.

Người dịch thành văn bản thơ tiếng Nga là Vasili Popov, một nhà thơ trẻ nhưng đã thành danh, chuyển tải chính xác và rõ ràng sự phong phú của kiệt tác văn học Việt Nam sang tiếng Nga.

Phần hiệu đính và dịch thuật của dự án này do dịch giả người Việt Đoàn Tử Huyến và nhà Việt Nam học người Nga Anatoli Socolov, phó giáo sư Ngôn ngữ học.