Về tình hình KT-XH năm 2016, HDND tỉnh đánh giá, mặc dù năm nay có nhiều khó khăn về thời tiết; sự cố môi trường biển; sản xuất công nghiệp phục hổi chậm; hoạt động của doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, nhưng tỉnh nhà cũng đã nỗ lực và hoàn thành được 25/27 chỉ tiêu chủ yếu về phát triển kinh tế - xã hội. Tốc độ tăng tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh năm 2016 ước đạt 7,5%, tuy không đạt kế hoạch đề ra nhưng tăng cao hơn tốc độ tăng trưởng của những năm gàn đây (năm 2014 tăng 7,13%, năm 2015 tăng 7,31%) và cao hơn bình quân của cả nước (ước đạt 6,3-6,5%). Năm 2017, tỉnh phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng GRDP 8-9%.
Tại phiên chất vấn lần này, tập trung vào 3 lĩnh vực: Bất cập trong triển khai mô hình trường học mới (VNEN) và công tác xã hội hóa trong các trường học; Tình trạng nợ đọng bảo hiểm xã hội, bội chi quỹ bảo hiểm y tế; Bất cập trong công tác quy hoạch, cấp phép xây dựng các khu chung cư cao tầng trên địa bàn tỉnh.
Giải trình các câu hỏi của đại biểu về những bất cập trong công tác quy hoạch, cấp phép xây dựng các khu chung cư cao tầng trên địa bàn tỉnhông Hoàng Trọng Kim – Giám đốc Sở Xây dựng Nghệ An cho rằng: Những tồn tại trong quy hoạch, xây dựng, lỗi chính là do một số chủ đầu tư năng lực còn hạn chế, chưa am hiểu pháp luật về đầu tư và xây dựng. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cấp huyện, xã xử lý chưa nghiêm theo quy định của pháp luật; việc tổ chức kiểm tra, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm chưa kịp thời; công tác thanh tra, kiểm tra của các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành cũng chưa thực hiện thường xuyên, liên tục.
Theo đánh giá của chủ tọa kỳ họp, việc trả lời chất vấn của Sở Xây dựng là đầy đủ nhưng cũng còn nhiều vấn đề chưa rõ. Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Hoàng Viết Đường cho rằng, trong công tác quy hoạch, quản lý trật tự xây dựng còn chưa nghiêm; việc phân cấp xử lý vi phạm giữa các cấp ngành chưa rõ ràng. Tại các công trình chung cư cao tầng, còn tồn tại nhiều vấn đề về an toàn lao động, ô nhiễm môi trường... cần khắc phục. Đồng thời đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo quyết liệt về vấn đề quản lý quy hoạch, quản lý xây dựng, đảm bảo theo đúng các quy định của luật.
Dự phiên chất vấn, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Xuân Đường tiếp thu các ý kiến của kỳ họp, khẳng định sẽ chỉ đạo Sở Xây dựng, chính quyền các cấp thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật để làm tốt vấn đề quy hoạch, quản lý xây dựng...
Trả lời chất vấn về thực hiện mô hình trường học mới VNEN bà Nguyễn Thị Kim Chi trình bày: Về nguyên nhân thực hiện mô hình trường học mới VNEN không như kỳ vọng, bà Nguyễn Thị Kim Chi nêu chủ yếu do tâm lý đám đông và tâm lý ứng thí của phụ huynh học sinh và người dân. Công tác truyền thông chưa hiệu quả. Người đứng đầu Sở Giáo dục và Đào tạo cũng cho rằng, cần rút kinh nghiệm về công tác tổ chức, quán triệt chủ trương; tập huấn bồi dưỡng đội ngũ; hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc; truyền thông tạo đồng thuận xã hội.
Nhiều đại biểu bày tỏ lo ngại: Dạy học theo mô hình VNEN cần rất nhiều điều kiện, trong khi đó thực tế còn quá nhiều bất cập, chưa đáp ứng về cơ sở vật chất, giáo viên, tài liệu học tập, sỹ số quá đông, phụ huynh không đồng thuận... nên cử tri cho rằng, thực tế của tỉnh chưa phù hợp để triển khai mô hình dạy học này. Thời gian tới, ngành có nên tham mưu và quyết định dạy học theo mô hình mới này không? Trong giai đoạn thí điểm có hỗ trợ kinh phí, nhưng sau khi dừng không có hỗ trợ thì sẽ thực hiện như thế nào? Bà Nguyễn Thị Kim Chi cho rằng ở những trường đã triển khai VNEn, nay tiếp tục thực hiện mô hình trường học mới trên cơ sở phát huy những mặt ưu điểm và khắc phục những mặt hạn chế khi áp dụng vào thực tiễn Nghệ An.Đồng thời Sở sẽ giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện.
Chủ tọa cuộc họp nhấn mạnh: Tạm dừng việc nhân rộng mô hình trường học mới. Chỉ tiếp tục thực hiện mô hình này trên nguyên tắc tự nguyện, trong đó chú trọng sự tự nguyện của phụ huynh và học sinh. Quá trình áp dụng không nên máy móc, áp đặt . Đối với những trường đã thực hiện mô hình trường học mới thì ngành GDĐT, UBND tỉnh và các trường phải đánh giá để phát huy mặt mạnh, hạn chế những tồn tại.
Giải đáp các thắc mắc của cử tri và đại biểu về hiện tượng lạm thu trong xã hội hóa giáo dục, bà Nguyễn Thị Kim Chi cho rằng: Sở rất coi trọng công tác kiểm tra, từ tháng 9 hàng năm đều có kế hoạch thanh tra chuyên ngành. Tuy nhiên, không thể kiểm tra hết được. Năm 2016 đã thanh tra 9 huyện và gửi công văn đề nghị xử lý đến các huyện đối với các trường tiểu học, mầm non vi phạm. Thời gian tới, với những tích cực đã thấy và những bất cập ngành đã thực hiện, Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết đã chỉ đạo, khuyến khích các trường áp dụng theo tinh thần tự nguyện. Bà Nguyễn Thị Kim Chi xin tiếp thu và hứa sẽ chấn chỉnh kịp thời.
Chất vấn về lĩnh vực BHXH, các đại biểu nêu vấn đề:: Trách nhiệm của cơ quan BHXH tỉnh khi để quỹ BHYT bội chi? Làm rõ trách nhiệm của bộ phận giám định BHYT - liệu có sự thỏa thuận cấu kết giữa đội ngũ này với các cơ sở khám, chữa bệnh hay không? Các biện pháp của BHYT tỉnh để đảm bảo không bội chi vừa đảm bảo được quyền lợi KCB của người dân? BHXH tỉnh cần công khai các đơn vị KCB bội chi quỹ BHYT lớn?
Ông Lê Trường Giang, Giám đốc BHXH tỉnh giải trình: 9 tháng đầu năm 2016 quỹ BHXH Nghệ An vượt khả năng chi trả 372 tỉ đồng. Mặc dù bội chi như vậy, nhưng tổng chi KCB 9 tháng đầu năm và dự kiến cả năm 2016 vẫn trong dự toán được giao và trong khả năng điều tiết, cân đối quỹ BHYT của BHXH Việt Nam... Việc bội chi quỹ BHYT trong năm 2016 đã được dự báo trước do những thay đổi chính sách nhưng cũng do cơ quan BHYT chưa triển khai thanh tra, kiểm tra kịp thời, còn lúng túng. Đây chính là lỗi chủ quan, cơ quan BHXH không trốn tránh trách nhiệm này. Hiện nay, ngành chưa phát hiện được giám định viên nào bao che, thỏa thuận với cơ sở khám chữa bệnh. BHXH tỉnh đã có công văn tăng cường quản lý đội ngũ này, khi phát hiện những tiêu cực của giám định viên sẽ xử lý nghiêm, buộc thôi việc, chuyển cơ quan điều tra.
Để làm rõ hơn vấn đề bội chi quỹ BHYT, chủ tọa phiên chất vấn đã mời đại diện Sở Y tế giải trình nội dung liên quan. Ông Hoàng Văn Hảo - Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế cho biết: So sánh số liệu KCB năm 2016 và 2015 thì số lượt khám không tăng. Tuy nhiên, số lượng người dân đến KCB ở các cơ sở y tế tuyến huyện lại tăng lớn, tuyến xã giảm mạnh. Người dân sử dụng dịch vụ, kỹ thuật với đơn giá cao hơn. Lý do tăng còn do trong năm qua Nghệ An đã áp dụng, làm chủ thêm 175 kỹ thuật KCB mới. Ông cũng cho rằng: Nguyên nhân chủ quan là do một số đơn vị, cá nhân chưa thực hiện đúng chủ trương chính sách của Nhà nước về BHYT, lạm dụng dịch vụ kỹ thuật, thuốc. Trong khi đó công tác thanh, kiểm tra, giám định chưa đạt được yêu cầu đề ra. Giải pháp ngăn chặn tình trạng bội chi của ngành Y tế là: Nâng cao trách nhiệm người đứng đầu đơn vị KCB, xử lý nghiêm sai phạm; Ứng dụng triệt để công nghệ thông tin trong quản lý KCB và thanh toán BHYT, loại trừ tình trạng sáng khám một nơi, chiều khám nơi khác; Nghiên cứu áp dụng mô hình phòng khám bác sỹ gia đình.
Chủ tọa kỳ họp yêu cầu ngành Y tế, BHXH tăng cường công tác phối hợp kiểm soát quỹ ngay từ đầu năm và thanh, kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm. Với nợ đọng BHXH, cơ quan BHXH tỉnh cần nâng cao trách nhiệm trong việc thu hồi nợ, chủ động tiếp cận doanh nghiệp, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người lao động; phối hợp tốt với Liên đoàn Lao động tỉnh thực hiện khởi kiện các doanh nghiệp ra tòa.
Dư luận cho rằng, các giải trình trong phiên chất vấn chất vấn chưa đem lại sự thỏa mãn, an tâm cho người dân. Ông Giám đốc Sở Xây dựng vẫn đang né tránh câu hỏi, trả lời chung chung. Phần trả lời của bà Giám đốc Sở Giáo dục đào tạo về mô hình VNEN còn nhiều “màu hồng”. Biết rằng về nguyên lý mô hình này rất lý tưởng nhưng còn quá nhiều bất cập so với thực tế ở Nghệ An. Hơn nữa ngành Giáo dục cũng chưa có sự chuẩn bị tốt khi thực hiện áp dụng mô hình này trên địa bàn tỉnh. Cử tri đồng tình việc tạm dựng nhân rộng mô hình này. Phần trả lời chất vấn của Giám đốc BHXH tỉnh cũng chưa thật thỏa đáng. Người dân vẫn cho rằng BHXH tỉnh vẫn chưa làm hết trách nhiệm của mình trong việc quản lý quỹ BHYT trong thời gian vừa qua.