Phát khẩu trang miễn phí tại TP Hồ Chí Minh. Ảnh Bông Mai

Có lẽ nóng nhất những ngày qua sau thông tin về diễn biến của đại dịch nCov là chuyện chiếc khẩu trang y tế.

Vật dụng rẻ tiền này ngày thường bị quên lãng, chẳng mấy ai quan tâm, thậm chí rất nhiều người còn không biết đến nó vì không có thói quen sử dụng.

Thế rồi dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp virus Corona bùng phát. Ban đầu nó còn tít tận bên Vũ Hán (Trung Quốc) nên chưa mấy ai để ý bởi tâm lý “chuyện nhà hàng xóm”.

Nhưng rồi ngày một ngày hai, con “Cô vy” nó tìm đường, luồn lách, ẩn náu trên cơ thể khách du lịch, lần mò sang Việt Nam. “Cô vy” đã hiện hữu, số người nghi nhiễm bắt đầu tăng lên từng ngày.

Cả hệ thống chính trị vào cuộc, quyết liệt, bài bản, khẩn trương. Người dân tin tưởng ở các giải pháp chống dịch mạnh mẽ của Chính phủ và các cấp chính quyền nhưng cũng không khỏi lo lắng.

Mối lo lớn nhất và cũng dễ thấy nhất, tác động tâm lý mạnh mẽ nhất, nhanh nhất lại không phải là chuyện thuốc thang, chuyện lau chùi quét dọn nhà cửa, khử trùng đồ dùng, vật dụng hàng ngày hay chuyện ăn uống sinh hoạt ra sao để hạn chế tối đa khả năng lây nhiễm của “Cô vy”mà là chuyện chiếc khẩu trang y tế.

Cái vật dụng bé mọn ấy vốn bị chìm lỉm giữa dòng xoáy xô bồ của cuộc sống thường nhật bỗng dưng “hot”, danh nổi như cồn.

Nó có sức hút vô hình đến kỳ lạ khiến xã hội đảo điên chạy theo nó từng giờ, từng phút. Từ chỗ có giá mạt hạng hay rẻ như bèo, chỉ từ một đến hai ngàn đồng một cái - số tiền mà có người còn không buồn nhận khi được thối tiền thừa mua hàng - bỗng dưng nhảy vọt lên mười, mười lăm ngàn, thậm chí 50.000 đồng. Một sự gia tăng “giá trị” làm chóng mặt người tiêu dùng - những người làm công ăn lương, những nông dân, những người buôn bán vỉa hè, chạy xe ôm,…

“Cô vy” đã và đang phân hóa xã hội sâu sắc. Một bên là thiểu số - rất ít - những nhà thuốc bất lương, thất đức dù biển tên cửa hàng, doanh nghiệp trương lên trước bàn dân thiên hạ rất đúng chuẩn “lương y như từ mẫu”: Thiện Tâm, Nghĩa Phúc, Ngọc Tâm, Bình An,… Một bên là đa số - hàng triệu người tiêu dùng “thượng đế” - bị móc túi một cách công khai mà vẫn phải ngậm ngùi, cay đắng bỏ những đồng tiền mồ hôi nước mắt để đổi lấy những cái khẩu trang vốn rẻ như bèo vì không muốn mình là nạn nhân thứ N của đại dịch corona.

Chao ôi, Thiện Tâm, Nghĩa Phúc mà làm gì khi lòng dạ coi tiền hơn cả sinh mạng đồng bào. Tâm ấy dù có là “ngọc” cũng không thể “Bình An” được đâu, thưa các vị.

“Rằng qua cơn hoạn nạn mới hiểu tận lòng nhau”. Từ hôm bị cuốn vào vòng xoáy của cơn dịch “Cô vy” và khẩu trang y tế, câu ca ấy cứ ám ảnh trong tâm trí tôi.

Hiểu lòng nhau ở cả hai ẩn ý, những lòng dạ bất lương và những tấm lòng thơm thảo.

Xã hội nào cũng thế, hai cực đó của cuộc đời vẫn cứ tồn tại không theo quy luật hay sự chi phối của bất kỳ tư tưởng, ý chí nào. Nhưng lòng thơm thảo - tình người ấy - bao giờ cũng ở thế thượng phong, đó là điều kiện cần để xã hội tồn tại, để dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào con người vẫn luôn cảm thấy cuộc sống mới đáng yêu làm sao.

Trên mạng xã hội những ngày qua, rất nhiều những hình ảnh về các điểm phát khẩu trang miễn phí trên khắp cả nước liên tục được chia sẻ, làm lay động con tim hàng triệu người, làm vợi bớt nỗi buồn bị “chặt chém” vô lương của những kẻ tôn thờ đồng tiền, đánh mất đạo đức kinh doanh.

Đó là hình ảnh người thanh niên đứng phát khẩu trang cho những người đi đường dừng chờ đèn đỏ tại quận 3, TP.Hồ Chí Minh. "Vô tình chộp được, thật cảm động. Không biết cậu ấy là ai, ở đâu nhưng lại thấy thương mến vô cùng!", người chủ clip bày tỏ.

Rồi hàng chục, hàng trăm điểm phát miễn phí khẩu trang khác, xuất hiện như một hiệu ứng domino ở Sài Gòn, Cần Thơ, Nha Trang, Đà Nẵng, Nghệ An, Quảng Nam, Huế, Đắk Lắk, Lâm Đồng,… và cả ở Hà Nội - nơi vừa có 16 cửa hàng “chặt chém” bị xử lý.

Ở Quảng Nam, sư thầy, Phật tử chùa Thạch Khê (đóng tại xã Quế Cường, huyện Quế Sơn) “xuống đường” phát khẩu trang y tế miễn phí cho người đi đường; vào tận trường học phát miễn phí cho học sinh. Một số ngôi chùa khác ở Quảng Nam cũng đang có kế hoạch trao tặng khẩu trang y tế miễn phí cho người dân.

Anh Nguyễn Hồ Đăng Minh (đại diện Nhà hàng Bay Grill) cùng với bạn bè ở Công ty GreenFood và Áo cưới Joli Poli (Sài Gòn) quyết định hỗ trợ, mua khẩu trang phát miễn phí cho người dân, đặc biệt là người nghèo. “Giá khẩu trang ở nhiều tiệm thuốc tây từ 120.000 -150.000 đồng/hộp trong khi bình thường giá 20.000-30.000 đồng/hộp thì sao người nghèo mua được. Tôi và các anh em dự kiến sẽ phát 100.000 cái khẩu trang miễn phí cho người dân ở các khu vực Ga Sài Gòn, Bệnh viện Nhiệt Đới, Bệnh viện Ung Bướu và một số tỉnh thành lân cận”, anh Minh cho biết.

HLV Nguyễn Đình Cương (trưởng bộ môn điền kinh Sở VH-TT&DL Ninh Bình) bỏ tiền túi 1,2 triệu đồng để mua 200 chiếc khẩu trang y tế phát cho 15 VĐV trẻ của điền kinh Ninh Bình (nơi đã từng có chuyện các cửa hàng trong hệ thống Công ty TNHH Dược phẩm Vũ Duyên (tại TP Ninh Bình, huyện Nho Quan, Kim Sơn) tăng giá bán khẩu trang lên gấp 6 lần, 12.000 đ/chiếc).

Và cũng có những nhà thuốc “Thiện Tâm” đúng nghĩa. Chị Trần Thị Minh Nhựt (33 tuổi), chủ cửa hàng thuốc Thiên An, ở 40 đường Trường Sa, TP Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa), cho biết gia đình chị cấp miễn phí 7.000 khẩu trang cho người dân.

Còn biết bao tấm lòng thơm thảo khác đang “nối vòng tay lớn” vì đồng bào của mình. Họ ầm thầm lặng lẽ nối tiếp dòng chảy trong mạch ngầm muôn đời của ông cha: “Nhiễu điều phủ lấy giá gương…”, “Bầu ơi thương lấy bí cùng…”.

Nghĩa cử của họ làm ấm lòng triệu triệu người dân, dù có phải mua lầm hộp khẩu trang y tế với giá 250.000 hay lọ rửa tay khô 280.000 đồng. 

Những tấm lòng thơm thảo giữa tâm bão “Cô vy” đã lấn lướt, nhấn chìm những “tham, sân, si” của bao kẻ đánh mất lương tâm, để chúng ta tin rằng, cuộc sống này không dễ để cho ai muốn làm gì thì làm. Đất nước này, nhân dân này trong tim mỗi người vẫn lưu chảy dòng máu Lạc Hồng - dòng máu nghĩa nhân - sức mạnh tiềm năng vô tận cho đất nước vượt qua mọi thử thách gian lao.

02-02-2020