Vào ngày 15/01/1960, Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh chính thức ra đời, trở thành một trong bốn bảo tàng được thành lập sớm nhất cả nước. Những ngày đầu mới thành lập, để có tư liệu, hiện vật phục vụ trưng bày, cán bộ, nhân viên Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh đã phối hợp với Phòng Bảo tàng thuộc Ty Văn hóa Nghệ Tĩnh, sinh viên ĐHSP Vinh sưu tầm. Ngày 12/9/1963, Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh được khánh thành và mở cửa đón khách. Gần một năm sau, ngày 3/2/1964, Bảo tàng vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Lời đề tựa.

Ông Bùi Đình Long - Phó Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu
Những năm tháng chiến tranh, Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh phải sơ tán về xã Kim Liên (Nam Đàn). Cán bộ, nhân viên Bảo tàng nhanh chóng dựng phòng trưng bày phục vụ khách, tổ chức các cuộc trưng bày lưu động tới tận cơ quan xí nghiệp, các đơn vị bộ đội, thanh niên xung phong để động viên tinh thầncho cán bộ, chiến sĩ. Chiến tranh kết thúc, Bảo tàng chuyển về thành phố Vinh, cán bộ, nhân viên lại nhanh chóng bắt tay vào sửa chữa lại nhà trưng bày, triển khai xây dựng đề cương trưng bày mới. Năm 1987, Bộ Văn hóa -Thông tin ra Quyết định chuyển Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh thành chi nhánh của Bảo tàng Cách mạng Việt Nam. Từ đó đến nay, với nỗ lực của các thế hệ cán bộ, nhân viên cùng sự quan tâm của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh và các Sở, ban ngành, Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh được đầu tư xây dựng ngày càng khang trang, đáp ứng yêu cầu lưu giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Bà Lê Thu Hiền - Giám đốc Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh
Bảo tàng có khuôn viên gần 15.000m2; ngoài nhà trưng bày thường trực còn có các hạng mục công trình khác như kho bảo quản hiện vật, Nhà tưởng niệm các liệt sĩ, Đài tưởng niệm các chiến sỹ yêu nước và cách mạng bị giam cầm tại Nhà lao Vinh; phòng trưng bày chuyên đề “Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của lãnh tụ V.I.Lê Nin”, “Cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản và Tình hữu nghị Việt Nam- Lào”. Hiện Bảo tàng lưu giữ và trưng bày gần 16.000 tài liệu, hiện vật các loại, trong đó có hơn 3.500 hiện vật gốc, 4000 phim ảnh tư liệu, gần 6.000 bộ hồ sơ cá nhân của các chiến sỹ bị tù đày, hơn 2500 trang tài liệu tiếng Pháp, hơn 100 hồi ký của các cán bộ lão thành cách mạng và một số lượng di sản văn hóa phi vật thể.
Với những thành tích đạt được, Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh đã vinh dự được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động Hạng Ba, Bộ Văn hóa - Thông tin, UBND tỉnh Nghệ An tặng nhiều Bằng khen.

Ông Bùi Đình Long - Phó Chủ tịch UBND tinh tặng bằng khen cho tập thể và cá nhân

Bà Trần Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tặng Giấy khen cho các cá nhân
Chặng đường tiếp theo, Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh tiếp tục đổi mới, nâng cấp hệ thống trưng bày, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại vào trưng bày nhằm nâng cao chất lượng trưng bày, hấp dẫn, phù hợp với nhu cầu hưởng thụ văn hóa của công chúng trong thời đại 4.0.
Dịp này, Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh được UBND tỉnh tặng bức trướng có dòng chữ “Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh - 60 năm xây dựng và phát triển”; tập thể cán bộ, công nhân viên Bảo tàng và 03 cá nhân được UBND tỉnh tặng Bằng khen; 4 cá nhân được Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tặng Giấy khen.