Sáng ngày 6/10 (Tức ngày 20/8 âm lịch), UBND xã Châu Quang đã tổ chức lễ giỗ bà Nhả Póm - Người có công giúp vua Lê Lợi đánh đuổi giặc Minh, bảo vệ đất nước, bảo vệ làng bản tại đền Le, bản Lè xã Châu Quang.

Đền bà Nhả Póm tọa lạc trên sườn núi Pu Chẻ, thuộc bản Lè, xã Châu Quang. Theo lịch sử, từ thời Lê Lợi năm 1424 tương truyền bà Nhả Póm (tên là Vi Thị Gái) là người có công giúp vua Lê Thái Tổ đánh đuổi giặc Minh. 

  Thầy mo tiến hành nghi lễ cúng bà Nhả Póm

Khi giặc Minh đóng đồn trên núi Pu Chẻ, chúng bắt cô lên núi để nấu cơm, chẻ củi, gánh nước, giặt đồ cho binh lính. Vùng này khi xưa là rừng thiêng nước độc nhiều muỗi mòng nên buổi tối khi ngủ bọn giặc phải chui vào các túi vải để tránh muỗi, chúng giao cho cô nhiệm vụ thắt túi lại khi chúng chui vào ngủ và sáng mai lại mở ra cho chúng ra. Thấy cô nhanh nhẹn, tháo vát, lại có vẻ phục tùng nên chẳng bao lâu sau chúng hoàn toàn tin tưởng. Với lòng quả cảm và tâm nguyện bảo vệ làng bản cô đã tìm cách liên lạc với 7 anh em ở bản Phảy bàn cách tiêu diệt lũ xâm lăng hung ác. Thế là hàng đêm khi thắt nút các bao tải cho bọn giặc đi ngủ xong, cô lại lên núi báo hiệu cho 7 anh em ở bản Phảy lẻn vào đồn khiêng các bao tải đó vứt xuống suối làm cho số quân ở đồn Pu Chẻ ngày càng hao mòn. Rồi một hôm cô giả vờ nhà có việc vui nên đã cõng rượu và mồi ngon để khao chúng. Bọn giặc vừa uống rượu vừa hát lăm nhuôn đến say bất tỉnh, cô ra hiệu cho bảy anh em ở bản Phảy và nghĩa quân Lam Sơn đã phục sẵn xông thẳng vào đồn tiêu diệt toàn bộ quân giặc ở núi Phu Chẻ. Trong trận đánh này cô đã hi sinh. Nhân dân và nghĩa quân Lam Sơn vô cùng thương tiếc cô, đã an táng và lập đền thờ bà Nhả Póm trên núi Pu Chẻ.

Các đại biểu dâng hương tại phần mộ của bà Nhả Póm

Ghi nhớ công ơn bảo vệ làng bản của bà Nhả Póm, năm 2006, thể theo nguyện vọng của bà con nhân dân, đền bà Nhả Póm được khôi phục lại. Năm 2018 phần mộ của bà Nhả Póm đã được Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Quỳ Hợp và nhân dân trong và ngoài địa bàn cúng tiến khôi phục lại phía sau đền chính và bổ sung một số vật dụng thờ cúng tại Đền.

Người dân đại phương dâng hương tại đền thờ bà Nhả Póm

Cứ đến 20 tháng 8 âm lịch hàng năm bà con dân bản lại tổ chức giỗ bà để tỏ lòng tri ân một người con gái Thái nết na xinh đẹp đã hy sinh vì quê hương ,vì dân, vì nước. Đây cũng là dịp để người dân tự hào hơn về truyền thống quê hương qua đó thể hiện được tinh thần đoàn kết, nêu cao trách nhiệm cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng ấm no, hạnh phúc.

UBND xã Châu Quang đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị UBND tỉnh thẩm định công nhận đền Le xã Châu Quang, huyện Quỳ Hợp là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.