Tối 03/02 (13 tháng giêng Âm lịch), tại Di tích Lăng Miếu Mai Hắc Đế (thị trấn Nam Đàn, huyện Nam Đàn), tỉnh Nghệ An long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 1310 năm khởi nghĩa Hoan Châu (713 - 2023), đón Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt - Đền thờ Vua Mai Hắc Đế và khai mạc Lễ hội Đền Vua Mai năm 2023.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ VH,TT&DL Nguyễn Văn Hùng đã trao Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt - Đền thờ Vua Mai Hắc Đế đến đại diện lãnh đạo tỉnh Nghệ An, Sở VH&TT và huyện Nam Đàn. Ảnh: Nguyễn Đạo

Các đại biểu về dự lễ. Ảnh: Nguyễn Đạo

Tham dự buổi lễ có các đồng chí: Trương Tấn Sang - Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước; Nguyễn Sinh Hùng - Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội; Trần Tuấn Anh - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương. Cùng dự có đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo Quân khu IV; lãnh đạo tỉnh Nghệ An, huyện Nam Đàn; tỉnh Hà Tĩnh; dòng họ Mai trên toàn quốc và đông đảo người dân địa phương.

Mai Hắc Đế tên thật là Mai Thúc Loan, sinh năm Canh Ngọ (670), sinh ra và lớn lên tại núi Dẻ, thôn Ngọc Trừng, xã Đông Liệt (nay là xã Nam Thái, huyện Nam Đàn). Từ nhỏ đã nổi tiếng thông minh, khí phách, có sức khỏe hơn người, là một đô vật nổi tiếng trong vùng và được nhiều người yêu quý. 

Một cảnh trong chương trình nghệ thuật "Hào khí Vạn An" Ảnh: Nguyễn Đạo

Năm 713 (Quý Sửu), trước sự đô hộ hà khắc của nhà Đường khiến cho cuộc sống Nhân dân trăm họ lầm than, oán thán, Mai Thúc Loan đã phất cờ khởi nghĩa để đánh đuổi giặc ngoại xâm. Được sự ủng hộ và hưởng ứng tích cực của dân chúng trong vùng và các châu lân cận, các nước lân bang như Lâm Ấp, Chân Lạp và Kim Lân, Xảo Oa, Ja Va,… cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan đã từng bước lật đổ bộ máy thống trị do nhà Đường thiết lập trên địa bàn Hoan Châu và giải phóng toàn bộ Ái Châu (khu vực Thanh Hóa), rồi thẳng tiến ra đồng bằng Bắc Bộ hạ thành Tống Bình (nay là Thủ đô Hà Nội) dành lại độc lập tự chủ cho đất nước.

Đất nước sạch bóng ngoại xâm, Mai Thúc Loan lên ngôi Vua, xưng là Mai Hắc Đế và tiến hành xây dựng bộ máy chính quyền từ triều đình Trung ương đến địa phương, ban hành nhiều chính lệnh quan trọng nhằm xây dựng, củng cố, duy trì nền độc lập tự chủ, mang lại cuộc sống an lạc, thanh bình cho trăm họ, muôn dân suốt hơn 10 năm (từ năm 713 đến năm 723).

Một cảnh trong chương trình nghệ thuật "Hào khí Vạn An" Ảnh: Nguyễn Đạo

Sự kiện Mai Thúc Loan xưng Đế, dựng xây đất nước là minh chứng hùng hồn cho khát vọng độc lập, tự chủ, ý chí tự cường, thoát khỏi mọi sự ràng buộc, lệ thuộc vào các thế lực phong kiến phương Bắc của dân tộc Việt Nam nói chung và các thế hệ người dân xứ Nghệ nói riêng. Đã tròn 1310 năm khởi nghĩa Hoan Châu bùng nổ nhưng tinh thần, khí phách, ý chí quật cường, khát vọng độc lập tự chủ của Mai Hắc Đế và dân tộc Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị.

Sau khi vua Mai qua đời, để tưởng nhớ công lao của ông, Nhân dân đã lập đền, xây miếu tại khu vực kinh đô Vạn An, nơi ông khởi nghiệp chống lại nhà Đường để hương khói phụng thờ. Đền thờ và Miếu mộ Vua Mai được xây dựng hoàn chỉnh vào thời Hậu Lê, tọa lạc tại vị trí sơn thủy hữu tình, có cảnh quan đẹp, kiến trúc được bố trí đăng đối, hài hòa gồm nhiều hạng mục công trình như: Thượng, Trung, Hạ điện, tả, hữu vu, cổng tam quan, lăng, mộ,…tạo thành một quần thể thống nhất có giá trị lịch sử, khoa học và thẩm mĩ.

Màn khai từ tái hiện lễ rước kiệu trong Lễ hội đền Vua Mai. Ảnh: Nguyễn Đạo

Lễ hội đền Vua Mai, diễn ra vào ngày: 13-14-15 tháng Giêng âm lịch hàng năm với nhiều hoạt động hấp dẫn như: lễ rước thủy, rước bộ, lễ thả đèn hoa đăng, đu tiên, kéo co,… đặc biệt là hội vật vua Mai mang đậm bản sắc văn hóa của địa phương và thể hiện tinh thần thượng võ của người dân Nam Đàn, thu hút đông đảo người dân và du khách tham dự.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: Nguyễn Đạo

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung nhấn mạnh: Lễ kỷ niệm 1310 năm khởi nghĩa Hoan Châu, đón bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt - Đền thờ Vua Mai Hắc Đế được tổ chức đúng ngày khai hội Lễ hội đền Vua Mai năm 2023, là dịp để tôn vinh, tự hào và trân quý hơn những giá trị lịch sử - văn hóa lớn lao của dân tộc được tạo dựng, bồi đắp, đánh đổi cả bằng máu xương của cha ông qua hàng nghìn năm.

Tại buổi lễ, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng đã trao Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt - Đền thờ Vua Mai Hắc Đế đến đại diện lãnh đạo tỉnh Nghệ An, Sở Văn hóa & Thể thao và huyện Nam Đàn.

Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: Nguyễn Đạo

Phát biểu tại buổi lễ, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh khẳng định, quyết định của Thủ tướng Chính phủ xếp hạng đền thờ Vua Mai Hắc Đế là Di tích Quốc gia đặc biệt không chỉ là sự vinh danh, tri ân công lao của Vua Mai và những bậc tiền nhân có công với dân, với nước mà còn là sự khẳng định những giá trị lịch sử, văn hóa đang được bảo tồn. Đồng thời, xác lập cơ sở pháp lý cao hơn cho việc bảo vệ, phát huy giá trị di tích trong tương lai.

Trưởng ban Kinh tế Trung ương Trần Tuấn Anh đề nghị Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Nghệ An tiếp tục kế thừa những kết quả đã đạt được, khơi dậy, phát huy hơn nữa sức mạnh của toàn hệ thống Đảng bộ, chính quyền và khối đại đoàn kết toàn dân, tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống nhân dân các dân tộc; chủ động phối hợp với các bộ, ban, ngành Trung ương để thực hiện có hiệu quả các chủ trương, định hướng và chính sách mà Đảng, Nhà nước đã đề ra, đặc biệt là những chủ trương, chính sách, cơ chế cho vùng Bắc Trung Bộ và tỉnh Nghệ An; tích cực, sáng tạo hơn nữa khơi dậy mọi tiềm năng lợi thế của tỉnh nhà, huy động tốt các nguồn lực xã hội để đóng góp vào việc hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Kết thúc phần nghi lễ kỷ niệm 1.310 năm khởi nghĩa Hoan Châu và trao Bằng công nhận Di tích Quốc gia đặc biệt - Đền thờ Vua Mai Hắc Đế là chương trình nghệ thuật đặc sắc "Hào khí Vạn An" do các nghệ sĩ, diễn viên Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh Nghệ An biểu diễn, khai mạc Lễ hội đền Vua Mai năm 2023

Các đại biểu dâng hoa, dâng hương tại di tích Miếu mộ vua Mai Hắc Đế. Ảnh: Nguyễn Đạo

Trước buổi lễ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành Trung ương và tỉnh Nghệ An đã dâng hương, dâng hoa tại Lăng miếu Vua Mai; tri ân những công lao, đóng góp của Vua Mai Hắc Đế trong thời kỳ dựng nước và giữ nước.