Đồng chí Bùi Công Vinh - Phó Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao trao Bằng xếp hạng di tích cho địa phương.

Sáng 15/2, UBND huyện Quỳ Hợp tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử cấp tỉnh đền Mường Ham và khai hội Mường Ham năm 2024.

Về dự lễ có đồng chí Bùi Công Vinh - Phó Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao; các đồng chí lãnh đạo Huyện uỷ, HĐND, UBND, các tổ chức ban ngành cấp huyện, cấp xã và đông đảo nhân dân và du khách.áng 5/2 ( tức ngày 5 tháng Giêng âm lịch), UBND huyện Quỳ Hợp tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử cấp tỉnh đền Mường Ham và khai hội Mường Ham năm 2024.

Về dự lễ có đồng chí Bùi Công Vinh - Phó Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao; các đồng chí lãnh đạo Huyện uỷ, HĐND, UBND, các tổ chức ban ngành cấp huyện, cấp xã và đông đảo nhân dân và du khách.

Các đại biểu về dự lễ đón nhận bằng di tích và khai hội Mường Ham. 

Đền Mường Ham, xã Châu Cường, huyện Quỳ Hợp được xây dựng khoảng thế kỷ XIX, toạ lạc tại Thung Cọc, dựa lưng vào dãy núi Nang Ni, nơi có hang Pửn Pang gắn với nhiều huyện tích. Đền được xây dựng để thờ Tạo Nọi - người có công khai bản lập ra mường Ham (nay là xã Châu Cường, Châu Quang). 

Nguyên xưa, đền Mường Ham được làm theo kiểu nhà sàn, 01 gian, mái lợp tranh, vách thưng ván. Trải qua thời gian đền bị hư hỏng. Năm 2006, chính quyền và nhân dân xã Châu Cường đã phục dựng lại đền theo kiến trúc nguyên trạng tại vị trí cũ. Từ đó đến nay, đền Mường Ham và Hang Pựn Pang - Nang Ni đã trở thành địa điểm sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng kết hợp tham quan danh thắng của người Thái huyện Quỳ Hợp.

Tại di tích hiện nay còn lưu giữ được những giá trị văn hóa phi vật thể mang bản sắc văn hóa đậm nét của người Thái, đặc biệt là qua hoạt động lễ hội. Bên cạnh đó hoạt động văn hóa tâm linh từ lễ vật, nghi thức cúng tế, trang phục vẫn còn giữ được phong tục tập quán tốt đẹp của đồng bào dân tộc Thái huyện Quỳ Hợp nói riêng và dân tộc Thái Nghệ An nói chung.

 Chương trình văn nghệ chào mững lễ đón nhận bằng di tích. 

Lễ hội đền Mường Ham được tổ chức từ ngày 4 đến ngày 6 tháng Giêng âm lịch gắn với hội Pựn Pang - Nang Ni. Đây được coi là lễ hội đầu tiên trong năm mới theo phong tục, tập quán của bà con dân tộc Thái miền Tây Nghệ An. Lễ hội gồm 2 phần: Lễ và hội.

Phần lễ gồm: Khai quang, lễ rước, lễ đại tế và tạ được tổ chức theo phong tục truyền thống của đồng bào dân tộc Thái nhằm ôn lại công đức dựng bản, lập mường của các vị thần được thực hiện vào sáng mồng 5 tháng Giêng âm lịch. Phần Hội diễn ra với các hoạt động thi đấu các môn thể thao dân tộc và các sinh hoạt văn hoá cộng đồng như ném còn, bắn nỏ, khắc luống, nhảy sạp … thu hút hàng ngàn du khách về dự hội.

Với giá trị khoa học lịch sử hiện hữu tại di tích. Đền Mường Ham đã được UBND tỉnh Nghệ An xếp hạng là di tích Lịch sử cấp tỉnh vào tháng 12 năm 2023.