Quang cảnh buổi tọa đàm 555 năm danh xưng Hưng Nguyên.

Chiều 12/9, huyện Hưng Nguyên tổ chức Tọa đàm 555 năm danh xưng Hưng Nguyên (1469 - 2024).

Tham dự có các đồng chí: Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy; Nguyễn Quang Tùng - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh; Các đồng chí lãnh đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh, lãnh đạo huyện Hưng Nguyên; Các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ nghỉ hưu trên địa bàn huyện Hưng Nguyên và thành phố Vinh;

Đại biểu dự buổi toạ đàm.

Tại cuộc toạ đàm, các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử đã trao đổi nhiều nội dung liên quan đến quá trình hình thành vùng đất Hưng Nguyên và làm nổi bật về lịch sử với những dấu mốc, những thành tựu trong chặng đường 555 năm kể từ ngày có tên Hưng Nguyên đến nay.

Nhà nghiên cứu Thái Huy Bích phát biểu tham luận.

Căn cứ các tài liệu hán nôm cho biết, tên gọi Hưng Nguyên ra đời vào năm 1469, khi vua Lê Thánh Tông cho định lại bản đồ hành chính của cả nước. Huyện Hưng Nguyên thuộc phủ Anh Đô của thừa tuyên Nghệ An, 1 trong 12 thừa tuyên của nước Đại Việt. “Hưng Nguyên” có ý nghĩa là “Ngọn nguồn, chảy mãi, hưng thịnh và phát triển”. Gắn với các bước thăng trầm của lịch sử, bản đồ Hưng Nguyên đã nhiều lần điều chỉnh. Trong khoảng 450 năm đầu, kể từ khi có tên gọi, thì bản đồ Hưng Nguyên khá ổn định và rộng lớn, bao hàm cả một phần của huyện Nghi Lộc, huyện Nam Đàn và Thành phố Vinh ngày nay. Khi đó, Hưng Nguyên có 7 tổng và 96 xã. Dưới thời Pháp thuộc vào năm 1911, huyện Hưng Nguyên được đổi thành phủ Hưng Nguyên; nhưng dưới Phủ vẫn là Tổng.

Từ sau năm 1911 đến Cách mạng Tháng 8 năm 1945, bản đồ Hưng Nguyên tiếp tục được điều chỉnh từ 7 Tổng còn lại 6 Tổng, trong đó chuyển hai Tổng Cảo Trình và La Hoàng về huyện Nghi Lộc, sáp nhập Tổng Yên Trường của huyện Nghi Lộc về huyện Hưng Nguyên, lúc bấy giờ Thị xã Vinh nằm gọn giữa huyện Hưng Nguyên. Sau Cách mạng Tháng 8 năm 1945 đến nay, tiếp tục điều chỉnh và đã lần lượt sáp nhập 8 xã của huyện Hưng Nguyên vào thành phố Vinh. Hiện tại, huyện Hưng Nguyên có 17 xã và 1 thị trấn, với tổng dân số hơn 130.000 người, trong đó có gần 21% đồng bào theo đạo Thiên Chúa; Tổng diện dích tự nhiên 159,2km2.

Từ thời nhà Lê đến thời nhà Nguyễn, toàn huyện có 13 người đậu Tiến sĩ và Phó bảng, 26 người đậu Hương cống và Cử nhân, hàng trăm người đậu Tú tài. Trong số đó có Tướng công Đinh Bạt Tuỵ, đậu đầu khóa thi đặc biệt năm 1554, văn võ song toàn; Nguyễn Trường Tộ - người công giáo Việt Nam, có lòng yêu nước nồng nàn, có tư tưởng canh tân lỗi lạc; có Mẹ Lân (người làng Phúc Hậu, xã Hưng Xuân) - người phụ nữ đã đem 03 ngàn nén vàng và tiền, bán hai trăm mẫu ruộng đóng góp cho con rể là Lê Ninh để chiêu mộ nghĩa quân, mua sắm vũ khí đánh Pháp dưới thời Cần Vương.

 Trong giai đoạn chống thực dân Pháp, vùng đất Hưng Nguyên đã sinh ra nhiều danh nhân lãnh tụ cách mạng như Tổng Bí thư Lê Hồng Phong; liệt sĩ Phạm Hồng Thái;…. Đây cũng là địa phương tiên phong trong phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) với sự kiện biểu tình vào ngày 12/9/1930 đã gây chấn động dư luận trong nước và quốc tế, là mốc son chói lọi của cao trào Xô viết - Nghệ Tĩnh. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, huyện Hưng Nguyên và 6 xã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân.

Đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh uỷ phát biểu tại buổi tọa đàm.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh đã đánh giá và ghi nhận những thành tựu mà Đảng bộ và Nhân dân huyện Hưng Nguyên đã đạt được trong thời gian qua, đồng thời đề nghị thời gian tới tiếp tục phát huy truyền thống văn hóa lịch sử 555 của quê hương Xô Viết anh hùng, Hưng Nguyên cần tập trung rà soát các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, xây dựng Đảng mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện khóa XXIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đề ra; Thực hiện tốt Kế hoạch của UBND tỉnh về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2025; Phát huy tinh thần hiếu học, đẩy mạnh sự nghiệp phát triển giáo dục trên địa bàn huyện; Cần phải quan tâm, bổ sung quy hoạch đưa Hưng Nguyên vào quy hoạch đô thị vệ tinh cho thành phố Vinh,...

Dịp này, huyện Hưng Nguyên đã tổ chức phát động ủng hộ đồng bào các tỉnh phía Bắc bị thiệt hại nặng nề do bão và hoàn lưu bão 3 gây ra.