0. Thời gian gần đây trên báo chí đôi lúc xuất hiện những bài viết về cuộc đời các nhà văn nhà thơ nổi tiếng với những thông tin có vẻ lần đầu được đưa ra với công chúng; tác giả những thông tin ấy thường bảo rằng đây là chuyện của chính tôi, hoặc chuyện của danh nhân người...

1. Làng và văn hóa làng là một nội dung chính yếu trong nghiên cứu văn hóa Việt Nam. Không một công trình nào nghiên cứu văn hóa Việt Nam lại không trực tiếp hoặc gián tiếp đề cập đến văn hóa làng. Làng và văn hóa làng cũng là một trọng tâm của khoa học xã hội nhân văn...

Đối với người đọc yêu thơ và cả số đông trong giới làm thơ, tên tuổi Trần Huyền Trân (1913-1989) được biết đến rộng rãi hầu như chỉ với một vài bài thơ được giới thiệu trong sách Thi nhân Việt Nam 1932-1941 (in 1942) của Hoài Thanh và Hoài Chân, và sau này, trong tập Rau tần (in 1986), tập...

 Dạo này, chợt rộ lên rất nhiều bài viết về trí thức. Một tờ báo vốn tự phong là mang mấy góc nhìn của trí thức đã dành hẳn hai số liền để phát biểu phản biện về vấn đề trí thức. Có nhiều nhà trí thức tìm cách gửi bài tranh luận và thường khéo léo để dư ra...

Lâu nay, cứ mỗi khi nói đến "cá gỗ" là người ta liên tưởng ngay đến ông đồ xứ Nghệ, chuyên đi khắp tứ xứ (tứ chiếng Đông Nam Đoài Bắc, chủ yếu là ra Bắc) hành nghề gõ đầu trẻ. Gia sản ông đem theo trên đường hành nghề dạy học nổi bật và đáng giá chỉ có con...

 Phê bình phân tâm học là một trường phái nghiên cứu văn học rất phát triển ở phương Tây đầu thế kỷ XX. Tuy vậy, nguồn gốc của phân tâm học lại không phải xuất phát từ các lí thuyết nghiên cứu văn hóa - văn học mà là từ chuyên ngành tâm lí, tâm bệnh học của bác sĩ...

Cụ Tam nguyên Yên Đổ không chỉ giỏi sáng tác thơ ca chữ Hán, siêu việt về thơ Nôm mà ta còn thấy bóng dáng cả tiếng Tây trong thơ Cụ. Dĩ nhiên, phải đọc thơ Cụ kĩ càng một tí thì ta sẽ phát hiện ra ngay. Nhiều khi Cụ nói năng viết lách rất kín nhẽ , rất...

  (1) TỔNG QUAN 1. TRẢ LẠI CHO TRẦN ĐỨC THẢO… 1.1 NHỮNG TRĂN TRỞ CỦA TRIẾT GIA… Trần Đức Thảo là triết gia Việt Nam duy nhất được công nhận có tầm vóc quốc tế ở Phương Tây. Nhưng đối với phần lớn đồng bào của ông, có lẽ ông chỉ được biết đến nhờ giai thoại về cuộc tranh luận dở...

Trong tôi, từ lúc là học sinh, Nguyễn Mạnh Tường đã là người nổi tiếng nhất trong những người nổi tiếng, dẫu phải đến tuổi 18, khi thi đỗ vào Khoa Văn Đại học Tổng hợp, năm 1956 mới được học, được đọc và tiếp xúc với ông – trong môn Văn học phương Tây. Quá nổi tiếng, bởi ở...

... của nhà thơ Lê Đạt, mang tên Bác - trường ca; viết năm 1970 - nhân ngày giỗ đầu của Bác; Nhà xuất bản Thanh niên ấn hành năm 1990 - nhân ngày thế giới kỷ niệm 100 năm sinh Danh nhân văn hóa Hồ Chí Minh (1). Vậy là phải 20 năm sau khi được viết, trường ca...

Tôi ra đời 14 năm sau, ngày Trần Trọng Kim cho phát hành (1921) cuốn “Việt Nam Sử Lược”. Chính phủ Trần Trọng Kim xuất hiện trước Chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà lâm thời 5 tháng. Suy nghĩ của tôi về cuốn “Việt Nam Sử Lược” và Chính phủ Trần Trọng Kim, xin được phép đặt trong...

 1. Vào đầu tháng 7 năm nay, những người quan tâm đến văn học Việt Nam vui mừng đón đọc cuốn Di cảo Nguyễn Minh Châu với gần 500 trang do Nhà xuất bản Hà nội phát hành. Nguyễn Minh Châu là một trong những người tiên phong trong công cuộc đổi mới văn học qua các tập truyện ngắn...

 1. Trong lịch sử của ta có hiện tượng các phương thức sản xuất không đầy đủ, không thay thế nhau bằng cách cái sau phủ định cái trước. Những tàn dư của xã hội nguyên thủy (như ruộng công làng xã), của một chế độ nô lệ không điển hình (như nô tì công và tư), của một chế...