Trước khi đến với xã Hưng Tân (Hưng Nguyên, Nghệ An), tôi được nghe kể về địa danh này với nhiều thành tích: xã đầu tiên của huyện được công nhận xã đạt chuẩn Nông thôn mới (NTM); xã đầu tiên đạt xã chuẩn văn hóa NTM; xã được phong tặng Danh hiệu “Anh hùng lực lượng Vũ trang nhân dân” đầu tiên của huyện Hưng Nguyên; giải Nhất cuộc thi xã NTM đẹp cấp tỉnh năm 2018,… Rất nhiều “cái nhất”, “cái đầu” và tên gọi “miền quê đáng sống” ấy đủ khiến tôi tò mò và mong muốn đặt chân đến để tìm hiểu thực hư; để biết nhờ đâu một mảnh đất vốn “chưa nắng đã khô, chưa mưa đã lụt” lại có được nhiều kết quả bất ngờ đến thế.

Đường giao thông NTM ở Hưng Tân

Lâu nay, với tôi, câu chuyện NTM vẫn còn để lại nhiều dấu hỏi về tính thực chất nên những danh hiệu vốn không đủ sức thuyết phục, chưa đủ để tin. Hơn thế, cũng như các trường chuyên, lớp chọn, nơi nào nhiều thành tích thì luôn tạo ra một áp lực lớn đối với người thực hiện, tôi sợ bà con nơi đây đang phải vất vả gồng mình lên để đi theo những chủ trương, để giữ cho được những cái “danh” mà lãnh đạo xã mong muốn. Thế nhưng, khi đến với Hưng Tân rồi tôi mới thấy mọi chuyện không hoàn toàn như mình nghĩ. Thay vào đó là rất nhiều đổi thay thực chất, đáng ghi nhận. Đó không chỉ là những con đường bằng phẳng, rộng rãi từ nhà ra tận đồng; không chỉ là mấy khóm hoa tô điểm đầu ngõ mà còn là những chuyển biến thực sự trong đời sống kinh tế cũng như văn hóa của người dân. Hưng Tân là minh chứng cho sức mạnh của nhân dân. Một khi họ quyết tâm, mọi việc đều có thể thực hiện. Đó là lí do vì sao dù không được lựa chọn là xã điểm trong xây dựng NTM nhưng Hưng Tân đã trở thành xã cán đích đầu tiên của huyện và là xã thứ 2 trong toàn tỉnh được công nhận xã đạt chuẩn NTM mà không phải nợ tiền hay nợ bất cứ một tiêu chí nào.

Người dân Hưng Tân chuyển đổi diện tích gieo trồng kém hiệu quả sang nuôi trồng thủy sản

Chú trọng đi vào thực chất, nghĩa là xác định xây dựng NTM quan trọng trước hết ở việc thay đổi đời sống dân sinh, làm cho dân có cuộc sống ấm no, tươi đẹp hơn chứ không phải chạy theo các tiêu chí đơn thuần; xã đã tập trung thực hiện nhiều đề án phát triển kinh tế - văn hóa địa phương. Người dân nơi đây khoảng 46% sản xuất nông nghiệp, 54% sống bằng nghề dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp. Đồng ruộng Hưng Nguyên ngày càng cho năng suất cao nhờ chính quyền địa phương đã áp dụng nhiều chính sách như: dồn điền đổi thửa để áp dụng khoa học kỹ thuật thuận lợi trong gieo trồng; xây dựng 5 cánh đồng cho thu nhập cao từ 200-250 triệu đồng/cánh đồng/năm; chuyển các diện tích đất trồng kém hiệu quả sang nuôi thủy sản, hiện đã có 170 gia trại, trang trại trên toàn xã; hàng năm quy hoạch 60-70ha sản xuất giống nguyên chủng và tiến hành tập huấn, hướng dẫn cho bà con kỹ thuật sản xuất, gieo trồng; Tiến hành đề án thực phẩm sạch như chăn nuôi gia súc, gia cầm sạch, trồng rau sạch; Thành lập hợp tác xã dịch vụ kiểu mới với 13 thành viên phụ trách 3 khâu: dịch vụ thủy lợi, môi trường, vật tư nông nghiệp. Xã đã biết phát triển các nghề truyền thống như nấu rượu, làm bánh cà để không chỉ giúp bà con tăng thu nhập mà còn gìn giữ văn hóa truyền thống địa phương. Bên cạnh đó, xã đẩy mạnh thực hiện đề án xuất khẩu lao động. Hàng năm, Hưng Tân có 50-60 lao động sang các nước làm việc, nâng con số lao động xuất khẩu của xã từ trước đến nay lên hơn 500 người. Với rất nhiều những nỗ lực trong lao động sản xuất, hiện nay thu nhập bình quân đầu người của dân đạt 52 triệu đồng/người/năm và xã cơ bản thoát nghèo (chỉ còn lại 1% hộ nghèo). Chính nhờ sự phát triển kinh tế ấy đã tạo đà cho nhiều thay đổi khác tại địa phương. Khi đời sống vật chất được đảm bảo và dần nâng cao, người dân quan tâm hơn đến đời sống văn hóa - tinh thần cũng như có khả năng đóng góp cho cuộc vận động xây dựng NTM nhiều hơn. Các hoạt động văn hóa tại địa phương diễn ra sôi nổi. Đặc biệt, xã duy trì được sinh hoạt chào cờ vào thứ 2 đầu tuần tại trụ sở xã và tất cả các hộ dân đều có cột cờ cao 9m bằng thép để treo cờ Tổ quốc trước nhà. Câu lạc bộ dân ca Ví Giặm của Hưng Tân là một câu lạc bộ mạnh, liên tục giành được giải cao tại các cuộc thi…

Kết quả xây dựng NTM của Hưng Tân có được nhờ rất nhiều đóng góp tiền của, công sức lao động từ nhân dân. Trong 5 năm đầu thực hiện xây dựng NTM, xã đã huy động được 290 tỷ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng, chú trọng vào các công trình phục vụ đời sống dân sinh. Những con đường bê tông rộng 5m sạch sẽ, xanh bóng cây và đầy sắc hoa có được như hôm nay là nhờ người dân đã tự hiến đất của mình, bỏ nhiều ngày công và đóng góp một số tiền không nhỏ. Tổng cộng người dân đã hiến 48.000m² đất trị giá hàng tỷ đồng. Hiện nay, các hộ dân vẫn đang tiếp tục nâng cấp các đoạn đường của thôn, xóm mình. Ông Hoàng Văn Lai, Bí thư Đảng ủy xã Hưng Tân cho biết: Nhiều gia đình đóng góp lên đến hàng chục triệu đồng để xây dựng đường đi qua ngõ nhà mình. Tiêu biểu như gia đình ông Thủy ở xóm 2 đóng góp gần 40 triệu; gia đình ông Khang cựu chiến binh đóng góp gần 40 triệu. Đặc biệt, bà Thảo ở xóm 2 nay đã 90 tuổi, con cháu chỉ làm công nhân bình thường nhưng bà đã vận động để đóng góp lên đến 22 triệu đồng. Những con đường Hưng Tân hôm nay luôn được chăm sóc bởi bàn tay của nhân dân. Sáng thứ Bảy hàng tuần, tất cả các gia đình đồng loạt tham gia vệ sinh đường làng, ngõ xóm. Mỗi gia đình đều có ít nhất 5-7 chậu cây hoa trước nhà. Hiện nay toàn xã đã trồng được 10.000m đường hoa, hàng rào xanh. Tất cả những khoản đóng góp, những kế hoạch, công trình trước, trong và sau khi thi công đều được công khai minh bạch để nhân dân thực hiện, giám sát. Người dân được tham gia bàn bạc và quyết định phương án phù hợp nhất trong xây dựng đường đi qua nhà mình. Điều này thể hiện sự phát huy tốt tinh thần dân chủ, biết lắng nghe tiếng nói nhân dân của chính quyền xã.

Sự đồng lòng và ủng hộ này của người dân một phần nhờ đời sống kinh tế phát triển hơn nhưng phần lớn có lẽ là nhờ những hoạt động truyền thông, văn hóa tại địa phương đã khơi lên trong họ lòng yêu quê hương. Chính tình yêu và niềm tự hào là động lực để họ ra sức lao động, xây dựng gia đình, quê hương giàu, đẹp. Không là xã điểm trong xây dựng NTM, không được hỗ trợ nhiều về kinh phí nhưng Hưng Tân đã tạo nên được những thành tích đáng ghi nhận. Điều đó chỉ có thể giải thích được bằng chính tấm lòng yêu quê của chính quyền và nhân dân nơi đây. Tình yêu đã cho họ sức mạnh để đặt ra và hoàn thành các mục tiêu. Tất nhiên, để có được điều này, chúng ta cần những người lãnh đạo có tâm, chú trọng thực chất, không chạy theo hình thức và kiên quyết thực hiện bằng được những gì đã nói như cái thái độ chắc chắn và đầy tâm huyết của ông Hoàng Văn Lai, Bí thư Đảng ủy xã Hưng Tân khi trò chuyện với tôi. Một khi chính quyền xác định xây dựng vì sự phát triển của quê hương, của mỗi gia đình sinh sống trên mảnh đất này thì sẽ dễ dàng vận động, kêu gọi được nhân dân; khiến họ tin và nghe theo đường lối, chính sách, các đề án đã vạch ra; từ đó tạo được sự đồng thuận để khai thác sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân.

Có đến đây, nghe kể về sự đóng góp của dân mới thấy hết được công lao to lớn của họ và thấm thía bài học về sức dân. Hưng Tân đã chia sẻ cho các tỉnh bạn cũng như những huyện, xã khác trên địa bàn tỉnh Nghệ An nhiều kinh nghiệm trong xây dựng NTM nhưng qua tất cả những gì ở trên chúng ta có thể thấy, chìa khóa duy nhất là nằm ở hai chữ: VÌ DÂN!