Nước Pháp đã đánh mất bộ tam A (AAA, mức cao nhất trong xếp hạng tín dụng – ND) và hai ứng cử viên tổng thống vòng hai cố giữ bộ tam C của họ: Calme (bình tĩnh), Cohérence (chặt chẽ) và Crédibilité (độ tin cậy) và gắng giữ một chữ C thứ tư: Conviction (niềm tin).

Phần quan trọng nhất của cuộc tranh luận được gói gọn ở việc đối chiếu giữa chương trình và kết quả. François Hollande công kích “sự thụ động” của tổng thống sắp mãn nhiệm trong khi Nicolas Sarkozy chỉ trích sự thiếu mạch lạc, sự yếu kém và “dối trá” trong các chủ trương của đảng xã hội, nhiều lần nhấn mạnh những tiếng nói lạc điệu được bộc lộ ngay từ vòng sơ loại trong Đảng xã hội.

Sau bốn mươi lăm phút tranh luận về những vấn đề ít người chờ đợi, cuộc tranh luận sa vào những vấn đề tăng trưởng. Sarkozy và Hollande tranh nhau nói nhằm hạ bệ đối thủ, làm giảm uy tín của đối thủ bằng một câu nói ngắn gọn, cố bắt quả tang đối thủ đang nói dối. Hòa cả làng! Sau đó cả hai đi vào tranh luận những vẫn đề mang tính kỹ thuật hơn, lấy nước Đức làm điểm so sánh như xưa nay vẫn thế. Thuế má, công lao động, ngoại thương, thất nghiệp, chính sách áp dụng từ mười năm nay, có vẻ như họ cảm thấy tiếc nuối vì không được ở bên kia bờ sông Rhin! Cuộc tranh luận về chi tiêu công là dịp hai ứng viên đọ súng với nhau và kết cục chẳng có ai thắng thế. François Hollande bảo lưu lời hứa của mình, là tuyển dụng thêm 60 000 người phục vụ Giáo dục quốc gia, trong khi Nicolas Sarkozy được dịp chỉ trích cái giá mà biện pháp đó phải trả.

Khủng hoảng và vấn đề nhập cư

Sau một giờ mười lăm phút tranh luận, hai ứng viên quay sang vấn đề Châu Âu. “Khi tôi tự đánh giá mình, tôi rất lo lắng, nhưng khi tôi tự so sánh mình, tôi cảm thấy yên tâm”, đó là câu mà vị nguyên thủ quốc gia nhắc đi nhắc lại, lấy Tây Ban Nha, Italia và Hy Lạp làm phản ví dụ. François Hollande hơi mất bình tĩnh, ngắt lời đối thủ của mình, chế giễu sự bất lực của tổng thống đương nhiệm, không thể làm gì hơn là đưa ra những hứa hẹn, cầu mong.

22 giờ 40 phút, vấn đề nhập cư xuất hiện trong cuộc tranh luận. Hollande đòi hỏi một chính sách nhân văn hơn, Sarkozy chỉ ra những nguy cơ của mô hình xã hội Pháp. Ông những muốn giam hãm ứng viên cánh tả trong sự mơ hồ, một sự mơ hồ mà ông nghĩ là mình đã nhận ra trong chương trình của đối thủ. Uổng công vô ích, bởi ứng viên cánh tả tỏ ra rõ ràng, chính xác và chặt chẽ khi khẳng định lập trường của mình về tính thế tục (phi tôn giáo) về khăn choàng burqa và thịt halal (những thói quen, tập tục của người Hồi giáo – ND). Sau hai giờ tranh luận, vấn đề hạt nhân làm cho cuộc tranh luận thêm nóng hơn. Bị giam hãm trong thỏa thuận giữa Đảng xã hội và Đảng Xanh, François Hollande tỏ ra không được thoải mái lắm, đôi khi lên giọng với đối thủ của mình và cuối cùng đã thoát ra khỏi hiệp ước với các đồng minh Đảng Xanh.

Chính sách đối ngoại

Việc đạo đức hóa đời sống chính trị và cộng đồng đã tạo điều kiện cho hai ứng viên có dịp để lấy hơi. Khi công khai tuyên bố tín ngưỡng của mình, ứng viên cánh tả tỏ ra cường điệu hơn, đôi khi hơi cao hứng. Nicolas Sarkozy một lần nữa chỉ trích đối thủ vu khống và dối trá. Đáp lại, cựu Bí thư thứ nhất của Đảng xã hội suýt mất bình tĩnh, nhất là khi trường hợp DSK (Dominique Strauss-Kahn) được đề cập đến.

23h 30, hai người dẫn chương trình là Laurence Ferrari và David Pujadas chợt nhớ đúng lúc là trên thế giới không chỉ có nước Pháp. Và thế là vấn đề quân sự và ngoại giao đã trở thành món tráng miệng cho cuộc đối đầu quyết định này. Afghanistan, những người Pháp bị bắt làm con tin, bất ổn tại Châu Phi là dịp cho hai ứng viên đình chiến. Vấn đề này chỉ được đề cập trong vòng chưa đầy 15 phút.

Không có gì thực sự bất ngờ

Đến hồi kết, Hollande biện hộ cho một sự thay đổi ngay tức thì và yêu cầu được đánh giá dựa vào kết quả mà ông đạt được như Nicolas Sarkozy đã từng làm năm năm trước đó khi đối mặt với Sérolène Royal. Vẫn trung thành với bài diễn văn mà mình đã phát biểu trước người dân Pháp, Nicolas Sarkozy kêu gọi sự ủng hộ của cử tri đã bầu cho François Bayrou và những người cảm tình với Marine Le Pen. Không hề mất bình tĩnh, ông sử dụng một ngôn từ và giọng điệu trịnh trọng và nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề.

Cuối cùng, các ứng viên đi đến chỗ mà người Pháp chờ đợi. Nicolas Sarkozy vận dụng những con số và những phép so sánh một cách khéo léo và rõ ràng, trong khi François Hollande vẫn tỏ ra thích tranh luận, vẫn kiên trì, không bị qua mặt, đôi khi thiếu thận trọng, có vẻ hơi kỹ thuật và suýt mất bình tĩnh. Không cần phải giỏi giang gì lắm cũng có thể nói rằng, trước vòng hai ba ngày, cuộc bầu cử không thể được định đoạt qua gần ba tiếng đồng hồ tranh luận này.

Nguyễn Duy Bình dịch

Nguồn: Theo Lepoint.fr