Tòa nhà chính của Thư viện Quốc hội vào đầu thế kỉ 20

Cách ngày nay khoảng 2200 năm, nhân loại đã có thư viện đầu tiên là Thư viện Alexandria. Từ đó, thư viện luôn là một yếu tố quan trọng hàng đầu trong tiến trình văn hóa nhân loại. Các quốc gia đều quan tâm xây dựng hệ thống thư viện không chỉ về quy mô, số lượng sách, tài liệu mà cả phương pháp sưu tầm, bảo quản và phương thức phục vụ người đọc. Theo một số thống kê thì top 10 thư viện lớn nhất trên thế giới hiện nay thì ở Mỹ có 3, Nga có 2…

1. Thư viện Quốc hội Hoa Kỳ còn được gọi là Thư viện Quốc gia Hoa Kỳ, là một trong những thư viện lớn nhất và quan trọng nhất trên thế giới. Nằm tại Washington, D.C., thư viện này không chỉ là một kho tàng tri thức của nước Mỹ mà còn mang tính đại diện cho kiến thức và văn hóa toàn cầu.

Thư viện Quốc hội Mỹ được thành lập từ năm 1800 và đã trải qua hai lần cháy trong thời gian chiến tranh. Tuy nhiên, nó đã được khôi phục và phát triển với hơn 80 triệu sách, tài liệu, và hình vẽ đa dạng. Nơi đây cũng lưu giữ hơn 33 triệu bản thảo từ các danh nhân và bài diễn thuyết của các Tổng thống Mỹ. Số lượng sách trong thư viện này nếu được xếp liền nhau có chiều dài hơn 500 km. Để đưa sách đến tay độc giả, Thư viện Quốc hội Mỹ sử dụng các phương tiện cơ giới hiện đại, chỉ mất khoảng 40 giây để một cuốn sách có thể đến người đọc.

2. Thư viện Quốc gia Trung Quốc, được xem là một biểu tượng văn hóa vô cùng quan trọng của đất nước này, lưu giữ hàng triệu đầu sách, bao gồm cả những bản thảo quý hiếm và tài liệu viết tay từ thời nhà Thanh. Đây là một kho tàng kiến thức phong phú và đa dạng về lịch sử, văn hóa, khoa học và nghệ thuật với hơn 115 loại ngôn ngữ khác nhau trên thế giới.

Với sự đóng góp của nhiều thư viện nhỏ khắp Trung Quốc, Thư viện Quốc gia Trung Quốc đã trở thành một biểu tượng văn hóa quốc gia đáp ứng nhu cầu khám phá và khai phá tri thức của mọi người.

3. Thư viện của Viện Khoa học Hàn lâm Nga tại Saint Petersburg với hơn 20 triệu sách và tài liệu, đa dạng về nội dung, từ các bản ghi chép về giới khoa học, những tác phẩm văn học đặc sắc cho đến những nghiên cứu về nông nghiệp của người nông dân Nga. Thư viện cho phép sao chép miễn phí mọi bản thảo và công trình nghiên cứu của các viện khoa học và cá nhân. Thư viện đã gặp phải một vụ hỏa hoạn đáng tiếc, gây mất đi một số lượng sách quý. Tuy vậy, thư viện vẫn là một địa điểm tuyệt vời cho những người làm công việc nghiên cứu, những nhà khoa học và những người tò mò mong muốn khám phá thêm kiến thức.

Thư viện của Viện Khoa học hàn lâm Nga

Thư viện của Viện Khoa học hàn lâm Nga thuộc Saint Petersburg được chính phủ trao cho đặc quyền sưu tầm các công trình nghiên cứu, tư liệu và sách trên toàn quốc; được quyền sao chép miễn phí mọi bản thảo, công trình nghiên cứu của bất cứ viện khoa học hay cá nhân nào. Số lượng sách và các công trình nghiên cứu khoa học đã lên tới con số 20 triệu.

4. Thư viện và cơ quan lưu trữ Canada, còn được biết đến là Viện lưu trữ quốc gia, tại thủ đô Ottawa, có hơn 18 triệu đầu sách và tài liệu đa dạng về mọi lĩnh vực và thể loại.

Với hệ thống gồm 48 phòng lưu trữ, phòng nghiên cứu và phòng thí nghiệm, thư viện này đảm bảo điều kiện bảo quản tốt nhất cho tài liệu. Trong số những hiện vật quý giá tại thư viện này, đặc biệt là cuốn sách cổ nhất về lục địa Bắc Mỹ, được viết bởi sử gia Flavius Josephus vào năm 1470; Chỉ những người có đặc quyền mới có thể chiêm ngưỡng và nghiên cứu những cuốn sách quý này cùng với những tài liệu khác được bảo quản một cách cẩn thận trong thư viện này.

5. Thư viện quốc gia Đức được thành lập năm 1912, là một cơ sở lưu trữ vô cùng quan trọng nằm tại các thành phố Frankfurt, Berlin và Leipzig. Thư viện có tổng số 24.100.000 sách, tài liệu, trong đó tại Frankfurt am Main là 8,3 triệu, tại Leipzig là 14,3 triệu và tại Berlin là 1,5 triệu.

Nhiệm vụ rất đặc biệt của nó là để thu thập, lưu trữ vĩnh viễn các tài liệu, thư mục của tất cả các tài liệu của nước Đức, các ấn phẩm xuất bản bằng tiếng Đức từ 1913, những ấn phẩm nước ngoài về nước Đức, những ấn phẩm nước ngoài được dịch sang tiếng Đức, và các tác phẩm của người di cư nói tiếng Đức trong khoảng thời gian 1933 đến 1945.

6. Thư viện Vương quốc Anh tại London là một trong những thư viện lớn nhất và quan trọng nhất trên thế giới với hơn 150 triệu vật phẩm khác nhau, đa dạng trong mọi ngôn ngữ, được xuất bản trong nước và ngoài nước. Thư viện Vương quốc Anh không chỉ lưu trữ các loại sách truyền thống, mà còn chứa các tài liệu đa dạng khác như bản khắc bằng đá cổ, các bản in đầu tiên và cả các thiết bị kỹ thuật số hiện đại.

Ngoài việc giữ gìn và bảo quản tài liệu quan trọng, thư viện còn đóng vai trò là một trung tâm nghiên cứu và truy cập thông tin. Với các dịch vụ thư viện tiên tiến, nó cung cấp cho người đọc và nhà nghiên cứu một môi trường thuận lợi để khám phá và tiếp cận các nguồn tư liệu quý giá.

7. Thư viện Trường Đại học Harvard là một trong những hệ thống thư viện lớn và lâu đời nhất ở Mỹ. Được thành lập từ năm 1683, thư viện này được coi là một trong những thư viện cổ nhất tại nước này. Với tổng số 76 thư viện và hơn 18 triệu đầu sách, nó là một trong những hệ thống thư viện đại học lớn nhất trên thế giới.

Thư viện có một hệ thống thư viện trung tâm ở Harvard Yard. Trung tâm này được thành lập từ những ngày đầu thành lập Đại học Harvard, khi John Harvard đã đóng góp 400 cuốn sách đầu tiên. Từ đó, số lượng sách trong bộ sưu tập đã không ngừng tăng lên đến con số 18 triệu đầu sách hiện tại.

8. Thư viện Khoa học quốc gia Vernadsky Ukraina, thành lập năm 1918 tại thủ đô Kiev. Với bộ sưu tập lớn hơn 13 triệu cuốn sách, bản thảo viết tay và ghi chú, thư viện này là một kho tàng tri thức quan trọng cho đất nước Ukraina.
Bên cạnh việc chứa đựng bộ sưu tập của Tổng thống Ukraina và các lưu trữ khoa học quan trọng, thư viện Vernadsky còn bao gồm nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khoa học, tác phẩm văn hóa đa dạng và các bản thảo viết tay cùng các sáng tác âm nhạc của tộc người Slave. Bộ sưu tập sách của thư viện bắt đầu được thu thập từ thế kỷ 18 và 19; Mỗi năm, thư viện tiếp nhận hơn 500.000 tài liệu mới, nhờ đội ngũ nhân viên được tuyển chọn kỹ càng từ các nhân viên thư viện và các nhà khoa học.

9. Thư viện công cộng thành phố New York là một trong những hệ thống thư viện lớn và quan trọng nhất ở Mỹ với hơn 11.000.000 cuốn sách và tư liệu đa dạng, từ sách in truyền thống cho đến sách điện tử, từ tài liệu văn hóa đến tư liệu khoa học, mọi người có thể tìm thấy những gì mình cần để phục vụ cho mục đích học tập, nghiên cứu, giải trí và phát triển cá nhân.

Thư viện không chỉ đáp ứng nhu cầu tìm kiếm sách và tài liệu của mọi người, mà còn mang đến một không gian văn hóa và giáo dục đa dạng. Hệ thống thư viện này bao gồm nhiều thư viện nhỏ khác nhau, phục vụ cộng đồng trên khắp đất nước. Ngoài việc cung cấp các tư liệu thông thường, thư viện cũng chú trọng đến việc xây dựng các kho tư liệu chuyên biệt, phục vụ cho nhu cầu nghiên cứu sâu và mục đích đặc biệt của các nhà nghiên cứu và học giả.

Thư viện được thành lập và duy trì nhờ sự đóng góp của các nhà hảo tâm và cá nhân giàu có. Mục tiêu của thư viện là truyền bá thông tin và lịch sử đến với mọi công dân, mở ra cánh cửa tri thức cho tất cả mọi người mà không phân biệt đảng phái hay tình hình chính trị.

10. Thư viện Quốc gia Pháp có lịch sử bắt đầu vào năm 1368, khi vua Charles V cho thành lập thư viện cá nhân đặt trong cung điện Louvre.

Phòng đọc Ovale của Thư viện Quốc gia Pháp

Năm 1537, François I ghi một dấu ấn quan trọng khi ban hành chiếu dụ Montpellier, bắt buộc tất cả những ấn phẩm xuất bản tại Pháp phải có một bản sao lưu giữ trong Thư viện Hoàng gia ở lâu đài Blois. Thế kỷ 17, nhờ Jean-Baptiste Colbert, thư viện có những bước tiến mạnh mẽ và đạt đến giai đoạn hoàng kim trong suốt những năm của thế kỷ 18. Trở thành thư viện quốc gia vào thời kỳ Cách mạng, thư viện không ngừng đón nhận những bộ sưu tập sách được đưa về từ khắp Paris và nước Pháp, rồi từ cả những quốc gia láng giềng. Sự phát triển liên tục của bộ sưu tập tài liệu đã đẩy thư viện vào giai đoạn khó khăn tiếp theo vì thiếu không gian lưu trữ. Năm 1988, sau những cuộc tranh luận kéo dài, Tổng thống François Mitterrand quyết định xây dựng một thư viện mới. Trải qua 5 năm xây dựng, thư viện được khánh thành vào năm 1996, và được mang cái tên François-Mitterrand.

Ngày nay, Thư viện Quốc gia Pháp là nơi lưu giữ nhiều bộ sưu tập tài liệu quan trọng với 13 triệu cuốn sách, 250 nghìn tập bản thảo, 350 nghìn tựa báo và tạp chí, 12 triệu bản in cùng nhiều tài liệu dạng khác bằng hàng trăm ngôn ngữ. Trong những kho lưu trữ của thư viện, có rất nhiều những bản thảo của các nhà văn danh tiếng, những cuốn sách chép tay quý giá, những bản Kinh Thánh cổ cùng nhiều tài liệu có giá trị đặc biệt - như Jikji, cuốn sách in kim loại đầu tiên thực hiện năm 1377, hay bức ảnh cổ nhất do Nicéphore Niépce chụp năm 1825. Một phần quan trọng của bộ sưu tập tài liệu cũng đã được Thư viện Quốc gia Pháp số hóa và đưa lên thư viện số Gallica.

(Bài đã đăng VHTT Nghệ An, Số 13 - Tháng 6/2024)