Khi báo chí phát hiện, phê phán sự kiện đạo văn mạo danh tác giả vi phạm trắng trợn bản quyền sách nước ngoài về Lịch sử Nhiếp ảnh của người có “cái tên quá quen thuộc” Mạnh Thường (MT tên và chức danh đầy đủ là Nhà  NC-LL-PB Nhiếp ảnh Trần Mạnh Thường – Hiện  Phó Ban LL-PB Hội NSNAVN), lớp nghệ sỹ đương đại và người yêu ảnh không khỏi sửng sốt, còn những nghệ sỹ trước hay cùng thời MT… thở phào, bị nín nhịn quá lâu. 

Họ gọi đó là “ăn cắp”, từ dùng tuy có nặng lời, nhưng đúng bản chất sự việc. “Chuyển” sách của người khác sang của mình với MT là công việc đã quen thuộc. Vào thập niên 70 của thế kỷ trước, cuốn CÔNG TÁC NHIẾP ẢNH (tiếng Pháp của Pierre Montel - NXB Librairie  Larousse  Pubication Montel) do TTX VN xuất bản (in ronéo lưu hành nội bộ). Bìa sách ghi rõ tài liệu tham khảo, dày 416 trang chữ nhỏ, khổ 18,5 cm x 25,5 cm. Người dịch: Phí Hoàng Cường-Bùi Trần Chú, và Hiệu đính: Đoàn văn Tần. Là người trong nghề (MT khi ấy là chuyên viên Nhà XB Văn hóa-Thông tin) đã “khuân” về mình nhiều chương chính xác đầy đủ từng dấu chấm-phẩy và ảnh minh họa (MT có lược bỏ Chương 10, một phần chương 11- chương 12 và một số mục của phần 2 viết về ứng dụng của Nhiếp ảnh) thành cuốn sách có tên  KIẾN THỨC NHIẾP ẢNH  do NXB Văn hóa-Thông tin ấn hành. Sách dày 320 trang khổ 13 x19cm gồm:.

Chương 1: Nhiếp ảnh và sự ra đời của Nhiếp ảnh

Chương 2: Máy ảnh và ống kính máy ảnh

Chương 3-4-5: Phụ tùng máy ảnh, phim và kính lọc màu

Chương 6: Đôi nét về tạo hình

Chương 7: Chụp các thể loại ảnh

Chương 8: In, tráng phim, ảnh

Chương 9: Ứng dụng của Nhiếp ảnh

Một số Hội viên Hội NSNAVN và những người yêu thích Nhiếp ảnh thực sự ngỡ ngàng khi đọc cuốn sách trên, vì hiểu rõ MT không biết tiếng Pháp, không cầm máy làm sao “đủ vốn” để viết về chuyên môn nghề nghiệp. Chẳng cần thuê người dịch, cứ bê nguyên từng chương, mục nguyên vẹn (lược bỏ vài chương) của người khác dịch sẵn mà phát hành trong diện hẹp. Đề tên tác giả là mình vào đầu sách, để kiếm lời, khoe mẽ, Đã có vị đàn anh đi trước góp ý, nhưng chỉ có góp ý dẫu chân thành và dư luận nữa thì có ăn thua gì … Không sao !  Nên mấy chục năm trôi qua, nay MT lại có thêm cuốn mới Lịch sử Nhiếp ảnh thế giới, đã được in và phát hành lần thứ ba. .. Lần thứ ba này giá trị hơn vì … lạ lùng thay, của phi pháp đó lại được Hội đồng chuyên nghành cấp TW  trao giải thưởng (B) năm 2011, cùng với tiền tài trợ .       

Chuyện rành rành ra thế nhưng Lãnh đạo Hội tự đẩy mình vào thế … lúng túng, phải bảo vệ phần thưởng lỡ trao. Đành rằng số tiền tài trợ (8 triệu) là không lớn, rất có thể công lao dịch thuật được trả với số tiền cao hơn, nhưng cái chính ở đây: Tên gọi công việc MT làm là gì? Nghiêm túc, Hội nên tước giải thưởng đã trao, thu hồi lại tiền, để bảo vệ uy tín và giá trị  phần thưởng của Hội. Đây là việc hết sức bình thường. (Lên ngôi Hoa Hậu mà sau đó trong sinh hoạt không nghiêm túc sẽ bị tước vương miện). Và thêm một hiện tượng lạ lùng mà quen thuộc đến cố hữu, Hội có hai Tạp chí chuyên ngành (Nhiếp Ảnh & Ánh Sáng Đẹp) là tiếng nói của Hội viên, lại tuyệt nhiên “mũ ni che tai” những trường hợp như trên. Đúng là “kễnh tha con lợn …”

Cũng xin nói thêm, nếu như (lại nếu như) Ban biên tập các nhà XB làm việc nghiêm túc thì sẽ không có những cuốn sách “ăn cắp” như sách của MT.