NĂM 1972, tôi bị thương nặng ở vùng chẩm, hậu quả là cả hai tai đều bị lảng. Từ đó, tuổi càng lớn, khả năng nghe của tôi cànggiảm dần. Đặc biệt thời gian gần đây, một tai điếc hẳn, còn tai kia nghe câu được câu chăng. Ngày hai buổi ăn cơm với gia đình, cả nhà chuyện trò vui vẻ, tôi chỉ ngồi cười hưởng ứng. Tôi từ chối mọi cuộc giao lưu, liên hoan gặp mặt với bạn bè, vì ngại đến đó, mọi người đều nói cười rôm rả, chẳng lẽ mình cứ ngồi im mãi, còn nếu tham gia thì dễ nói ra những câu lạc lõng, vô duyên, vì không rõ họ đang nói chuyện gì.

Cách đây mười năm, nhân một lần vào thành phố Hồ Chí Minh công tác, một đồng nghiệp đưa tôi đến cửa hàng bán máy trợ thính. Ông chủ tiệm ân cần dẫn tôi vào một cái phòng cách âm, khám khám, đo đo rồi đưa cho tôi một máy trợ thính đeo ở tai lảng, giá hai triệu. Bao nhiêu năm sống trong im ắng, yên tĩnh, nay dùng máy điếc, bỗng nhiên cảm thấy cuộc sống xung quanh ồn ã, náo động hẳn lên. Ngày thường, tiếng xe chạy nghe rù rù, nho nhỏ, êm êm, giờ nghe réo lên như xé cả lòng đường. Rồi tiếng còi ngoài phố, tiếng trẻ con la thét trong khu tập thể và cả tiếng lách cách của chén bát, vật dụng khi vợ con chuẩn bị bữa cơm. Tất cả đều được khuyếch đại lên, mặc dù tôi chỉ cài máy ở số thích hợp.

Hình như máy trợ thính này chỉ có khả năng tăng âm chứ không có khả năng lọc âm (tôi nghĩ vậy) nên khi giao tiếp, tôi chỉ cảm nhận được rằng người đối diện nói rất to chứ không dễ nhận được đầy đủ nội dung thông báo. Tuy nhiên, khi dùng nó tôi tự tin hơn và khả năng nghe từng bước được cải thiện.

Hàng ngày, tôi chỉ đeo máy những khi cần thiết, sau đó lại bỏ vào hộp chống ẩm bảo quản cẩn thận. Thế nhưng, mọi việc chỉ suôn sẻ trong một mùa khô, đầu mùa mưa máy bắt đầu bị ẩm nên rè. Mấy lần tôi đưa máy ra phơi nắng, có cải thiện được chút ít, rồi lại bị rè và cuối cùng thì không dùng được nữa.

Vài năm sau, tôi lại mua một máy trợ thính khác và cũng chỉ dùng được dăm tháng. Đến nay, tôi đã dùng đến ba cái, dĩ nhiên là đều của nước ngoài, giá cao nhất vài triệu, thấp nhất dăm trăm song không có cái nào thọ đến một năm. Thất vọng quá, tôi bèn tâm sự chuyện này với một người bạn ở Hà Nội, anh nói: “Mẹ em đang sử dụng một máy trợ thính của nước ngoài, giá năm mươi triệu, bền và tốt lắm, nghe được cả tiếng tích tắc của đồng hồ. Tôi cười: máy trợ thính mà phải mua đến năm mươi triệu thì thôi, để mình điếc luôn cho khỏe.

Có lần đọc báo Nhân Dân, tôi được biết, tại thành phố Hồ Chí Minh, tập đoàn Siemens phối hợp với một số cá nhân, tổ chức từ thiện trao tặng 640 máy trợ thính cho trẻ em khiếm thính nghèo. Là người khiếm thính, thông tin này làm cho tôi cảm động thực sự, nhưng lại chạnh nghĩ, liệu những máy trợ thính đó các em sẽ dùng được mấy mùa mưa?

Tôi nghĩ, giá như máy trợ thính cũng tốt và rẻ như điện thoại di động thì những người khiếm thính trên Trái Đất này đỡ vất vả biết bao nhiêu. Một điện thoại di động với giá dăm ba trăm, để trong người cả ngày ẩm mồ hôi, thậm chí ướt cả nước, có khi tung lên rớt xuống bao nhiêu lần mà dăm năm vẫn dùng tốt. Trong khi đó, một máy trợ thính vài ba triệu, được nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa lại chỉ dùng được khoảng một mùa khô! Có lẽ là do kinh doanh điện thoại di động người mua nhiều, lợi nhuận cao nên khi nghiên cứu sản xuất người ta đầu tư công sức và hàm lượng chất xám nhiều; còn trên thế giới, khuyết tật đồng nghĩa với nghèo, nhu cầu sử dụng máy trợ thính lại ít, sản xuất không có lãi nên không được quan tâm thỏa đáng. Nếu như bù vào đó, hàng năm, các nhà triệu phú có hảo tâm, các doanh nhân thành đạt có tấm lòng vàng, những cá nhân, tổ chức hoạt động từ thiện trên thế giới với tấm lòng thương người như thể thương thân, phối hợp với nhau đặt ra những giải thưởng thích đáng để trao tặng và vinh danh những ai sáng chế ra những phương tiện chất lượng cao hỗ trợ cho người khuyết tật, trong đó có người khiếm thính, thì chắc chắn tình hình sẽ khả quan hơn.