Khoa tâm lý học phát hiện ra một điều có vẻ rất đỗi bình thường, nhưng thật nan giải trong đời sống, chứng liên nghiện.

..........

Khi chữa chạy cho một người gặp rắc rối về tâm lý, Melody Beattie đã phát hiện ra một điều thực sự bất ngờ ở người phụ nữ bất hạnh này.

Người phụ nữ này đang phải sống khổ sở cùng cực với một đức ông nghiện rượu, mọi nẻo đường với cô nay đều là ngõ cụt.

Tìm hiểu kĩ hơn, thì trước đó cô đã từng sống với một đức ông khác. Ông này nát rượu.

Điều đặc biệt hơn nữa, là khi xưa cô đã phải sống trong nhà mình, với ông bố nghiện rượu !

----

Hiện tượng kì quái này được Melody Beattie để ý và lục vấn ở các trường hợp khác, và cả một núi băng vấn đề được hình thành rõ nét lên.

Cô gái trên đây là một trường hợp thật điển hình sắc nét, nhưng là chung cho một thể thức tâm bệnh.

Những người nghiện ngập là những người bị lệ thuộc nặng nề vào những loại hóa chất nhất định : rượu, ma túy, các hoạt chất…

Cũng có những người bị lệ thuộc không phải do nghiện ngập, mà do khuyết tật, tàn tật, bệnh bẩm sinh…

Và trường hợp đáng phải nghiên cứu là những người đã phải sống cùng với những người bị lệ thuộc, nhưng không chiến thắng được hoàn cảnh bất lợi này. Họ là những người « liên nghiện ».

----

Sau nhiều khảo cứu, tư vấn tâm lý, chính người phụ nữ bất hạnh trên đây tự mình tìm ra được hộ chúng ta một điều kì thú.

Cô thấy rằng từ nhỏ cô đã rất cay đắng với ông bố nghiện rượu của mình, nhưng chưa bao giờ cô thành công để trị được ông bố của mình về cái tội nốc rượu này.

Vô hình, bên trong cô hình thành lên một « lẽ sống » là phải trị được người nghiện rượu ! Cái đó cô không hề hay biết. Và nó đã dẫn cô đến cuộc sống cùng những người tình nát rượu mà cô không bao giờ chiến thắng.

Sống trong nghịch cảnh, con người ta bị giam cầm trong những vấn đề rất riêng của mình, mà rồi mình cứ đinh ninh tưởng như chúng là những vấn đề duy nhất của vũ trụ, của muôn đời.

Và suốt đời mình loay hoay đánh nhau với những cái cối xay đó, thay vì đi tìm lẽ sống của chính mình, đi tìm tự do cho chính mình, đi tìm những nguồn ánh sáng mới mẻ để chúng sẽ dẫn dắt mình đến những con đường mới.

Thấy ra những vấn đề trong đời sống, chưa đủ. Phải biết kích cỡ, tầm mức của chúng tối đa chỉ là đến đâu. Không thể hy sinh tất cả chỉ vì cho một vài vấn đề đó. Cuộc sống của mỗi người là cái đại lộ chính, cái đại lộ của tự do, của tương lai, của phẩm giá, của hạnh phúc. Và những bất hạnh trớ trêu nọ dù thật nặng nề và khó khăn đến đâu cũng không được coi đó như mục đích của toàn bộ đời người. Không thể để chúng đầu độc toàn bộ đời sống quí giá trước mặt.

----

Câu chuyện của mỗi người này cũng là câu chuyện của các cộng đồng, của các dân tộc.

Trong lịch sử đương đại, những đất nước như Nhật Bản, CHLB Đức, Nam Hàn là những tấm gương kì tích của việc biết chiến thắng nghịch cảnh tâm lý.

Là những đất nước tan nát, đầy chết chóc sau bại trận, bị kết án về lương tri, bị đặt dưới sự quản chế quân sự quốc tế, Nhật bản và CHLB Đức không thức suốt đêm để chỉ khóc về những mất mát và tội lỗi của chính mình, và không mơ suốt ngày chỉ để mặc cả lại những « giá như » với chính mình.

Nằm trong trạng thái mà chiến tranh luôn luôn có thể xảy ra trở lại bất cứ lúc nào, Nam Hàn không dồn hết sức mình vào việc chỉ tập lên gân.

Những đất nước này lặng lẽ bình tâm trở lại để chữa chạy những vết thương tinh thần của mình.

Họ lập chí hòa nhập vào dòng chảy lớn của văn minh thế giới.

Họ tự do hóa chính mình, tự do mình khỏi cái quá khứ bất hạnh và nhiều sai lầm vĩ đại của chính mình.

Và họ nhắm đến những đỉnh cao nhất của thành công và thành nhân.

Nhật bản và CHLB Đức đã trở thành những nước phát triển hàng đầu thế giới.

Và Nam Hàn đang thành công một nền dân chủ non trẻ, với các thương hiệu hàng hóa đã được toàn thế giới nể trọng, một nền giáo dục đầy hiệu năng lớn mạnh, và nền kinh tế liên tục hơn 30 năm tăng trưởng trên 8%. Cả thế giới hôm nay sững sờ với hãng Sam Sung : một chiến lược khoa học kĩ thuật vĩ đại đã và đang thành công nhằm đứng đầu thứ hạng trên thế giới!

----

Xứ sở và con người Việt chúng ta cũng vậy.

Sự éo le của hàng ngàn năm chống ngoại xâm không phải là cái gánh nặng để tự đè bẹp chúng ta về tinh thần cầu tiến và hòa vào dòng chảy văn minh của nhân loại.

Chính sự lười suy nghĩ, thiếu ý chí và lý tưởng vươn lên để thành công được đời sống tự do, văn minh và hạnh phúc của chính mình : chính cái đó làm chúng ta say sưa mang cái éo le của hoàn cảnh lịch sử của mình ra để tự biện hộ cho sự ì ạch bất chấp thời gian đời người của mình.

Đó là cái vô thức liên nghiện của hoàn cảnh.

Hôm nay, mỗi người chúng ta hãy dứt khoát : giải thoát mình vĩnh viễn cái vô thức liên nghiện này./.

Bản do tác giả gửi cho VHNA