Nghe tin Nhạc sỹ Phạm Duy mất, tôi lặng đi một lúc. Người đầu tiên tôi gọi điện để trao đổi về điều này là Họa sỹ Văn Thao – con trai cả của Nhạc sỹ Văn Cao.

Anh Văn Thao ở trên tận Kỳ Sơn, Hòa Bình nên thông tin không nhanh nhạy bằng chúng tôi sống ở Thủ đô Hà Nội. Khi chúng tôi báo tin Nhạc sỹ Phạm Duy đã mất, anh Văn Thao:

• Thế à? Những người tài cứ nối tiếp nhau bỏ đi, tiếc thế. Cám ơn là đã báo tin để gia đình tôi có kế hoạch viếng Nhạc sỹ Phạm Duy...
• Anh có thể nói đôi điều về mối quan hệ giữa Nhạc sỹ Văn Cao và Nhạc sỹ Phạm Duy không?
• Ồ, về mối quan hệ này thì có thể nói được rất nhiều, nhưng nói qua điện thoại thì không tiện lắm.
• Nhạc sỹ Phạm Duy vừa mất, Tạp chí Văn hóa Nghệ An cần có thông tin kịp thời, anh có thể nói ngắn gọn; sau này có điều kiện sẽ nói đầy đủ hơn.
• Vậy thì thế này: Báo chí cũng đã nói nhiều về mối quan hệ này rồi. Tôi chỉ nói thêm là vào năm 1943, 44 gì đó, lúc này Phạm Duy là ca sĩ hát tân nhạc trong gánh hát cải lương Đức Huy – Charlot Miều. Gánh hát này đưa ông đi rất nhiều miền trên đất nước, từ Bắc chí Nam, khiến ông mở mang tầm mắt, ngoài ra tự nhiên cũng trở thành một trong những nhân tố quan trọng trong việc phổ biến tân nhạc đến các vùng.

Có một lần ông ra Hải Phòng biểu diễn. Trong đêm đó ông vừa chơi ghita, vừa hát bài “Buồn tàn thu của Văn Cao”. Lúc này Văn Cao còn sống ở Hải Phòng. Có người bạn đi xem về, nói với Văn Cao: “Có một tay ca sỹ trẻ hát bài “Buồn tàn thu của anh rất hay”. Tối hôm sau Văn Cao đi xem, nghe Phạm Duy hát và hai người làm quen với nhau. Khi đã thân thiết, Văn Cao khuyên Phạm Duy nên vửa hát, vừa sáng tác bài hát, vì theo Văn Cao, Phạm Duy có những tố chất để viết ca khúc rất tốt.

Phạm Duy làm theo lời khuyên của Văn Cao và viết được nhiều ca khúc nổi tiếng. Thậm chí , có những bài hát hai người bàn luận với nhau để sáng tác. Sau này, khi kẻ Bắc, người Nam; Phạm Duy vẫn thường hát ca khúc của Văn Cao trên Đài Sài Gòn.

Khi Văn Cao còn sống, vợ con Phạm Duy được về Việt Nam, đến thăm Văn Cao và gửi lời hỏi thăm của Phạm Duy. Văn Cao có nhắn Phạm Duy: “Nên về Việt Nam mà sống, vì mình là nhạc sỹ, là nhà văn hóa”.

Đến khi Phạm Duy được về nước thì Văn Cao đã mất. Phạm Duy đến nhà Văn Cao ở 108 Yết Kiêu (Hà Nội) để thắp hương. Sau đó, tôi đưa Phạm Duy ra tận nghĩa trang để ông thắp hương và cắm lên mộ Văn Cao... Hai con người này sống với nhau không được nhiều, nhưng hình như luôn nghĩ về nhau với lòng trân trọng...”

Hà Nội, 27/1/2013

HBK ghi theo lời kể của Họa sỹ Văn Thao qua điện thoại