1.

Bác Tộ mới được đi học bồi dưỡng một đợt mấy tháng về triết học, nom như nhuận sắc hẳn lên.

Cụ Hinh hỏi ghé chuyện.

-”Dạ vâng. Đông đấy ạ.”

-”Họ nghiên cứu về gì ạ?”

-”Dạ, về các đỉnh cao, trong mọi lĩnh vực ạ.”

-”Họ có tìm được nhiều đỉnh cao ấy không?”

-”Dạ, đang tìm tòi, nhưng hơi khó khăn.”

-”Tại sao vậy?”

-”Dạ, vì họ đã đang đứng ở đỉnh cao nhất rồi ạ.”

2.

Tuần trà xong, bác Tộ không bị say trà, mà vẫn bị say khóa bồi dưỡng triết học.

-”Cụ Hinh à, dẫu sao thì cái khái niệm tồn tại với hư vô, rắc rối đấy.

Tồn tại, thì tôi biết, xã hội đầy ắp tồn tại.

Nhưng hư vô là cái gì, làm sao mà sờ được nó, tôi áy náy mãi, không hình dung ra được. Mất cả ngủ, rồi bà nhà bắt tôi phải ngủ riêng, thế có phải là hư vô?”

Cụ Hinh động viên.

-”Bác Tộ à, đừng lo quá.

Đang sống, thì cứ tồn tại, đã là tạm đủ.

Sau sống, thì khắc ngộ được hư vô là cái gì thôi.”

-”Đã đến lúc ấy, làm sao mà tôi lại giảng giải lại được cho Cụ Hinh về hư vô?”

-”Thì tôi cũng sẽ đến lúc gặp hư vô mà. Có khi còn trước cả bác Tộ.”

3.

Bác Tộ mời tuần trà mới.

Lại bảo.

-”Cụ Hinh à, phần bồi dưỡng về quyền làm người, nom vậy, mà phức tạp lắm.”

-”Bác Tộ có giải thích lại được không ạ?”

-”Đại khái, khi sinh ra, thì ai cũng có quyền làm người.

Sau đó, ai may, thì giữ gìn được quyền đó.

Còn không, thì thôi.”

4.

Bác Tộ hỏi.

-”Cụ Hinh có phân biệt được Pháp-hiến với Pháp-quyền không?”

-”Dạ, khó đấy ạ.”

-”Về sinh động học, thì thế này.

Pháp-hiến, là tùy ai người đấy hiến.

Pháp-quyền, là tùy ai người đấy quyền.”

5.

 Bác Tộ mời Cụ Hinh ở lại ăn cơm cho vui, vì bác Tộ gái đang về quê, quạnh cả bếp.

Cụ Hinh giúp bác Tộ bóc mấy gói mỳ ăn liền.

Bác Tộ hỏi.

-”Cụ Hinh à, định lý nào là quan trọng nhất trong triết học?”

-”Ôi bác Tộ, bác hỏi khó quá ạ.”

-”Định lý ‘không có cái gì không dính đến cái gì’.

Nắm được định lý này, không có gì mình không biết liên tưởng, để mà giải thích ra được tất cả.

Cụ Hinh rửa xong chỗ rau muống chưa, để tôi cho vào nồi mì nào. Mà Cụ Hinh nhớ nhặt bỏ hộ mấy cái dây cà bị lẫn vào chỗ dây muống nhé.”