Học tập là công việc suốt đời của mỗi người, không chỉ học ở trường, lớp theo chương trình mỗi cấp học và bậc học, mỗi cá nhân còn phải tự học để mở rộng tri thức. Hệ thống thư viện, bảo tàng và trung tâm văn hóa chính là môi trường lý tưởng để con người học tập suốt đời.

Học sinh TP. Vinh đọc sách và viết cảm nhận về sách tại Thư viện tỉnh Nghệ An. Ảnh: Anh Tuấn

Các thiết chế văn hóa như thư viện, bảo tàng, trung tâm văn hóa ở Nghệ An đang từng bước được nâng cấp và hoàn thiện, đảm bảo nhu cầu học tập suốt đời của mỗi người dân. Trong đó, Thư viện tỉnh Nghệ An là 1 trong 3 thư viện cấp tỉnh cả nước được triển khai Dự án thí điểm “Nâng cao năng lực sử dụng máy tính và truy cập Internet công cộng ở Việt Nam” do Quỹ Bill & Melinda Gates, Hoa Kỳ tài trợ. Hiện nay, Thư viện tỉnh có vốn sách, tài liệu trên 300.000 bản, hàng năm bổ sung trên dưới 10.000 bản sách và trên 200 loại báo, tạp chí; phục vụ trên 150.000 lượt bạn đọc và 350.000 lượt sách luân chuyển. Chưa kể hầu hết các huyện, thành, thị đều có thư viện và trên 300 thư viện, tủ sách xã, đơn vị cơ sở đã được xây dựng. Những con số này góp phần khẳng định hệ thống thư viện ở trong tỉnh là môi trường lý tưởng các tầng lớp nhân dân học tập, nâng cao trình độ nhận thức, theo kịp sự phát triển của xã hội.

Cùng với thư viện, hệ thống bảo tàng của Nghệ An cũng đang được nâng cấp để phục vụ Nhân dân và du khách được tốt hơn. Trên địa bàn tỉnh hiện có 3 bảo tàng lớn là Bảo tàng Nghệ An, Bảo tàng Xô viết Nghệ - Tĩnh và Bảo tàng Quân khu 4 với số lượng tư liệu và hiện vật phong phú, có giá trị về lịch sử, văn hóa, giúp chúng ta hình dung được quá trình hình thành và phát triển của quê hương xứ Nghệ và đất nước Việt Nam. Trong đó, nổi bật là Bảo tàng Nghệ An với hơn 31.300 đơn vị tài liệu, hiện vật từ thời đồ đá đến thời hiện đại, được trưng bày theo từng thời kỳ lịch sử, giúp công chúng có cái nhìn tổng thể về dòng chảy lịch sử - văn hóa.

Bảo tàng Nghệ An có những hiện vật ghi dấu đậm nét đời sống văn hóa - xã hội đã cách xa hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm như các dụng cụ bằng đá và đồng của người nguyên thủy. Những hiện vật này sẽ giúp chúng ta hình dung được những chặng đường, bước đi của lịch sử. Bên cạnh đó, Bảo tàng Nghệ An còn trưng bày những hiện vật liên quan đến các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc.

Bảo tàng Xô viết Nghệ - Tĩnh hiện lưu giữ và trưng bày gần 16.000 tư liệu, hiện vật liên quan đến Cao trào cách mạng Xô viết Nghệ - Tĩnh (1930 - 1931). Những hiện vật này sẽ làm sáng, rõ hơn về sự kiện "long trời lở đất", thể hiện tinh thần, ý chí của quần chúng nhân dân dưới dự lãnh đạo của Đảng. Cùng với đó là Bảo tàng

Học sinh tham quan, học tập lịch sử địa phương tại Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh. Ảnh: Anh Tuấn

Học sinh tìm hiểu văn hóa các dân tộc thiểu số tại Bảo tàng Nghệ An. Ảnh: Thu Vân

Quân khu 4 với một lượng lớn tư liệu, hiện vật hướng tới chủ đề các cuộc chiến tranh vệ quốc của quân và dân trên địa bàn khu 4 sẽ góp phần hoàn chỉnh việc phác họa bức tranh của quê hương trong công cuộc dựng nước và giữ nước.

Bên cạnh thư viện và bảo tàng, hệ thống Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông ở Nghệ An cũng đã được kiện toàn, tạo điều kiện phát triển đời sống văn hóa ở cơ sở. Đồng thời, thúc đẩy phong trào văn nghệ quần chúng và công tác thông tin cổ động, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho Nhân dân.

Mới đây, UBND tỉnh Nghệ An vừa ban hành Kế hoạch triển khai Chương trình “Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong thư viện, bảo tàng, trung tâm văn hóa đến năm 2030” và “Đổi mới hoạt động thư viện trong xây dựng, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi trên địa bàn tỉnh đến năm 2030”. Chương trình đã đặt ra những mục tiêu cụ thể cho các thiết chế: Hệ thống thư viện, hệ thống bảo tàng và hệ thống trung tâm văn hóa các cấp.

Theo kế hoạch, tỉnh sẽ đầu tư củng cố cơ sở hạ tầng mạng lưới thư viện, bảo tàng và trung tâm văn hóa; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, hiện đại hóa phương thức tổ chức các hoạt động, dịch vụ học tập suốt đời, phù hợp với đối tượng từng vùng, miền, địa phương. Thư viện tỉnh sẽ được nâng cấp không gian phục vụ bạn đọc, kho mượn tự chọn và làm mới các phòng trưng bày. Đồng thời, chú trọng xây dựng thư viện cơ sở, trung tâm học tập cộng đồng và kết hợp với thư viện cộng đồng phục vụ người dân tại các địa phương.

Bên cạnh đó, hệ thống bảo tàng và trung tâm văn hóa cũng được đầu tư củng cố cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và đổi mới phương thức hoạt động… Qua đó, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của các tầng lớp nhân dân./.