Đuối nước là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây thương tích và tử vong thường xảy ra trong đời sống hàng ngày, nhất là với trẻ em trong dịp nghỉ hè. Chính vì vậy, ngày 05/5/2025, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã có Công điện số 12-CĐ/UBND yêu cầu người đứng đầu các sở, ban, ngành, các huyện, thành phố thị xã trên địa bàn tỉnh tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện các biện pháp phòng, chống đuối nước. Các nội dung công điện đã và đang được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả.

Đuối nước là một hiểm họa thường gặp trong đời sống hàng ngày đã gây nên nhiều thiệt hại làm ảnh hưởng đến an toàn xã hội và hạnh phúc bình yên của mỗi gia đình. Theo thống kê của ngành LĐ,TB&XH cho thấy, giai đoạn 2015 - 2020, trung bình mỗi năm ở Việt Nam có gần 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước. Tỉ lệ đuối nước trẻ em ở Việt Nam cao hơn các nước trong khu vực và cao hơn gấp 10 lần các nước phát triển. Trẻ em ở nông thôn có nguy cơ bị đuối nước cao gấp hai lần trẻ ở khu vực thành thị. 55% trẻ tử vong do đuối nước thuộc các hộ gia đình nghèo ở nông thôn.

Tại Nghệ An, nạn nhân bị tử vong do đuối nước là trẻ em chiếm tỷ lệ khá cao: Năm 2023 có 33/44 (75%), năm 2024 có 33/39 (84,6%), 5 tháng đầu năm 2025 có 9/13 (69%). Phần lớn các vụ đuối nước (lên đến 90%) xảy ra ở các địa điểm sông, hồ, ao, suối, hồ bơi; khoảng 10% còn lại xảy ra ở biển. Ngoài ra vẫn còn có trường hợp hiếm gặp hơn là đuối nước tử vong trong xô, bồn tắm, nhà vệ sinh, thậm chí là vũng nước với mực nước rất nhỏ - trường hợp này xảy ra khi nạn nhân không thể tự điều khiển cơ thể hoặc đang trong tình trạng không tỉnh táo. Tai nạn đuối nước không chỉ để lại nỗi đau không thể bù đắp cho gia đình nạn nhân mà còn là sự tổn thất của xã hội. Đối với những trường hợp đuối nước nhưng không tử vong, trẻ em phải chịu nhiều hậu quả lâu dài về sức khỏe với chi phí chăm sóc y tế lớn, trở thành gánh nặng cho gia đình.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến đuối nước và đuối nước có thể phòng tránh được đó là phải có hàng rào che chắn, giám sát thường xuyên để trẻ không tiếp xúc với nước; mặc áo phao khi xuống nước. Tuy nhiên, trong đời sống hàng ngày không phải lúc nào cũng thực hiện được các biện pháp này nên biện pháp tốt nhất là phải biết bơi, được học bơi đúng cách theo hướng dẫn của huấn luyện chuyên nghiệp, bởi có như vậy mới tránh được tình trạng mất sức, xử lý được tình huống dẫn tới chết đuối dưới nước.

Dạy cho trẻ bơi đúng cách (có mũ, có kính)

Hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống đuối nước (25/7), từ năm 2021 đến nay, các địa phương đã thực hiện tốt việc tập bơi cho trẻ. Năm 2024, lần đầu tiên những hoạt động này diễn ra tại các địa phương ở Nghệ An và Thừa Thiên Huế. Với chủ đề là “Đuối nước - Khoảnh khắc sinh tồn”, các hoạt động hưởng ứng không chỉ là việc ghi nhận những thành tựu phòng, chống đuối nước trẻ em tại địa phương mà còn thúc đẩy nâng cao nhận thức của người dân về nguy cơ đuối nước ở trẻ em, cung cấp kiến thức và kỹ năng cho bố mẹ, người giám sát trẻ để giữ an toàn và bảo vệ sinh mạng cho con em mình. Đặc biệt là việc tổ chức phát động “toàn dân học tập môn bơi”.

Lãnh đạo Trung ương, lãnh đạo tỉnh và khách quốc tế tại lễ phát động hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống đuối nước (ngày 20/7/2024) tại Nghệ An

Bà Nguyễn Thị Hà - Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ,TB&XH (nay là Bộ Nội vụ) từng cho biết: “Ai cũng có nguy cơ bị đuối nước, tuy nhiên, đuối nước hoàn toàn có thể phòng chống. Công tác phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em, đặc biệt là phòng, chống đuối nước trẻ em luôn được sự quan tâm chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, của các cấp, các ngành, các địa phương. Chương trình Phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2030 với can thiệp toàn diện, đa ngành về phòng chống tai nạn thương tích trẻ em, trong đó, đặc biệt là mục tiêu giảm tử vong do đuối nước ở trẻ em, triển khai các giải pháp, mô hình dạy các kỹ năng an toàn trong môi trường nước cho trẻ em và tạo một môi trường an toàn cho trẻ em”. 

Bà Nguyễn Thị Hà - Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB- XH (nay là Bộ Nội vụ) phát biểu tại lễ phát động hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống đuối nước (ngày 20/7/2024) tại Nghệ An.

Tại Nghệ An, trước khi phối hợp với các ban ngành liên quan Trung ương và tỉnh bạn tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống đuối nước (25/7) vào năm 2024, từ nhiều năm nay, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt các yêu cầu về phòng chống duối nước. Đó là không đợi đến này 25/7 mà ngay từ đầu tháng 5, UBND tỉnh đã có các công điện, chỉ thị yêu cầu các sở, ban, ngành, các huyện, thành phố, thị xã tổ chức lễ phát động, ký cam kết thực hiện phong trào “toàn dân tập luyện môn bơi”, tổ chức các giải bơi truyền thống. Đặc biệt nhân tháng hành động vì trẻ em, ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6 và bước vào kỳ nghỉ hè, việc tổ chức học bơi cho trẻ em đã được tất cả các địa phương quan tâm, thực hiện.

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả việc phòng chống đuối nước, ngày 05/5 vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh đã có Công điện số 12-CĐ/UBND yêu cầu người đứng đầu các sở, ban, ngành, các huyện, thành phố, thị xã trên địa bàn tỉnh tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện các biện pháp phòng chống đuối nước. Trong đó tập trung tăng cường công tác truyền thông, đầu tư cơ sở vật chất, tổ chức học bơi. Đặc biệt, tỉnh yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tăng cường phối hợp với các ngành, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện tốt kế hoạch số 163 KH-UBND ngày 09/3/2022 về tổ chức “Chương trình bơi an toàn, phòng chống đuối nước cho trẻ em giai đoạn 2022-2030”, tổ chức phát động rộng rãi phong trào “toàn dân tập luyện môn bơi”. Trong đó nghiên cứu xây dựng, nhân rộng các mô hình “trẻ em toàn xã biết bơi”, “học sinh toàn trường biết bơi” tại các trường Tiểu học, THCS và các đơn vị cấp xã. Thực hiện tốt công tác quản lý bể bơi, hoạt động dạy và học bơi; huy động các nguồn vốn xã hội hóa đề xây dựng bể bơi, tổ chức học bơi, có chính sách miễn giảm học phí học bơi cho trẻ em nghèo, trẻ em vùng sâu vùng xa. Chủ trì, phối hợp với các đơn vị, ngành liên quan làm tốt công tác tuyên truyền để toàn xã hội cùng quan tâm chăm lo cho việc học bơi, phòng chống đuối nước,

Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, thời gian qua Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tích cực phối hợp với MTTQ, các tổ chức đoàn thể, ngành Nội vụ TBXH và các sở, ban, ngành lãnh đạo, chỉ đạo các phòng ban chuyên môn, ngành VHTT các huyện, thành… thực hiện tốt công tác tuyên truyền, đầu tư cơ sở vật chất, tổ chức học bơi. Sau lễ phát động “toàn dân học tập môn bơi” được Sở phối hợp với UBND thành phố Vinh tổ chức vào ngày 26/4, đến nay, 100 % huyện, thành đã tổ chức phát động, nhiều đơn vị tổ chức tốt và làm sớm như thành phố Vinh, các huyện Thanh Chương, Quỳnh Lưu… Ngoài các bể bơi tại các Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông huyện, ở các thành phố, thị xã, thị trấn là nơi tập trung đông người, một số nhà trường, tổ chức, cá nhân ở vùng nông thôn cũng đã xây dựng các bể bơi dã chiến bằng bể bạt hoặc gạch, xi măng, tôn thép… Tuy nhiên số lượng bể bơi vẫn còn bất cập so với nhu cầu.

Huyện Thanh Chương tập huấn phòng chống đuối nước tại Sông Lam

Có bờ biển dài 82km, địa hình có nhiều sông, suối, ao, hồ, khe, đập, thời tiết nắng nóng, mưa lũ thất thường, Nghệ An là địa phương luôn tiềm ẩn nguy cơ cao về đuối nước trẻ em. Số liệu từ cơ quan chức năng cho thấy trong số hơn 900 nghìn trẻ em trên toàn tỉnh, có hơn 13 nghìn trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, gần 132 nghìn trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, chiếm tỷ lệ 14% tổng số trẻ em; khoảng 52 nghìn trẻ em sống trong các hộ gia đình nghèo. Đây là một thực tế khiến việc phòng, chống đuối nước càng thêm khó khăn. Tuy nhiên, nếu có sự vào cuộc quyết liệt và mạnh mẽ, chúng ta có thể thực hiện được các mục tiêu đã đề ra. Đó là cần phải tăng cường hơn nữa công tác truyền thông, tổ chức học bơi. Tiếp tục thực hiện, phát huy các nội dung, phần việc đã từng được tổ chức thành công tạo dấu ấn trong khuôn khổ chuỗi hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống đuối nước 2024 tại Nghệ An, tạo sân chơi bổ ích cho các gia đình trải nghiệm qua các trò chơi “Thẻ tri thức”, “Đuổi hình bắt chữ” và “Hộ chiếu BOBO biết bơi”. Tham gia sự kiện, cha, mẹ, các thành viên gia đình và trẻ em có thể cùng nhau luyện tập kỹ năng cứu đuối thông qua hoạt động “Giải cứu”, mô phỏng thao tác cứu người trong tình huống nguy hiểm.

Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng Đại diện của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam đã từng cổ vũ: “Chúng ta có thể và phải hành động mạnh mẽ hơn nữa để nhân rộng thành công của Nghệ An trong việc bảo vệ trẻ em khỏi bị đuối nước. Biết bơi có thể tạo nên sự khác biệt rất lớn giữa đuối nước và sống sót trong mỗi khoảnh khắc nguy hiểm”. Ông Nguyễn Danh Khoa - Giám đốc đào tạo Viện Khoa học An toàn Việt Nam cũng từng nói: “Truyền thông rất quan trọng, truyền đạt mối nguy hiểm của đuối nước trước hàng ngàn học sinh là cần thiết nhưng cần thiết hơn vẫn là tổ chức tập bơi cho các cháu”.

“Trẻ em như búp trên cành”, là tương lai của quê hương đất nước và của mỗi gia đình. Giành những điều tốt đẹp nhất cho trẻ em chính là thực hiện sự chăm sóc giáo dục, bảo vệ toàn diện. Mùa hè đã đến, đây là cơ hội vàng để tập bơi cho trẻ. Hãy xây dựng, nhân rộng các mô hình “trẻ em toàn xã biết bơi”, “học sinh toàn trường biết bơi” để hướng đến một cuộc sống bình yên, hạnh phúc.

                                                                                      TĐH.