Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là một trong những nội dung bắt buộc trong Chương trình giáo dục phổ thông mới được ban hành năm 2018, giúp học sinh khám phá bản thân và thế giới xung quanh, phát triển đời sống tinh thần phong phú, từ đó giúp các em có thêm sự hiểu biết và tự tin hơn trong cuộc sống

Nếu như âm nhạc dân gian là kho tàng di sản vô giá của nền văn hóa dân tộc thì Trung tâm Nghệ thuật Truyền thống Nghệ An là đơn vị nghệ thuật có chức năng nghiên cứu, bảo tồn và lưu giữ các loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian đó trên sân khấu. Đặc biệt, kịch hát dân ca là nơi lưu giữ, trình diễn và thể nghiệm các giá trị di sản Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh bằng con đường sân khấu hóa. Giáo dục trải nghiệm tại Trung Tâm trước hết có thể trang bị và mở rộng kiến thức về âm nhạc truyền thống, giúp học sinh tiếp cận gần gũi hơn với di sản văn hóa phi vật thể, từ đó góp phần bảo tồn và lan tỏa nét đẹp, nuôi dưỡng tình yêu nghệ thuật truyền thống cho các em và khơi dậy niềm tự hào, trách nhiệm gìn giữ văn hóa dân tộc.

Trong thời gian vừa qua, Trung tâm Nghệ thuật Truyền thống đã tiếp nhận và xây dựng các chương trình phục vụ nội dung học tập trải nghiệm, hướng nghiệp dành cho học sinh các trường Trung học phổ thông trên địa bàn thành phố Vinh. Cuối năm 2024, đầu năm 2025, học sinh khối 12 và giáo viên các trường: THPT chuyên Phan Bội Châu, THPT Huỳnh Thúc Kháng đã đến khám phá thực địa, tìm hiểu về loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh cũng như tìm hiểu về loại hình nghệ thuật sân khấu truyền thống của tỉnh.

 Tại các buổi thực địa này, học sinh sẽ có những trải nghiệm thú vị về một số loại hình nghệ thuật diễn xướng dân gian. Các hình thức trải nghiệm được thiết kế và xây dựng phù hợp độ tuổi, khuyến khích sự tương tác của các em như: Thưởng thức chương trình nghệ thuật mang đậm bản sắc văn hóa xứ Nghệ, đặc biệt là các làn điệu Dân ca Ví, Giặm gốc và cải biên trong chương trình “Mạch nguồn Ví, Giặm” (hát đối đáp Cá gỗ trẩy kinh, diễn xướng Gửi tình ta vào đất - Làng nồi, Thương lắm mô tê); Trải nghiệm thông qua hoạt động trò chơi (mini game tìm hiểu về Dân ca Ví Giặm, nhớ giai điệu, đoán giai điệu...). Bên cạnh đó, các em còn được tìm hiểu về Dân ca Ví, Giặm thông qua sự giới thiệu nhiệt tình của các nghệ sĩ dạn dày kinh nghiệm tại Nhà hát. Qua đó, các em sẽ được các nghệ sĩ trực tiếp hướng dẫn và thử sức với một số làn điệu dân ca cơ bản. Không còn là những bài học khô khan, học sinh được tiếp cận kiến thức về văn hóa truyền thống xứ Nghệ bằng những nội dung và phương pháp giảng dạy sinh động, hấp dẫn làm cho không khí trở nên sôi động và gần gũi hơn bao giờ hết. Từ đó, các em học sinh sẽ có những hiểu biết cá nhân và có những cảm nhận về di sản một cách tự nhiên nhất, sống động nhất.

Học sinh tham gia trải nghiệm thông qua trò chơi tìm hiểu về Dân ca Ví Giặm: nhớ giai điệu, đoán giai điệu...

Những hoạt động tham dự, trải nghiệm như vậy luôn mang lại hiệu quả cao, tạo sự hứng thú và truyền cảm hứng nghệ thuật dân gian cho học sinh. Với mỗi thể loại, mỗi loại hình dân ca, học sinh sẽ tìm thấy những điều mới mẻ và lĩnh hội được những kiến thức cần thiết thông qua hoạt động tham dự và trải nghiệm. Tham gia chương trình trải nghiệm tại Trung tâm, cô Thu Trà - giáo viên Trường THPH Huỳnh Thúc Kháng chia sẻ: “Mục đích của hoạt động này là khai thác cảm xúc của học sinh để giáo dục phẩm chất đạo đức. Trải nghiệm giáo dục nghĩa là bên cạnh dạy chữ còn phải dạy người. Vì vậy, những thông điệp mà các tác phẩm nghệ thuật mang lại hôm nay sẽ giúp các em thấu hiểu bản thân và góp phần định hướng nghề nghiệp trong tương lai”.

Rất đông học sinh tham gia trải nghiệm

Em Đặng Như Ngọc - học sinh lớp 12T4, Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng cũng bày tỏ: “Em đã được nghe Dân ca Ví, Giặm trên truyền hình nhưng khi được xem thực tế thì em rất bất ngờ vì những giá trị độc đáo mà Dân ca Ví, Giặm mang lại. Đây sẽ là kỷ niệm đáng nhớ đối với em và hi vọng nhà trường sẽ tổ chức thêm nhiều hoạt động ý nghĩa tương tự.”

Bên cạnh đó, nhiều em học sinh Trường THPT chuyên Phan Bội Châu cũng đồng tình rằng: bên cạnh những ngày tháng học tập căng thẳng ở trường thì những buổi trải nghiệm này mang lại cho chúng em nhiều cảm xúc. Những món quà nghệ thuật quý giá mà các nghệ sĩ mang đến hôm nay đã cung cấp thêm nguồn năng lượng để chúng em có tình yêu hơn với cuộc sống, với quê hương và những giá trị di sản mà thế hệ đi trước truyền lại cho chúng em.                                                                                                                                                                                                                             

Giáo dục thông qua hoạt động trải nghiệm thực địa là môn học mới, thực sự cần thiết và hiệu quả. Việc tổ chức hoạt động giáo dục, trải nghiệm hướng nghiệp tại Nhà hát Dân ca không chỉ mang lại cảm xúc tích cực cho học sinh mà còn phát huy giá trị của di sản, tạo nên không gian diễn xướng đặc biệt dành cho những người yêu dân ca, trở thành điểm hẹn văn hóa, khơi dậy niềm tự hào về truyền thống văn hóa quý báu của quê hương, bởi Dân ca Ví, Giặm là hơi thở của văn hóa vùng miền, là mạch nguồn nuôi dưỡng tâm hồn và bản sắc người dân xứ Nghệ.