“Đừng nói mà xui” nhìn dưới góc độ ngôn ngữ học và tâm lý học

Ngành ngôn ngữ học có những khám phá liên ngành “đặc biệt” như ý niệm “lời tiên tri tự ứng nghiệm/tự hủy hoại” và “diễn ngôn biểu đạt”. “Lời tiên tri tự ứng nghiệm/ tự hủy hoại” tiếng Anh là self-fulfilling prophecy/self-destructing hay self-defeating prophecy, và tiếng Pháp là “prophétie autoréalisatrice/autodestructrice”. “Diễn ngôn biểu đạt” là “ performative utterance”và “énoncé performatif ”. Phát minh đó lấy gốc...

Về bài thơ “Nắng chiều” của Phan Khôi

1-Hoàn cảnh ra đời của bài thơ “Nắng chiều” Theo Phan An Sa trong cuốn “Nắng được thì cứ nắng” thì vào một buổi chiều ngày 2 tháng 10 năm 1956, Phan Khôi một mình nằm trên giường, lòng nặng trịch, mắt nhìn đăm đăm lên trần nhà, tự mình vật vã với nỗi khổ tâm chưa viết được bài báo...

Phân tầng xã hội và di dộng xã hội ở Việt Nam hiện nay [kỳ cuối]

... Chương IV- KẾT LUẬN VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN ĐẶT RA Chương II và Chương III đã áp dụng l‎ý thuyết và phương pháp nghiên cứu vào thực tế Việt Nam trong thời kỳ đổi mới để trả lời hai câu hỏi then chốt nhằm tìm hiểu bản chất của phân tầng xã hội và di động xã hội: “Ai có...

Cả dân tộc phải trả giá vì sai lầm của một ông vua

Nhà Hồ chỉ tồn tại trong 7 năm (1400 - 1407) nhưng là khoảng thời gian đầy biến động của lịch sử Việt Nam. Hồ Quý Ly và nhà Hồ là một khối mâu thuẫn lớn giữa khát vọng xây dựng một nhà nước tập quyền mạnh, một quốc gia hùng cường với việc thực hiện các khát vọng đó....

Tính phi nhân hiện đại (Nỗi sợ tư duy của thời đương đại: viết và tính phi nhân)

Khi Jean-François Lyotard xuất bản tập sách Cái phi nhân năm 1988 thì khái niệm nhân văn đã được đem ra để thảo luận lại từ lâu ở châu Âu, nó bị hoài nghi, và được xem xét trong tính lịch sử của nó. Ở Pháp, như ta biết, chính vào thập kỷ 60 hình thành cái mà về sau sẽ được...

Chuyện tử tế giữa mùa bão giông

Đợt lũ lịch sử vừa qua gây thiệt hại vô cùng to lớn về người và vật chất ở các tỉnh miền Trung từ Hà Tĩnh đến Quảng Nam. Hàng triệu người phải chịu cảnh màn trời chiếu đất trong cơn đại hồng thủy kéo dài gần như suốt cả tháng trời. Nhưng dù chưa gượng dậy được sau cơn bão...

Thơ Đoàn Nguyễn Tuấn viết khi theo hầu vua Quang Trung

Ngược lại với Gia phả họ Nguyễn Tiên Điền do Nguyễn Y ghi chép,“Đoàn Nguyễn Tuấn cùng Nguyễn Du khởi nghĩa chống Tây Sơn tại Quỳnh Hải”, ông anh vợ Nguyễn Du cùng các bạn thân Nguyễn Nể, Phan Huy Ích, Ngô Thì Nhậm, Ninh Tốn,...ra làm quan Tây Sơn được vua Quang Trung trao chức Hàn Lâm học sĩ...

Sự biến chuyển của phép quy giản hiện tượng học

Lời giới thiệu của Hiệp hội danh dự quốc tế về triết học Mỗi năm, Chương trình Wisconsin-Alpha của Hiệp hội danh dự quốc tế về triết học (Phi Sigma Tau) tại Đại học Marquette thường tiến hành mời một học giả đến giảng bài để vinh danh Thánh Thomas Aquinas. Bài giảng Aquinas năm 2004, Sự biến chuyển của phép quy...

Ca trù - một "mảnh hồn dân tộc" đang thiếu chỗ đứng trong nhịp sống hiện đại

Sau nhiều năm nỗ lực nghiên cứu, sưu tầm và gìn giữ, chúng ta đã có những di sản văn hóa phi vật thể được thế giới công nhận, như: Nhã nhạc Cung đình Huế, Cồng chiêng Tây Nguyên, Quan họ Bắc Ninh, Hát xoan, Ca trù,...Nếu như, ở các địa phương, trong dịp lễ hội, các loại hình văn...

Nhân vật nhà văn với tư cách là một tín hiệu thẩm mỹ mới trong văn xuôi Việt Nam đương đại

Nhà văn - một kiểu nhân vật đặc biệt trong văn xuôi Việt Nam đương đại Không phải ngẫu nhiên mà các nhà văn đương đại lại thích xây dựng hình tượng nhân vật-nhà văn trong tác phẩm của mình bởi việc tìm cho nhân vật một nghề nghiệp tương thích, có sự liên đới giữa nghề nghiệp và tư tưởng...

Phân tâm học trong nghiên cứu văn học

Ta biết tất cả những gì mà người ta đã có thể trách cứ (và còn tiếp tục trách cứ) về một số cách tiếp cận theo hướng phân tâm học trong việc nghiên cứu văn bản văn học. Trước tiên, đó là sự lên án thường xuyên dành cho “phân tâm học ứng dụng” vào văn học. Một trong những...

Cái chết của thầy Paty - Thêm một giọt nước làm tràn ly!

Người dân thủ đô Paris tập trung tại Quảng trường Cộng hòa để tưởng nhớ thầy giáo Samuel Paty - Ảnh AFP. Ngày 16/10, thầy giáo lịch sử Samuel Paty bị chặt đầu ngay bên ngoài trường Trung học Bois d’Aulne tại một vùng ngoại ô nước Pháp. Điều đáng nói, Abdullakh Anzorov - nghi phạm của vụ thảm sát này,...

Ý nghĩa biểu tượng cái chết trong tập truyện Hương máu của Nguyễn Văn Xuân

“Sự chết là con lạc đà đen quỳ đợi ngay trước cổng nhà của tất cả mọi người” (Abe - el - Kader) 1. Cái chết của con người là một sự tất yếu, bất kỳ ai cũng không vượt thoát khỏi vòng sinh - lão - bệnh - tử. Mà “Văn học là nhân học”, vậy nên văn chương viết về cái...

Tình báo đối phương của hai cuộc chiến tranh Đông Dương

Tình báo đối phương của hai cuộc chiến tranh Đông Dương Lê Đỗ Huy Xin thử điểm lại một số trường hợp điệp viên của phương Tây và của Mỹ, từng được sách báo phía bên kia đề cập. Cuộc chiến tranh bí mật, luôn thầm lặng và tàn khốc, còn là cuộc chiến trong tâm não của cấp chỉ...

Phê bình mới (Chủ nghĩa chủ quan và đọc chi tiết - Subjectivisme và micro-lecture)

Chúng tôi xin giới thiệu với quý độc giả loạt bài giảng của Evelyne Grossman dành cho sinh viên cao học K19 của Khoa Ngữ Văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, diễn ra từ ngày 17 đến ngày 22 tháng 4 năm 2010. Trong loạt bài giảng này, bà trình bày một cách tóm lược diện mạo của...

Phê phán lý tính thuần túy [7]

PHÂN TÍCH PHÁP CÁC KHÁI NIỆM CHƯƠNG II VỀ SỰ DIỄN DỊCH CÁC KHÁI NIỆM THUẦN TÚY CỦA GIÁC TÍNH TIẾT 1 MỤC § 13 VỀ CÁC NGUYÊN TẮC CỦA DIỄN DỊCH SIÊU NGHIỆM NÓI CHUNG Trong một cuộc tranh tụng, khi nói về quyền hạn [của pháp luật] và yêu sách [của người khiếu tố], các luật gia phân biệt câu hỏi về cái gì...