Ba chuyển đổi làm nên cái thời ta đang sống

Cái thời ấy thế mà cũng đã hơn 20 năm, trong tên gọi Đổi mới. Dài hơn hai lần chống Pháp. Dài hơn hai lần cả nước chống Mỹ. Hơn hai thập niên đất nước chia cắt... Những thời ấy, có lúc là ngàn cân treo sợi tóc - nhưng cả dân tộc cùng chung lo, cùng chịu đựng, cùng...

Một chặng đường thơ còn ít người biết của Trần Kim- Trần Huyền Trân

Đối với người đọc yêu thơ và cả số đông trong giới làm thơ, tên tuổi Trần Huyền Trân (1913-1989) được biết đến rộng rãi hầu như chỉ với một vài bài thơ được giới thiệu trong sách Thi nhân Việt Nam 1932-1941 (in 1942) của Hoài Thanh và Hoài Chân, và sau này, trong tập Rau tần (in 1986), tập...

Trí thức: người ba đấng, của ba loài

Dạo này, chợt rộ lên rất nhiều bài viết về trí thức. Một tờ báo vốn tự phong là mang mấy góc nhìn của trí thức đã dành hẳn hai số liền để phát biểu phản biện về vấn đề trí thức. Có nhiều nhà trí thức tìm cách gửi bài tranh luận và thường khéo léo để dư ra...

Điềm Phùng Thị và khoảng cách không/ thời gian

Văn hoá Nghệ An nhờ tôi tìm vài bức ảnh về Điềm Phùng Thị (ĐPT). Vậy là, một kẻ gần như i tờ rít về nghệ thuật là tôi bỗng có cơ duyên tiếp xúc, cố để hiểu và chợt ngộ ra từ di sản mênh mông của nghĩa và ngữ của nữ nghệ sĩ họ Phùng rằng, cái khoảng...

Tri huyện Lưu Văn Xân theo đường cách mạng

Vào những năm 1950 đến năm 1954, tại khu rừng Khuổi Nậm, Tân Trào. Ở chiến khu Việt Bắc, người ta thấy một cán bộ khoảng trên dưới 40 tuổi, người tầm thước, nói giọng Nghệ trọ trẹ, thường có mặt ở các cuộc họp quan trọng của Chính phủ kháng chiến để làm thư ký tốc ký cho Trung...

Chung quanh chuyện đi thực tế của nhà văn

Nhà văn Nguyễn Minh Châu từng chia nghề văn thành hai loại: một loại phải đi nhiều, tiếp xúc với đời sống thực tế rồi viết và viết được nhiều. Một loại, “không cần đi thực tế, không cần phải tiếp xúc với ai, họ vẫn có thể viết, viết suốt đời.”, “đối với họ, đời sống chỉ có ý...

Một sự thật về câu chuyện Cá gỗ và ông đồ Nghệ

Lâu nay, cứ mỗi khi nói đến "cá gỗ" là người ta liên tưởng ngay đến ông đồ xứ Nghệ, chuyên đi khắp tứ xứ (tứ chiếng Đông Nam Đoài Bắc, chủ yếu là ra Bắc) hành nghề gõ đầu trẻ. Gia sản ông đem theo trên đường hành nghề dạy học nổi bật và đáng giá chỉ có con...

Báo động bạo lực học đường

Từ lâu nay, bạo lực học đường, nhất là ở bậc trung học phổ thông luôn là một vấn đề nan giải, không chỉ đối với các nhà trường mà đối với toàn xã hội, làm tốn rất nhiều công sức của nhà trường, của các bậc phụ huynh, và tốn không ít giấy mực của báo đài, giới truyền...

Phân tâm học văn bản và phê bình văn học

Phê bình phân tâm học là một trường phái nghiên cứu văn học rất phát triển ở phương Tây đầu thế kỷ XX. Tuy vậy, nguồn gốc của phân tâm học lại không phải xuất phát từ các lí thuyết nghiên cứu văn hóa - văn học mà là từ chuyên ngành tâm lí, tâm bệnh học của bác sĩ...

Nguyễn Khuyến nói tiếng Tây

Cụ Tam nguyên Yên Đổ không chỉ giỏi sáng tác thơ ca chữ Hán, siêu việt về thơ Nôm mà ta còn thấy bóng dáng cả tiếng Tây trong thơ Cụ. Dĩ nhiên, phải đọc thơ Cụ kĩ càng một tí thì ta sẽ phát hiện ra ngay. Nhiều khi Cụ nói năng viết lách rất kín nhẽ , rất...

Tại sao người Trung Quốc bị kỳ thị tại châu Phi

Hoa kiều ở châu Phi cũng như những người Trung Quốc công tác, du lịch tại châu Phi, chắc chắn đều suy nghĩ tới vấn đề này: vì sao ngay những người da đen cũng coi thường người Trung Quốc? Trung Quốc viện trợ châu Phi nhiều như vậy, sao họ lại ăn hiếp người Trung Quốc, đó chẳng phải...

Triết lý của Trần Đức Thảo đã đi tới đâu?

(1) TỔNG QUAN 1. TRẢ LẠI CHO TRẦN ĐỨC THẢO… 1.1 NHỮNG TRĂN TRỞ CỦA TRIẾT GIA… Trần Đức Thảo là triết gia Việt Nam duy nhất được công nhận có tầm vóc quốc tế ở Phương Tây. Nhưng đối với phần lớn đồng bào của ông, có lẽ ông chỉ được biết đến nhờ giai thoại về cuộc tranh luận dở...

Nguyễn Mạnh Tường, một chân dung và một hành trình như tôi hiểu

Trong tôi, từ lúc là học sinh, Nguyễn Mạnh Tường đã là người nổi tiếng nhất trong những người nổi tiếng, dẫu phải đến tuổi 18, khi thi đỗ vào Khoa Văn Đại học Tổng hợp, năm 1956 mới được học, được đọc và tiếp xúc với ông – trong môn Văn học phương Tây. Quá nổi tiếng, bởi ở...

Có một trường ca về Hồ Chí Minh

... của nhà thơ Lê Đạt, mang tên Bác - trường ca; viết năm 1970 - nhân ngày giỗ đầu của Bác; Nhà xuất bản Thanh niên ấn hành năm 1990 - nhân ngày thế giới kỷ niệm 100 năm sinh Danh nhân văn hóa Hồ Chí Minh (1). Vậy là phải 20 năm sau khi được viết, trường ca...

Sự ích kỷ

Trong bài diễn văn đọc tại nhà thờ lớn nhất thế giới đêm Giáng Sinh – nhà thờ St Peter (còn có tên là nhà thờ Quo Vadis), Đức Giáo hoàng Bennedict XVI nói về nhiều vấn đề, trong đó Ngài đặc biệt nhấn mạnh rằng sự tồi tệ hiện nay của thế giới phần lớn là do con người...

Nghĩ về Việt Nam sử lược và Trần Trọng Kim

Tôi ra đời 14 năm sau, ngày Trần Trọng Kim cho phát hành (1921) cuốn “Việt Nam Sử Lược”. Chính phủ Trần Trọng Kim xuất hiện trước Chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà lâm thời 5 tháng. Suy nghĩ của tôi về cuốn “Việt Nam Sử Lược” và Chính phủ Trần Trọng Kim, xin được phép đặt trong...