I. MỘT SỐ NHẬN XÉT NGẮN GỌN VỀ STALIN:

1. Solokhov: “Stalin đi đứng, nói cười, nhưng mắt ông ấy là mắt cọp”.

2. Troski: “Stalin là kẻ tầm thường lỗi lạc nhất”

3. Bukharin gọi Stalin là:  “Thành Cát Tư Hãn đọc C. Mác

4. Krestinski: “Con người có cặp mắt cọp này gây ra rất nhiều đau khổ”.

II. CUỘC ĐỐI THOẠI CÓ KẾT CỤC BUỒN – CHUYỆN CÓ THẬT

- Sao anh không hút thuốc

- Hút thuốc hại sức khoẻ

- Đồng chí Stalin cũng hút đấy thôi!

- Về chuyện này, đồng chí Stalin không phải là tấm gương của tôi. 

Ngay sau đó, anh chàng không hút thuốc bị người ta bỏ tù.

III. TRÍCH DẪN ÍT QUÁ

M.B. Khrapchenko (1904-1986, Viện sĩ Viện hàn lâm khoa hoc Liên Xô.- ND) kể: Nhicolai  Alecseievich Voznheshenski (1903-1950, Viện sĩ Viện hàn lâm khoa học Liên Xô.- ND) cho xuất bản cuốn sách về nền kinh tế Liên Xô trong thời kì Chiến tranh Vệ quốc. Cuốn sách được trao giải thưởng Stalin. Stalin và tất cả các Uỷ viên Bộ chính trị tới dự bữa tiệc do Nhà nước chiêu đãi mừng những người được trao giải thưởng. Cuối bữa tiệc, mọi người dàn hàng, đứng thành vòng cung để chụp ảnh. Đúng lúc ấy, Beria (L.P. Beria, sinh năm1899, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng bộ nội vụ, bị kết tội làm gián điệp và bị xử tử năm 1953.- ND) tiến tới chỗ Voznheshenski, giơ tay quàng vai ông và nói:

- Anh giỏi lắm. Sách anh viết rất hay. Thưa đồng chí Stalin, Người xem kìa, các thành viên chính phủ của ta còn trẻ quá! Họ viết sách. Sách của họ tuyệt vời, rất thông minh, đầy học vấn. Họ nhận hết giải thưởng. Chỉ hiềm nỗi, trong những cuốn sách ấy, họ trích dẫn đồng chí Stalin ít quá!

Mọi người chết điếng. Mặt Stalin tối sầm, ngay trước mắt mọi người, ông quay ngoắt, đi thẳng vào phòng trong, phía sau một cánh cửa hẹp, đóng chặt.  Tất cả bàng hoàng, đờ ra đến mấy phút, rồi sau đó lặng lẽ giải tán. Ai cũng biết chắc,  Voznheshenski khó tránh khỏi tội chết.

Chỉ sau một thời gian, ông bị bắt.

Người dịch: L.K.H

Nguồn: Борев Ю.Б.-“Сталиниада” - Москва: Советский писатель, 1990.