Đất Nghệ

Xoài Tương Dương và hành trình xây dựng thương hiệu

Nguyễn Tiến
Thứ 4 30/06/2010

Giống xoài đã xuất hiện từ lâu đời trên đất Tương Dương và đã trở thành đặc sản của địa phương được đông đảo nhân dân gần, xa biết đến.

Quả xoài Tương Dương có đặc điểm là quả nhỏ gọn, vỏ khá sần sùi, không trơn bóng, có vị ngọt thanh và mùi thơm đặc trưng. Đặc biệt giống xoài này có thể thu hoạch đem bán khi quả còn xanh, do ở thời kỳ này quả ăn rất dòn, không chua, có khả năng vận chuyển đi xa mà không sợ bị hư hỏng.

Hiện nay, xoài Tương Dương được trồng tập trung tại các xã: Xá Lượng, Thạch Giám, Tam Quang, Tam Thái, Lưu Kiền và TT Hòa Bìnhvới diên tích 47,4 ha; nhiều nhất là ở Thị trấn Hoà Bình và xã Thạch Giám, riêng thị trấncó 14 ha đươc trồng tập trung chủ yếu ở 38 hộ gia đình. Trên thực tế, cũng chỉ ở những nơi này, cây xoài Tương Dương mới cho chất lượng quả tốt nhất. Năng suất trung bình của giống xoài này trong mấy năm gần đây đạt 9 tạ/ha (1ha có mật độ 200 cây), cho thu nhập khoảng 12 triệu đồng/ha.

Với những điểm đặc biệt của giống xoài Tương Dương hứa hẹn sẽ là hướng đi giúp xóa đói, giảm nghèo cho nhân dân trong huyện. Tuy nhiên, theo ông Hoàng Sỹ Thìn (Trưởng phòng NN&PTNT), hiện nay do chưa có cơ chế và quy trình chăm sóc một cách cụ thể; trong quá trình trồng trọt, người dân đã đem một số giống xoài (xoài lai, xoài Trứng) từ nơi khác về trồng làm cho việc lẫn tạp giống rất lớn. Hơn nữa, diện tích đất có thể trồng được giống xoài Tương Dương còn hạn chế, chưa có những hộ gia đình chuyên canh trồng xoài. Mặt khác, do diều kiện kinh tế của đại đa số các hộ trồng xoài còn nhiều khó khăn nên đã ảnh hưởng đến khả năng đầu tư thâm canh và phòng trừ sâu bệnh theo đúng quy trình.Hơn nữa, việc tìm hướng đi để đem quả xoài Tương Dương "về xuôi" cũng chưa được nhiều hộ trồng xoài nơi đây quan tâm. Phần lớn các hộ trồng xoài cũng chỉ mới tính đến việc đem ra chợ bán mỗi khi gia đình dùng không hết, hay đem gửi làm quà cho người nhà. Chính vì thế năng suất, sản lượng, cũng như giá trị kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng vốn có của nó.

Từ thực tế đó, Phòng NN&PTNT huyện cũng đã có những động thái tích cực nhằm nâng tầm giá trị kinh tế của cây xoài Tương Dương, trong đó đề án nghiên cứu "Bảo tồn và phát triển giống xoài Tương Dương" đang được triển khai, bước đầu đã cho hiệu quả tích cực, tỷ lệ mất mùa xoài do sâu bệnh, thiên tai những năm qua đã giảm hẳn. Đồng thời, các vùng thích hợp cho sự phát triển, đem lại năng suất, chất lượng quả cao cũng được xác định.

Tuy nhiên, để quả xoài có được một chổ đứng vững chắc trên thị trường và phát huy được giá trị kinh tế, ngoài việc phải bảo tồn nguồn gen, tăng năng suất, chất lượng quả, thì việc xây dựng thương hiệu là điều hết sức quan trọng… Bên cạnh đó, việc xây dựng thương hiệu cho nó cũng đã được chú trọng. Mới đây (ngày 16/6), Phòng NN&PTNT huyện đã đứng ra tổ chức hội thi xoài, với sự tham gia của 21 chủ vườn. Với tiêu chí: trọng lượng quả, màu sắc, mùi vị, ban tổ chức đã lựa chọn trao giải cho những vườn xoài có chất lượng cao. Đây chưa phải là một cuộc thi có quy mô, nhưng thực sự là một biện pháp hay, có ý nghĩa giúp người dân hiểu rõ hơn giá trị của đặc sản xoài Tương Dương, đồng thời giúp tìm ra được nguồn gen quý, phục vụ cho công tác bảo tồn và phát triển.

Tuy nhiên, để quả xoài Tương Dương có được một vị trí xứng đáng trên thị trường, theo chúng tôi: Trước hết, huyện cần có một định hướng bảo tồn và phát triển giống xoài Tương Dương một cách cụ thể. Cần có quy hoạch vùng trồng một cách chi tiết, đi sâu tìm hiểu, xác định thêm những vùng đất mới có thể giúp cây xoài Tương Dương phát triển và cho chất lượng cao như những vùng đã có. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ về vốn, hỗ trợ về kỹ thuật trồng, bảo quản quả... cho người dân, để giúp họ chăm sóc và nâng cao hiệu quả của những vườn xoài. Ngoài ra, cầnxây dựng hệ thống vườn ươm nhằm cung ứng giống xoài Tương Dương cho nhân dân trên địa bàn, bởi hầu hết các vườn xoài hiện nay đều đã có tuổi thọ khá cao (từ 10 đến 30 năm). Về vấn đề tiêu thụ và đưa sản phẩm xoài ra bên ngoài, cần xây dựng nhãn hiệu, có sự bảo hộ về pháp lý và những chỉ dẫn địa lý cụ thể để khách hàng mọi nơi có thể biết đến. Nếu làm được điều đó, tin rằng, một ngày không xa, sản phẩm xoài mang thương hiệu Tương Dương sẽ được rất nhiều người biết đến và thưởng thức, và cây xoài sẽ là cây góp phần xóa đói giảm nghèo cho người dân huyện nhà.