Quả bí, mớ rau của lòng thơm thảo và những cuộc nhậu giữa mùa cách ly xã hội

Chỉ thị 16 của Thủ tướng về việc cách ly xã hội trên phạm vi toàn quốc đã nhận được sự đồng tình từ nhận thức cho đến hành động của người dân khắp mọi miền đất nước. Tuy nhiên, việc thực thi Chỉ thị của Thủ tướng trong mấy ngày qua đã bộc lộ những bất cập xuất phát từ...

Truyện thơ Quốc ngữ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX - một nhịp cầu kết nối truyền thống và hiện đại

Nếu như khái niệm “truyện thơ Nôm” đến nay đã khá thống nhất trong giới nghiên cứu, thì “truyện thơ quốc ngữ” vẫn tồn tại nhiều cách định danh. Nó được gọi là “thơ” căn cứ theo hình thức diễn ngôn bằng văn vần, là “truyện” dựa vào nội dung tự sự, là “truyện thơ cận đại” bởi thời điểm...

Người đầu tiên dịch thơ văn Lý - Trần sang chữ Quốc ngữ

Nhà thờ cụ Đinh Văn Chấp ở xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc. Ảnh: Đinh Văn Thân Người đó là Đinh Văn Chấp (1882-1953). Ông là một nhà Nho uyên thâm nhưng tâm hồn...

Đóng góp của cư dân bản địa đối với sự ra đời chữ Quốc ngữ thế kỷ XVII

Dẫn nhập Chữ Quốc ngữ được hình thành vào thế kỷ XVII, dựa trên phiên âm từ tiếng nói của người Việt sang hệ chữ Latin nhằm mục đích truyền đạo. Đến thế kỷ XIX, khi Pháp xâm lược thì chữ Quốc ngữ được sử dụng rộng rãi được pháp luật hóa tại Nghị định ra ngày 6/4/1878 do Thống đốc...

100 ngày đảo lộn thế giới

Ngày 31/12, một trang web của Chính phủ Trung Quốc đã công bố phát hiện bệnh viêm phổi không rõ nguyên nhân tại khu vực xung quanh chợ hải sản Huanan ở Vũ Hán, một thành phố công nghiệp với 11 triệu dân. Trong vòng chỉ 100 ngày tiếp, virus đóng băng du lịch quốc tế, dập tắt mọi hoạt động...

Thầy Hoàng Như Mai

Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân Hoàng Như Mai (1919-2013) Năm 2003, độ cuối tháng 10, sau gần 30 năm tôi mới có dịp đến thăm GS Hoàng tại nhà riêng của...

Thế giới đối phó với Trung Quốc: Đã có cơ hội rõ ràng cho “cuộc chơi lớn”

Trung Quốc chưa bao giờ che giấu tham vọng làm bá chủ hoàn cầu, kể cả khi họ còn lạc hậu và kinh tế phát triển đì đẹt. Hình như hai chữ “Thiên Tử” chưa bao giờ ra khỏi đầu những người Trung Quốc. Có lẽ vì hai chữ này mà họ tìm mọi cách để vươn lên để đè...

Vài cảm nhận về đại dịch

Mùa dịch vẫn còn tiếp diễn, và nhiều khả năng đang ở thời điểm “cao trào”. Tất nhiên, rồi nó sẽ qua đi, cũng như trước bao thiên tai, hoạn nạn, con người vẫn thường bảo nhau như vậy! Và có phải chăng: Xuân vẫn trôi qua cửa những nhà lao Nhân loại bị giam cầm trong khắc khoải Cái tai họa chia...

Vấn đề loại hình văn bản

0.0. Văn bản thường được hiểu là thông điệp riêng lẻ, tính phân khúc của nó (so với cái “không phải văn bản” và “văn bản khác”) có thể cảm nhận tương đối rõ rệt bằng trực giác. 0.1. Nhưng sự phân khúc như thế không phân bố đồng đều ở các cấp độ. Chẳng hạn, cùng một chuỗi...

Thầy Nguyễn Lộc

Thầy Nguyễn Lộc và vợ - Nhà thơ Ý Nhi Tối hôm qua, thầy Nguyễn Ngọc Sơn (sinh viên khóa 1, thầy dạy Văn học Việt Nam nhưng đã chuyển về Bộ Giáo dục và Đào tạo từ trước khi chúng...

Bàn về ý niệm “Sự thật” và “Thật sự” trong khoa học

Trong bài trước, tôi viết ý niệm “Sự thật” khác với ý niệm “Thật sự” biết rằng hai ý niệm này thường được xem như một. /chuyen-muc-goc-nhin-van-hoa/tri-thuc-va-su-that-mot-cau-chuyen-cua-thoi-dai-khoa-hoc-ve-giac-ngo-theo-phat-hoc Về tính khoa học, “Thật sự” (P: Réalité, A: Reality) là một nhánh của “bản thể học”. “Sự thật” (P: Vérité, A: Truth, Verity) là một nhánh của “lô-gích học” và “hiểu biết học”. Như thế, cái...

Ghi chép thực địa của giáo sĩ Đắc Lộ ở thế kỉ XVII về nữ thần Cửa Chúa khu vực Nghệ An

Hình 2 a: Bản đồ An Nam (gồm Đàng Trong và Đàng Ngoài) do Đắc Lộ vẽ và công bố vào đầu thập niên 1650 Trong các nghiên cứu đã công bố trước đây liên quan đến Tứ vị Thánh nương, chúng tôi đã đưa ra kết luận tạm thời rằng, xưng hiệu Tứ vị Thánh nương (TVTN), hay Tứ vị...

Thực lục về lời nói phải của một người con gái, có tác dụng thay đổi cả hệ thống pháp luật hà khắc

Hán Thư là một bộ sử nổi tiếng trong Nhị Thập Tứ Sử Trung Quốc, gồm 100 thiên, do 3 cha con nhà họ Ban (bố là Ban Bưu, con trai Ban Cố, con gái Ban Chiêu) cùng 1 cộng tác viên là Mã Tục, tất cả 4 sử gia bỏ ra 40 năm trời để soạn ra. Bộ sử gồm...

Những đóng góp của Hội truyền bá Quốc ngữ với công cuộc chống nạn mù chữ ở Việt Nam trước 1945

Quang cảnh Lễ thành lập Hội truyền bá Quốc ngữ 5-1938. Ảnh Bảo tàng Lịch sử Việt Nam Trước khi chữ Quốc ngữ ra đời ở Việt Nam, người Việt sử dụng chữ Hán và chữ Nôm làm công cụ biểu đạt tư tưởng, tình cảm và văn hóa. Chữ Hán là thứ chữ tượng hình, tượng ý thuộc loại khối...

Văn nghệ Giải phóng - Những ký ức không thể phai

Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp1954, Hiệp định Genève được ký kết, tạm thời phân chia hai miền Nam Bắc, hai năm sau sẽ Tổng tuyển cử thống nhất đất nước. Ở miền Nam, chính quyền Ngô Đình Diệm đã bộc lộ ngay bản chất phản động, chống lại Tổng tuyển cử, dùng các thủ đoạn, đặc...

Quan điểm hiện đại về khái niệm văn bản

Khái niệm văn bản thuộc loại những khái niệm chính yếu của ngôn ngữ học và kí hiệu học. Theo truyền thống Saussure, văn bản được xem là sự biểu hiện của ngôn ngữ. Jakobson, Greimas và nhiều người nữa đã hiểu khái niệm ấy theo ý nghĩa như thế với sự khác biệt không nhiều. Theo ý nghĩa này,...