Văn hoá học đường

Sáng kiến kinh nghiệm cần thực chất

TỪ thực tế trường THPT Lê Viết Thuật

Trường THPT Lê Viết Thuật (TP Vinh) được đánh giá là một trong những đơn vị dẫn đầu về phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm (SKKN). Trường hiện có 96 cán bộ, giáo viên (GV),  84 GV trực tiếp giảng dạy, trong đó có 38 GV có bằng Thạc sỹ, 42 GV đạt danh hiệu GV giỏi tỉnh.

 NGƯT Phan Hòa, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Hàng chục năm trở lại đây, mỗi năm 100% GV đều có SKKN vào cuối năm học, trong đó có khoảng 50 - 60 công trình được hội đồng khoa học trường xếp loại từ bậc 1 đến bậc 3, có 5 - 10 công trình được hội đồng khoa học Sở GD - ĐT xếp bậc 4 hoặc bậc 4 khuyến khích. Đến nay, đã có 5 SKKN của trường được giải thưởng KHCN của tỉnh. Năm 2011, công trình “Giải pháp nâng cao hoạt động của tổ chuyên môn” của thầy Nguyễn Trọng Bé (Hiệu trưởng) và thầy Phan Hòa được tặng giải Ba KHCN của tỉnh.          

Để có kết quả như trên, hàng năm nhà trường đều tổ chức Hội nghị trao đổi về viết SKKN, còn tổ chuyên môn thì tổ chức một năm 2 lần. Các tổ chuyên môn có sự phân công các GV giỏi chuyên môn, có kinh nghiệm hướng dẫn, giúp đỡ các GV trẻ. Nhà trường hỗ trợ về kinh phí hợp lý cho công tác viết SKKN, mỗi SKKN xếp bậc 4 được nhà trường tạo cơ chế hỗ trợ (mua bản quyền) khoảng 1,5 triệu đồng, chú trọng áp dụng SKKN vào thực tiễn để nâng cao chất lượng giáo dục.        

Tuy nhiên, theo thầy Phan Hòa, việc viết SKKN vẫn xẩy ra tình trạng đối phó. Trước đây, nhà trường đã phát hiện hai GV cùng nộp một đề tài “trùng” nội dung.

  Theo chúng tôi, ngay cả công trình “Giải pháp nâng cao hoạt động của tổ chuyên môn” vừa được giải Ba KHCN của tỉnh năm 2011, thực chất cũng chưa có đóng góp mới, giải pháp mới để nhân rộng trong thực tiễn. Khi chúng tôi hỏi điểm mới của công trình về mặt giải pháp, thầy Phan Hòa cho biết gồm: đổi mới công tác chuyên môn, nâng cao vị thế của tổ trưởng, quản lý đúng quy trình, nâng cao vai trò của công tác thi đua… đều là những việc mà các nhà trường, các tổ chuyên môn đã biết, đã làm.

Đến nay trường Lê Viết Thuật có đến hàng nghìn SKKN, trong đó có xấp xỉ hàng trăm SKKN đã được xếp hạng xuất sắc, được giải thưởng của tỉnh, mỗi năm lại tiếp tục cho ra đời thêm hàng trăm công trình, sản phẩm. Liệu trong số đó có bao nhiêu công trình thực sự có tác dụng thiết thực và có thể nhân rộng trong thực tiễn giáo dục, có bao nhiêu công trình đánh giá xong rồi không áp dụng, và có bao nhiêu công trình chỉ làm để “điểm danh”?

Cần thoát khỏi “bệnh thành tích” trong công tác viết SKKN

Khoảng chục năm trở lại đây, phong trào GV viết SKKN phát triển mạnh mẽ. Năm 2001 tỉnh ta có 13 SKKN được xếp bậc 4 và 72 SKKN bậc 4 khuyến khích. Đến năm 2010, có 32 SKKN được xếp bậc 4 và 214 SKKN xếp bậc 4 khuyến khích. Trong 10 năm (2001 - 2011) có 234 SKKN bậc 4 và 1.155 SKKN bậc 4 khuyến khích(1).

Năm 2011, Nghệ An có 35 SKKN đạt bậc 4,  294 SKKN đạt bậc 4 khuyến khích, trong số 1.293 bản gửi về Sở đề nghị xét công nhận. Có 21 đơn vị không tham gia hầu hết là các trường dân lập và TTGDTX. Theo Sở GD - ĐT Nghệ An, bên cạnh mặt ưu điểm như công phu trong sưu tầm tư liệu, tập trung giải quyết các vấn đề cấp thiết của ngành, đề ra nhiều giải pháp mới có hiệu quả… thì các SKKN năm 2011 còn nhiều nhược điểm như chất lượng yếu, nội dung sao chép, cóp nhặt (có 3,4 bản coppi thông tin trên internet, có 2 bản của 2 đơn vị khác nhau nhưng nội dung trùng nhau), một số SKKN nặng về cóp nhặt lý thuyết, không có giá trị thực tiễn, trình bày cẩu thả, diễn đạt lủng củng, mắc những lỗi cơ bản về kiến thức… Điều đáng nói là những SKKN này đã được tổ chuyên môn, hội đồng khoa học nhà trường tuyển chọn. Xem danh sách 329 SKKN được Sở GD - ĐT công nhận bậc 4 năm 2011, chúng tôi thấy nhiều đề tài trùng lặp, vấn đề nêu ra rất cũ: nâng cao chất lượng đội ngũ, giáo dục đạo đức cho học sinh, công tác GV chủ nhiệm, tư vấn hướng nghiệp, giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, bồi dưỡng học sinh giỏi, xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực (có đến 10 SKKN cùng làm đề tài này)... và những vấn đề của các bài dạy cụ thể.         

Nguyên nhân của những hạn chế yếu kém trên đây là do tính chất “phong trào” trong hoạt động viết SKKN. Mặc dù không có văn bản nào buộc GV mỗi năm phải có một SKKN nhưng hiện nay hầu hết các trường đều có quy định này. GV nếu không có SKKN là bị hạ một bậc thi đua. Vì vậy, sinh ra đối phó, làm dối. Do đặc thù công tác nên điều kiện tiếp cận về tài liệu, thông tin, phương pháp và phương tiện nghiên cứu mới của hầu hết đội ngũ GV còn hạn chế. Công tác đánh giá SKKN của tổ chuyên môn, nhà trường và cả Sở GD - ĐT cũng còn hiện tượng “xuê xoa”, một số trường hợp coi nhẹ tiêu chí chuyên môn, tiêu chí khoa học. Đúng ra, một công trình SKKN phải được kiểm nghiệm trong thực tiễn nhiều năm, cho thấy hiệu quả rõ rệt thì mới nghiệm thu, đánh giá. Song hiện nay, việc xét SKKN chỉ làm theo kiểu “mì ăn liền”, thời gian viết và thời gian đánh giá chỉ cách nhau một vài tháng, hiệu quả thực tế không được kiểm tra cụ thể, mà chỉ thể hiện qua số liệu của tác giả cung cấp.

Do đó, để công tác viết SKKN đi vào thực chất, thiết nghĩ Sở GD - ĐT nên tiến hành tổng kết, rà soát lại kết quả nghiên cứu khoa học, viết SKKN trong thời gian 10 năm trở lại đây, kiểm tra hiệu quả thực tiễn của những công trình đã được xếp loại xuất sắc và triển khai nhân rộng. Nên có quy định nếu SKKN không đem lại kết quả thực tiễn thì không công nhận, trong đánh giá bắt buộc phải có khâu kiểm tra, nghiệm thu kết quả. Công khai các SKKN được xếp loại trên website của ngành để GV có điều kiện đánh giá hoặc học tập; đây cũng là giải pháp chống “đạo văn”. Công tác viết SKKN nên chú trọng chất lượng, đề cao tiêu chí chuyên môn và tiêu chí khoa học, cải cách theo hướng “quý hồ tinh bất quý hồ đa”. Nên khuyến khích, tạo điều kiện cho GV viết SKKN chứ không nên bắt buộc, và có sự động viên, khen thưởng xứng đáng cho những GV có công trình xuất sắc, đồng thời kỷ luật nghiêm những cán bộ, GV tiêu cực trong quá trình viết, đánh giá SKKN.

 

-----------------------

(1). Minh Đức.Hoạt động sáng kiến kinh nghiệm thúc đẩy GD Nghệ An phát triển. www.gdtd.vn ngày 9/12/2010.

tin tức liên quan

Thống kê truy cập

114434885

Hôm nay

2156

Hôm qua

2349

Tuần này

21535

Tháng này

211933

Tháng qua

1114316576

Tất cả

114434885