Những chuyện chợt nhớ về thầy

GS-NGND Lê Đình Kỵ Khi tôi kể về một số bè bạn đồng môn ở khoa Ngữ văn, có bạn khuyên kể tiếp, có người e ngại bảo viết thế không ngại động chạm à? Tôi đã có lời thưa trước, tôi không có ý định làm mếch lòng ai mà chỉ xuất phát từ sự yêu...

Căn phòng xưa vẫn sáng

GS - NGND Lê Đình Kỵ Ngày 24 tháng 10/2009, từ thành phố Hồ Chí Minh, cái tin GS. Lê Đình Kỵ qua đời bay ra miền Bắc như một cơn gió lạnh. Vậy là anh linh một danh sư, một trong 100 chân dung của Đại học Quốc gia Hà Nội đang lùi về thiên cổ. Nghe tin buồn, chúng...

Trần Đình Phong - Nhà sư phạm mẫu mực

Đốc học Trần Đình Phong Sau khi thu phục giang sơn, thống nhất đất nước, vua Gia Long rất...

Bộ phim cách đây 10 năm như nói về câu chuyện Covid-19 hôm nay

Rùng mình khi phim ‘Contagion’ (sự lây nhiễm) năm 2011 quá giống đại dịch COVID-19. Gần 10 năm sau khi phát hành, phim “Contagion” đang lôi cuốn khán giả trở lại nhờ đại dịch COVID-19. ...

Về ký hiệu học các khái niệm “XẤU HỔ” và “SỢ HÃI” trong cơ chế văn hóa

1. Trong nhân chủng học và xã hội học, sau những công trình nghiên cứu của Lévi-Strauss, có một định nghĩa đã được khẳng định, theo đó văn hoá là một hệ thống chế tài bổ trợ được áp đặt lên hành vi tự nhiên của con người. Chẳng hạn, ham muốn tình dục là một nhu cầu thuộc về tự...

Làng Đông Thái (Lời dẫn cuốn sách Khoa bảng làng Đông Thái xưa và nay)

Cái tên Khoa bảng 科榜 đã gắn với làng Đông Thái, xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ - nơi địa linh nhân kiệt, mảnh đất thiêng liêng đã sinh ra những bậc hiền tài của đất nước. Nhiều danh nhân gắn với lịch sử của dân tộc, của đất nước văn hiến đã vang vọng khắp năm châu bốn biển. Người...

Quả bí, mớ rau của lòng thơm thảo và những cuộc nhậu giữa mùa cách ly xã hội

Chỉ thị 16 của Thủ tướng về việc cách ly xã hội trên phạm vi toàn quốc đã nhận được sự đồng tình từ nhận thức cho đến hành động của người dân khắp mọi miền đất nước. Tuy nhiên, việc thực thi Chỉ thị của Thủ tướng trong mấy ngày qua đã bộc lộ những bất cập xuất phát từ...

Truyện thơ Quốc ngữ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX - một nhịp cầu kết nối truyền thống và hiện đại

Nếu như khái niệm “truyện thơ Nôm” đến nay đã khá thống nhất trong giới nghiên cứu, thì “truyện thơ quốc ngữ” vẫn tồn tại nhiều cách định danh. Nó được gọi là “thơ” căn cứ theo hình thức diễn ngôn bằng văn vần, là “truyện” dựa vào nội dung tự sự, là “truyện thơ cận đại” bởi thời điểm...

Người đầu tiên dịch thơ văn Lý - Trần sang chữ Quốc ngữ

Nhà thờ cụ Đinh Văn Chấp ở xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc. Ảnh: Đinh Văn Thân Người đó là Đinh Văn Chấp (1882-1953). Ông là một nhà Nho uyên thâm nhưng tâm hồn...

Đóng góp của cư dân bản địa đối với sự ra đời chữ Quốc ngữ thế kỷ XVII

Dẫn nhập Chữ Quốc ngữ được hình thành vào thế kỷ XVII, dựa trên phiên âm từ tiếng nói của người Việt sang hệ chữ Latin nhằm mục đích truyền đạo. Đến thế kỷ XIX, khi Pháp xâm lược thì chữ Quốc ngữ được sử dụng rộng rãi được pháp luật hóa tại Nghị định ra ngày 6/4/1878 do Thống đốc...

100 ngày đảo lộn thế giới

Ngày 31/12, một trang web của Chính phủ Trung Quốc đã công bố phát hiện bệnh viêm phổi không rõ nguyên nhân tại khu vực xung quanh chợ hải sản Huanan ở Vũ Hán, một thành phố công nghiệp với 11 triệu dân. Trong vòng chỉ 100 ngày tiếp, virus đóng băng du lịch quốc tế, dập tắt mọi hoạt động...

Thầy Hoàng Như Mai

Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân Hoàng Như Mai (1919-2013) Năm 2003, độ cuối tháng 10, sau gần 30 năm tôi mới có dịp đến thăm GS Hoàng tại nhà riêng của...

Thế giới đối phó với Trung Quốc: Đã có cơ hội rõ ràng cho “cuộc chơi lớn”

Trung Quốc chưa bao giờ che giấu tham vọng làm bá chủ hoàn cầu, kể cả khi họ còn lạc hậu và kinh tế phát triển đì đẹt. Hình như hai chữ “Thiên Tử” chưa bao giờ ra khỏi đầu những người Trung Quốc. Có lẽ vì hai chữ này mà họ tìm mọi cách để vươn lên để đè...

Vài cảm nhận về đại dịch

Mùa dịch vẫn còn tiếp diễn, và nhiều khả năng đang ở thời điểm “cao trào”. Tất nhiên, rồi nó sẽ qua đi, cũng như trước bao thiên tai, hoạn nạn, con người vẫn thường bảo nhau như vậy! Và có phải chăng: Xuân vẫn trôi qua cửa những nhà lao Nhân loại bị giam cầm trong khắc khoải Cái tai họa chia...

Vấn đề loại hình văn bản

0.0. Văn bản thường được hiểu là thông điệp riêng lẻ, tính phân khúc của nó (so với cái “không phải văn bản” và “văn bản khác”) có thể cảm nhận tương đối rõ rệt bằng trực giác. 0.1. Nhưng sự phân khúc như thế không phân bố đồng đều ở các cấp độ. Chẳng hạn, cùng một chuỗi...

Thầy Nguyễn Lộc

Thầy Nguyễn Lộc và vợ - Nhà thơ Ý Nhi Tối hôm qua, thầy Nguyễn Ngọc Sơn (sinh viên khóa 1, thầy dạy Văn học Việt Nam nhưng đã chuyển về Bộ Giáo dục và Đào tạo từ trước khi chúng...