Common sense là từ tiếng Anh được dùng nhiều, nhưng rất khó dịch. Có Từ điển dịch là: “lẽ thường tình, trí khôn, lương tri, thường thức”. Có thể hiểu common sense là những trí khôn, suy nghĩ cơ bản, thông thường cần thiết trong cuộc sống. Một số ví dụ về thiếu common sense: trong đám tang, mà cứ cười nói, vui vẻ như không; hoặc gặp bạn đang lo lắng về độ béo phì, thì lại tô hô nói rằng bạn càng ngày càng mập; hoặc ngồi yên trên ghế giơ tay ra bắt sếp lớn tuổi hơn đang đứng, hoặc nghe sếp dặn mua bánh mì rồi mua bánh bao (vì tiệm bánh mì đóng cửa sớm hơn tiệm bánh bao), hôm ấy tiệm bánh mì đóng cửa đột xuất, bạn ấy chạy thật xa để kiếm bánh mì mà mua, về lại thì tiệm bánh bao đã đóng cửa...

Common sense cơ bản lắm, không thể so sánh với trí thông minh trí tuệ (intelligent), thông minh thực tế (smart), lanh lợi (clever), hay kiến thức uyên bác (knowledge)... Nhưng nếu không có common sense thì dù chúng ta có thông minh, trí tuệ, uyên bác đến đâu cũng là người lơ ngơ, ngớ ngẩn.

Có thể nói common sense là điều kiện cần cho người "bình thường". Thế nhưng bây giờ có rất nhiều người, kể cả những người làm việc ở cấp cao cũng có biểu hiện thiếu common sense:

- Một ông nguyên viện trưởng cho rằng việc mua bán chức ở VN cũng giống như việc vận động quỹ tranh cử ở Mỹ. (miễn bình luận)
- Một ông quan chức cấp cao ở Hà Nội cho rằng đốt pháo hoa thường xuyên sẽ làm cho dân nghèo quên đi cái nghèo, cái khó. Và cũng ông này cho rằng việc cướp lộc thánh là nên khuyến khích vì đó là “cướp có văn hóa”, thể hiện dấu ấn cá nhân.??? (Khỏi bình luận luôn).
- Một ông lý luận cho rằng ở các nước Mỹ, Tây Âu giai cấp công nhân đang mạnh lên. Xin lỗi, không biết ông có qua "bển" chưa? Bill Gates, Steve Jobs và các trí thức giỏi vẫn đang là người làm chủ cuộc chơi, chứ chưa phải giai cấp công nhân đâu ạ. 
- Ông Giáo sư cao tuổi hôn hoa hậu trước ống kính mà lại chọn tư thế, cách hôn không phải là kiểu ông hôn cháu, hay hôn xã giao bình thường. Có common sense thì người ta chọn tư thế khác. Có common sense thì người ta sẽ kiểm tra lại hình chụp. Nếu vậy thì đâu bị cả xã hội đàm tiếu...
- Ông chủ, lãnh đạo của công ty nước ngọt có ruồi tìm mọi cách biện luận, phân trần rằng nước ngọt của mình được sản xuất đảm bảo vệ sinh và mình đã làm đúng trong việc cho báo công an bắt khách hàng tống tiền. Nếu có common sense thì ông chủ phải biết rằng việc làm đúng nhất, cách đây 2 tháng, và ngay bây giờ là chân thành xin lỗi khách hàng và xã hội. (Dĩ nhiên cũng phải có bản lãnh để thực hiện).

Mong là những vị lành đạo cao, có tầm ảnh hưởng không cần quá thông minh, không cần học cao. Chỉ cần mấy vị có common sense là xã hội cũng nhờ rồi.
.................

PS: Trong tuyển dụng, ngoài việc tìm hiểu năng lực, kiến thức, kỹ năng, trải nghiệm của ứng viên, tôi còn rất quan tâm đến thái độ làm việc và common sense. Theo tôi người không có common sense thì làm gì cũng thiếu hiệu quả, tốn thời gian của cấp trên. Ngay cả những vị trí thấp như bảo vệ, tạp vụ; người có common sense vẫn được đánh giá cao hơn người thiếu common sense

...................

https://www.facebook.com/LamMinhChanh/posts/807989745955185?fref=nf