Đợt lũ lụt ở các tỉnh Bắc Miền Trung đã đi qua. Cuộc sống của người  dân nơi đây đang dần ổn định trở lại. Tất nhiên, để khắc phục một cách cơ bản đang đòi hỏi nhiều thời gian và công sức. Lũ lụt, mất mát cũng nhiều nhưng qua trận lũ lụt năm nay đã bộc lộ ra nhiều điều rất đáng suy nhẫm.

1.       Điều dễ thấy nhất, sau sự mất mát, thiệt hại và khó khăn, thiếu thốn của người dân vùng lũ lụt là tình người. Kỹ năng sống được rèn luyện đã giúp họ tự bả vệ mình và bảo vệ nhau trong nguy hiểm. Nhưng lần này khác hơn. Với internet, thông tin về được cập nhật nhanh và nhiều chưa từng có. Nhờ có thông tin, sức mạnh tính thiện của cộng đồng được khơi dậy và tỏa sáng. Các nhóm xã hội thiện nguyện đã hình thành để tự, và cùng lo việc của cộng đồng. Cùng với nỗ lực của các cấp chính quyền, các ban ngành, các lực lượng vũ trang, các nhóm này đã hoạt động nhanh nhạy, hiệu quả thiết thực, có tính chuyên nghiệp cao hơn. Nhiều nhóm đã hoạt động rất tích cực, năng động như nhóm CƠm Có Thịt của nhà báo Trần Đăng Tuấn, nhóm của Mc Phan Anh, nhóm của ca sỹ Ngọc Hà, Ngọc Trinh, nhóm của các nhà báo Phan Thanh Phong, Như Bình…Hoạt động cứu trợ của các nhóm thiện nguyên đã được sự đồng tình và hưởng ứng của đông đâỏ các tầng lớp nhân dân, được sự phôi hợp, cộng tác, giúp đỡ của các cấp chính quyền và sự khen ngợi, cảm ơn của đồng bào cả nước, không chỉ ở vùng lũ lụt. Người dân đang đặt nhiều sự tin cậy và hy vọng vào họ. Đợt hoạt động cứu trợ này đã chứng tỏ vai trò cần thiết của các nhóm xã hội thiện nguyên trong việc cứu trợ và các công việc dân sinhkhác; Chứng tỏ trong xã hội của chúng ta không phải ai cũng vô cảm, vẫn còn rất nhiều, rất nhiều trái tim nồng ấm dành tình yêu thương và trách nhiệm với đồng bào, với đất nước. Đặng Thị Thu Hương, tinh thần thiện nguyện và sự ra đi của cô là một tấm gương đẹp về tấm lòng nhân ái sẽ còn được cộng đồng lưu nhớ, trân trọng dài lâu. Nếu biết tôn trọng, nâng niu tình cảm và tinh thần trách nhiệm cao cả đó của đồng bào, nhất định dân tộc ta sẽ mạnh mẽ, tự tin hơn, đoàn kết hơn.

2.       Hiện nay, công việc cứu trợ và giúp đỡ bà con vùng lũ lụt vẫn đang được chính quyền và các nhóm thiện nguyện tiếp tục. Đáng tiếc, cũng chủ yếu là trên mạng xã hội đang có những thông tin và bình luận, nhận định trái chiều nhau về các hoạt động này, nhất là đối với các nhóm thiện nguyện dân sự. Làm sai là phải góp ý, thậm chí lên án nếu cố tình làm sai, cố tình lợi dụng lòng tốt của cộng đồng để trục lợi, [hoặc danh] nhưng không nên và không thể công kích vào thiện nguyện, công kích vào lòng tốt. Đó là một điều không hay, và bất lợi, cho công tác cứu trợ, từ thiện, không chỉ cho lần này mà lâu dài về sau. Để tránh điều đó, thiết nghĩ chúng ta, kể cả các cơ quan đoàn thể cũng như các cá nhân, các nhóm thiện nguyện cần thực hành công việc chuyên nghiệp hơn,  đảm bảo  minh bạch, rõ ràng. Sự cố tình nhầm lẫn của LMHTX Hà Tĩnh trong đợt cứu trợ vừa qua là chỉ dẫn khó xấu hổ hơn trước cộng đồng của một tổ chức.

3.       Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói; “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.  Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay mỗi khi Tổ Quốc bị xâm lăng , thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một là sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ cướp nước và bán nước”. Một lần nữa nhận định của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thành sự thật.Việc quan trọng là làm sao Đảng ta, Chính phủ ta tập hợp và phát huy được lòng nhân ái, tinh thần công dân và cống hiến vì dân, vì nước của cộng đồng dân tộc mà đợt cứu trợ lũ lụt vừa qua là một dẫn chứng rất cụ thể và sinh động.

4.       Nhưng, dẫu sao vẫn phải suy nghĩ nhiều thêm về trách nhiệm, về sự tử tế, sự sòng phẳng. Ngày 17.10.2016, làm việc với đoàn công tác đặc biệt của Bộ công thương vào kiểm tra việc xả lũ của Thủy điện Hố Hô, đại diện công ty thủy điện này vẫn khăng khăng “xả lũ đúng quy trình” …..Và, điều tưởng rằng không thể có đã xảy ra, họ, cả người kiểm tra và người bị kiểm tra, đã không mời chính quyền huyện Hương Khê tham dự mặc dù đây là địa phương bị thiệt hại nặng nề nhất từ hành động xả lũ vô trách nhiệm, vô cảm của công ty này.  Ngày 20.10.2016, Bộ Tài Nguyên Môi Trường đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với nhà máy thủy điện Hố Hô, tác nhân chính gây ra ngập úng nặng nề cho các huyện Hương Khê,  Vũ Quang {Hà Tĩnh].Dư luận vẫn đòi hỏi cao hơn sự nghiêm khắc của các cơ quan hữu quan  vì không những thủy điện Hố Hô đã cố tình vi phạm quy trình, đặc biệt là cố tình không tôn trọng chính quyền và nhân dân địa phương khi không báo kế hoạch xả lũ cho họ được biết, khi đã gieo tai họa cho người dân. Họ đã không những vô trách nhiệm mà rõ ràng đã vô cảm trước sự an toàn của người dân. Chẳng lẽ họ không biết, nước từ cái hồ chứa của họ sẽ nhấn chìm cả người và tài sản của mấy chục vạn dân? Họ hoàn toàn biết bởi họ không phải là những kẻ mất trí nhưng vì lợi ích tiền bạc mà đã dám làm điều đó. Chính quyền và luật pháp liệu có bắt buộc được họ phải đền bù thỏa đáng cho người dân không như cái cách đã dành cho những người độc quyền điện có thể mỗi năm tăng giá điện 20%?

Lợi ích nhóm – Nhóm lợi ích mà Hội nghi Trung ương IV khóa XII của Đảng vừa lên án không ở đâu xa. Có thể tìm thấy trong và từ rốn lũ Hương Khê  vừa qua.

Một trận lũ lụt, tuy mất mát nhiều, đau thương có những đã lộ diện ra nhiều điều. Điều tốt, sự tử tế và cả những bất cập và tệ hại đều có. Nhưng điều tốt, sự tử tế đã vượt lên, thắng thế và báo hiệu nhiều nhiều điều tốt đẹp, tươi sáng ở phía trước.