Sau thế chiến hai, bản đồ địa chính trị thế giới thay đổi theo ý chí của của các cường quốc chiến thắng trong phe Đồng Minh.  Ở Việt nam, lấy vĩ tuyến 20 làm ranh giới, quân đội Trung Hoa Dân  quốc và Anh quốc vào giải giáp quân đội Nhật Bản ở hai miền Bắc - Nam.

Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, Nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa được thành lập. Khó khăn chống chất. Dân đói ăn, mù chữ. Nước nghèo đến tận cùng. Người Pháp tìm mọi cách để trở lại Việt Nam và Đông Dương, tái lập sự đô hộ.

Nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã đề cao lợi ích quốc gia dân tộc, nỗ lực khắc phục những khó khăn nội trị và kiên quyết, khôn khéo đấu tranh để bảo vệ chủ quyền quốc gia và Nhà nước dân chủ nhân dân non trẻ mới được thành lập.

Chủ tịch Hồ Chí Minh và chính phủ VNDCCH đã kiên quyết bảo vệ lợi ích Dân tộc nhưng hết sức nỗ lực vãn hồi hòa bình, tránh chiến tranh. Nhưng “ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới”. Nhân dân Việt Nam đã đứng lên, toàn quốc kháng chiến theo lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

 Những năm 1945 – 1946 là thời điểm khắc nghiệt, ngặt nghèo của lịch sử Việt Nam, của Nhà nước Việt Nam và NHân dân Việt Nam. Chiến tranh là một sự lựa chọn khắc nghiệt nhất. Nhưng chúng ta đã chấp nhận cuộc chiến tranh; Tiến hành cuộc kháng chiến chính nghĩa với niềm tin sâu sắc về chân lý và tư thế kiêu hùng của những người yêu nước biết trọng lẽ phải.

70 năm đã đi qua từ Ngày toàn quốc kháng chiến. Chúng ta đã làm nên chiến tháng Điện Biên phủ lừng lẫy địa cầu. Chúng ta còn đi phải đi qua thêm ba cụộc chiến tranh nữa để bảo vệ chủ quyền quốc gia và Độc lập dân tộc. Chúng ta đã chiến thắng.

Mỗi cuộc chiến đềù đau thương mất mát, đều là bất đăc dĩ. Nhưng vì lẽ phải, vì lợi ích và danh dự Quôc gia Dân tộc, vì NHân dân mà chúng ta phải cầm súng.

Việt  Nam là dân tộc yêu chuộng hòa bình. Nỗ lực hòa bình là cách phòng ngừa chiến tranh hữu hiệu nhất. Nhưng có những lúc phải chấp nhận chiến tranh như là một giải pháp để kiến tạo hòa bình.

Sau 70 năm, tưởng niệm lại giờ phút bi tráng của dân tộc, ngày 19.12.1946 càng rực sáng hơn tinh thần ái quốc của người Việt Nam, sự quả cảm, sắc bén chính trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tôn vinh tinh thần Ngày Toàn Quốc Kháng Chiến, không chỉ là tưởng niệm lịch sử mà phải ngẫm nhiều về hiện tại, cho tương lai. Đất nước ta hôm nay đang phải đương đầu với rất nhiều thử thách, từ sự khủng hoảng kinh tế - xã hội, từ sự mất mát, hao hụt niềm tin và các giá trị văn hóa – tinh thần, từ bối cảnh chính trị quốc tế đầy bất ổn. Bởi vậy, sự quả cảm, sắc bén và kinh nghiệm chính trị của  người đứng đầu,  tinh thần yêu nước hào sảng của người Việt Nam lúc này là vô cùng cần thiết.

Dân tộc ta đang rất cần tôn vinh, khởi động lại, và phát huy tinh thần Ngày Toàn Quốc Kháng Chiến cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc hôm nay.