Sau cuộc gặp cấp cao Ấn—Mỹ, Thủ tướng Modi cho biết hai bên đã nhất trí tăng cường quan hệ trong việc đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố, đồng thời ông Modi cũng mở lời mời Tổng thống Donald Trump và gia đình tới thăm Ấn Độ. Thủ tướng Ấn tuyên bố: "Tôi muốn quan hệ đối tác chiến lược của chúng ta sẽ đạt tới những tầm cao mới". Trong khi đó, Tổng thống Trump nhấn mạnh cả Hoa Kỳ lẫn Ấn Độ đều bị ảnh hưởng vì những tội ác của chủ nghĩa khủng bố và những ý thức hệ cực đoan đang điều khiển chúng. "Chúng ta sẽ phá hủy chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo cực đoan", ông chủ Nhà Trắng tuyên bố trong cuộc họp báo chung với ông Modi:"Những thành tựu của ngài rất lớn. Ấn Độ đã có một nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Chúng tôi hi vọng sẽ bắt kịp đất nước của ngài sớm về số phần trăm tăng trưởng kinh tế. Tôi phải nói rằng chúng ta sẽ hợp tác vì điều đó".
Hội tụ lợi ích và giá trị
Nhấn mạnh “sự hội tụ của các lợi ích và giá trị” giữa hai nền dân chủ lớn nhất thế giới, ngay trước thềm cuộc gặp, ông Modi đã tái khẳng định tầm quan trọng của quốc gia 1,3 tỷ dân này đối với vấn đề công ăn việc làm của Mỹ. Đây là chủ đề mà ông chủ Nhà Trắng luôn dành một sự quan tâm đặc biệt kể từ khi nhậm chức hồi đầu năm nay. Theo CNBC, vấn đề lớn nhất mà cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Ấn đối mặt, đó là chính sách nhập cư của chính phủ Trump và chương trình thị thực việc làm H1B,cấp visa cho người lao động nước ngoài trong các ngành nghề đòi hỏi chuyên môn cao ở Mỹ. Ấn Độ hiện đang là bên hưởng lợi hàng đầu từ chương trình H1B này. New Delhi xem đây là cánh cửa để các nhân tài công nghệ thông tin nước mình bước chân vào Thung lũng Silicon và gia nhập các gã khổng lồ như Apple, Google hay Facebook. “Chiếc đũa thần” này đang bị chủ trương “nước Mỹ trước tiên” và sáng kiến “thuê người Mỹ, mua hàng Mỹ” của Tổng thống Trump xét lại trong vòng ba tháng qua. Những thay đổi lớn đối với chương trình H1B có thể làm tổn hại đến ngành công nghiệp “xuất khẩu” nhân tài công nghệ của Ấn Độ, vốn là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đất nước.
Để bảo vệ chương trình này, “món quà” ông Modi chuẩn bị để thuyết phục Tổng thống Trump chính là “việc làm”. Theo tiết lộ từ một quan chức cấp cao của Ấn Độ cho CNBC, ông Modi sẽ nhấn mạnh giá trị của cộng đồng gốc Ấn đối với nền kinh tế Mỹ, tạo ra gần 64.000 việc làm. Thủ tướng Ấn Độ cũng có thể sử dụng hãng công nghệ Infosys của nước mình để lấy lòng ông Trump. Hãng này mới đây đã công bố kế hoạch thuê gần 10.000 lao động Mỹ trong vòng hai năm tới. Ông Modi từng gặt hái nhiều thành công trong chuyến công du đến Mỹ tháng 6/2016, khi Tổng thống Barack Obama còn đương chức. Lần này, để lời thuyết phục thêm nặng ký, ông Modi đã bày tỏ ý định mua thêm vũ khí từ Mỹ, đặc biệt là các máy bay không người lái công nghệ cao để tuần tra tại Ấn Độ Dương. Đề xuất này có thể hấp dẫn tổng thống Mỹ vốn đang muốn đẩy mạnh xuất khẩu cho nền thương mại còn nhiều thâm hụt.
Hai nhà lãnh đạo có nhiều điểm khá tương đồng trong cả tính cách lẫn chính sách. Cả hai chính trị gia đều theo đuổi hình ảnh nhà lãnh đạo mạnh mẽ, đậm chủ nghĩa dân tộc và ủng hộ doanh nghiệp. Trong cuộc gặp gỡ với cộng đồng người Mỹ gốc Ấn ở Virginia ngày 25/6, ông Modi cũng nhấn mạnh lập trường cứng rắn với chủ nghĩa khủng bố: “20 năm trước, khi Ấn Độ nói về khủng bố, nhiều nước không hiểu và nói rằng đó chỉ là vấn đề nhỏ về thực thi pháp luật. Giờ đây khủng bố đã thay chúng tôi giải thích về chủ nghĩa khủng bố”. Tuy nhiên, theo tờ The Washington Post, chuyến đi này của thủ tướng Ấn Độ vẫn ẩn chứa nhiều thử thách trước một tổng thống Mỹ quá khó lường. Ông Modi cũng cần thực dụng hơn và hướng ông Trump quan tâm trở lại mối quan hệ Mỹ-Ấn đang bị ngó lơ kể từ khi ông Trump ngồi vào Nhà Trắng.
Đó là chưa kể đến lập trường thay đổi chóng mặt của ông Trump đối với Trung Quốc,một đối trọng của Ấn Độ tại châu Á. Ngày 14/5/2017, Mỹ đã cử đại diện đến dự diễn đàn về sáng kiến “Một vành đai, một con đường” tại Bắc Kinh bị New Dehli tẩy chay. Những chỉ trích trước đó của ông Trump đối với thâm hụt thương mại Mỹ-Ấn, những lợi ích không bình đẳng của Ấn Độ trong thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, hay lao động gốc Ấn tại Mỹ… tất cả ó thể là nguồn gốc các bất đồng trong tương lai. Cả Thủ tướng Modi và Tổng thống Trump đều tận dụng rất tốt sức mạnh của mạng xã hội. Nếu như ông Trump đang là nhà lãnh đạo có đến 33 triệu người theo dõi trên Twitter, nhiều nhất thế giới, thì ông Modi cũng không kém cạnh khi xếp ngay sau với 30 triệu người theo dõi.
Đảm bảo của chính quyền Trump
Hai nhà lãnh đạo đã ôm nhau tới ba lần trong cuộc gặp. Tổng thống Trump tổ chức tiệc tối tại Nhà Trắng lần đầu tiên để tiếp Thủ tướng Modi.Ông Trump ca ngợi quan hệ giữa Mỹ và Ấn Độ "chưa bao giờ vững mạnh hơn" thời điểm này, đồng thời cho biết ông và Thủ tướng Modi đã có cuộc hội đàm hiệu quả khi tìm được tiếng nói chung đối với nhiều vấn đề cùng quan tâm.Tuy nhiên, ông Trump đã không cung cấp thêm chi tiết. Về phần mình, Thủ tướng Modi bày tỏ mong muốn thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ này trong tương lai và ngỏ lời mời Tổng thống Donald Trump tới thăm Ấn Độ. “Chúng tôi đã nhất trí tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố, xóa sổ những nơi trú ẩn an toàn của những kẻ khủng bố. Đây là một phần quan trọng trong sự hợp tác của chúng tôi”, Thủ tướng Ấn Độ nói.Tổng thống Trump và thủ tướng Modi đưa ra lời kêu gọi nói trên trong bối cảnh tranh chấp giữa Trung Quốc với các nước láng giềng về chủ quyền Biển Đông và biển Hoa Đông vẫn gay gắt. Đặc biệt, Bắc Kinh đã xây nhiều đảo nhân tạo ở Biển Đông và quân sự hóa các đảo này, gây quan ngại cho các nước trong khu vực, cũng như cho Hoa Kỳ và Ấn Độ.
Thủ tướng Modi muốn tìm kiếm sự đảm bảo của Mỹ đối với những vấn đề về kinh tế, chính trị và quốc phòng của đất nước. Tổng thống Trump và Thủ tướng Modi hôm 26/6 đã có cuộc gặp đầu tiên tại Nhà Trắng. Đây là một sự kiện được dư luận quốc tế quan tâm, bởi không chỉ nhằm thiết lập các mối quan hệ cá nhân giữa hai nhà lãnh đạo, mà còn tái khẳng định mối quan hệ đối tác giữa Mỹ và Ấn Độ. Theo giới quan sát, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi – người vốn có mối quan hệ chặt chẽ với chính quyền cựu Tổng thống Barack Obama đang tìm kiếm sự đảm bảo của Mỹ đối với những vấn đề về kinh tế, chính trị và quốc phòng của đất nước. Riêng về quan hệ song phương, thủ tướng Modi đã không nói gì đến những hồ sơ gây bất đồng giữa hai nước, đặc biệt là hồ sơ về việc thị thực nhập cảnh làm việc, mà tổng thống Trump muốn hạn chế và thỏa thuận Paris về chống biến đổi khí hậu, mà ông Trump đã quyết định rút ra khỏi. Trong lĩnh vực quốc phòng, tập đoàn General Atomics hôm qua thông báo đã được cấp phép bán máy bay không người lái MQ-9B Guardian cho Ấn Độ. Với loại máy bay không người lái này, New Delhi sẽ tăng cường khả năng giám sát vùng Ấn Độ Dương, nhất là theo dõi sát sát hơn những di chuyển của tàu bè Trung Quốc tại vùng biển này. Chính quyền Mỹ cũng đã cho phép bán một máy bay vận tải quân sự C-17 cho New Delhi, với giá được thẩm định là khoảng 366 triệu đôla, theo thông báo của Lầu Năm Góc.
Trong một bài báo được đăng tải trên Tạp chí Phố Wall ngày 26/6, ông Modi nhấn mạnh, sự chuyển mình của Ấn Độ trong những thập niên qua cũng đồng nghĩa với cơ hội thương mại và đầu tư đối với các công ty Mỹ. Điều này được thể hiện rõ ở con số 115 tỷ USD mỗi năm của trao đổi thương mại giữa hai nước. Theo các nhà phân tích, mục đích chính trong chuyến thăm Mỹ của ông Modi là nhằm nhận được một sự đảm bảo rằng, Mỹ sẽ chú ý tới Ấn Độ và chính quyền mới tại Mỹ sẽ là sự tiếp nối của các chính quyền trước đây. Phát biểu tối 26/6, sau cuộc gặp với khoảng 20 lãnh đạo các tập đoàn lớn tại Mỹ, nhà lãnh đạo Ấn Độ khẳng định sự tin tưởng chắc chắn rằng một nước Mỹ mạnh luôn là một điều tốt cho thế giới. Phát biểu tại cuộc họp báo chung từ Vườn Hồng, hai nhà lãnh đạo đã dành những lời hoa mỹ để nói về quan hệ hai nước. Tổng thống Donald Trump một lần nữa nhắc lại tuyên bố tranh cử rằng ông coi Ấn Độ nói chung và cộng đồng người Mỹ gốc Ấn nói riêng là "những người bạn thật sự".
Dù vẫn còn những bất đồng từ vấn đề nhập cư cho đến khí hậu, song rõ ràng cuộc gặp ngày 26/6 đã cho thấy một sự tiếp nối trong mối quan hệ giữa hai nước và minh chứng rõ nhất là việc Bộ Ngoại giao Mỹ đã phê chuẩn thương vụ bán máy bay vận tải quân sự trị giá 365 triệu USD cho Ấn Độ, trong khi để ngỏ khả năng bán các máy bay không người lái trị giá 2 tỷ USD nhằm giúp Ấn Độ tăng cường hoạt động giám sát trên Ấn Độ Dương. Cái ôm giữa hai nhà lãnh đạo tại cuộc họp báo có thể xem là sự xác nhận cho mối quan hệ song phương vẫn chặt chẽ sau thời gian chuyển giao quyền lực tại Nhà Trắng.Truyền thông Ấn Độ đánh giá cao sự tiếp đãi của Tổng thống Donald Trump và Phu nhân Melania đối với Thủ tướng Ấn trong suốt chuyến công du của ông trên đất nước Hoa Kỳ./.
Hôm nay
Hôm qua
Tất cả