Mùa hè, hết việc tưởng yên. Ai dè chuyện thi cử ồn ào quá. Nhưng càng bất ngờ hơn khi nghe các đấng bậc có trách nhiệm ở nhiều nơi phát những cái ngôn mà nghe xong bỗng hoang mang vì chẳng lẽ bây giờ nghe nhau khó đến vậy?

Đầu tiên là “một kỳ thi nhẹ nhàng, thành công” dù dư luận và nhiều người trong nghề không nghĩ vậy.

Rồi toé loe ra những gian dối trong thi cử.

Ông đầu “xứ tuỳ” có con và hai cháu được sửa điểm, đỗ cao chót vót bị phát hiện. Ông tuyên bố đó là âm mưu của kẻ xấu, “muốn đưa con cán bộ vào tròng”, ông Chủ tịch ra công văn nhắc cấp dưới không vì những việc đã xảy ra mà thiếu tin tưởng tuyệt đối vào lãnh đạo. Các ông đã cưỡng bức lòng tin. Ông Giám đốc Sở thì vừa cười vừa trả lời phỏng vấn “ chuyện đó cũng bình thường”. Việc tày đình mà ông coi như chả có gì.

Rồi lại toé loe ra chuyện sai phạm có tổ chức trong việc sửa điểm cho con cán bộ lãnh đạo ở một xứ khác phức tạp và tinh vi hơn nhưng lại được trấn an đó chỉ là hiện tượng, sai lầm của cá nhân. Các ông lấp liếm sự thật, nói lấy được hòng giảm nhẹ khuyết điểm.

Cho đến hôm nay chưa có quan chức nào nói lời xin lỗi xã hội vì đã để xảy ra sự cố gây ra khủng hoảng niềm tin, gây tổn thương cho hàng triệu người mà chỉ thấy nói “sẽ xem xét trách nhiệm” người này, người kia, khuyên xã hội cần có cái nhìn lạc quan, “không vì những chuyện đã xảy ra mà quên đi những thành công” của kỳ thi là chủ yếu. Chỗ này các ông nhầm: những thầy cô giáo đã làm hết trách nhiệm, nghiêm túc, công tâm, các thí sinh đã chăm chỉ học tập, nghiêm túc thi cử cần ghi nhận nhưng những sai lầm đã xảy ra cũng hết sức nghiêm trọng, không thể nói nhập nhèm như vậy. Người đời biết cả. Họ không bất công khi bỏ qua những mặt tốt nhưng cũng không thể cho qua những sai lầm theo kiểu xuê xoa. Hơn nữa, sự gian dối biến những em trượt thành đỗ, đỗ thấp thành đỗ cao sẽ đẩy các em xứng đáng ra khỏi vị trí mà các em xứng đáng được hưởng, sẽ gây ra những bất công cho xã hội. Rồi những em vì gian dối mà vào đời, được hưởng những thứ không xứng đáng với mình, sau này làm sao có thể thành người tử tế? Sự gian dối của người lớn sẽ nuôi dưỡng sự gian manh, làm vẩn đục xã hội sau này.

Sự thực đã được phanh phui. Bàn dân thiên hạ đã thấy mọi chuyện gian manh bị phơi bày. Thiên hạ đã hiểu cả nhưng sao chỉ có vài người cố tình không hiểu, cứ nói những điều mà quê tôi bảo là nói thế có ...”cún nó nghe”. Sao người ta khó thừa nhận thực tế đến vậy? Sao người ta cứ cố tình chạy trốn sự thực, cứ cố tình nói ngược thế nhỉ? Hay các vị bây giờ không còn nghe được những lời nói thật nữa? Nguy lắm thay.