Xã hội càng phát triển thì vai trò của trí thức ngày càng lớn. Đó là xu thế tất yếu, không thể cưỡng lại được vì trí thức không chỉ có tri thức chuyên môn sâu sắc mà cái chính là họ khát khao chân lý, biết tôn trọng tự do của cá nhân, của cộng đồng; Tôn trọng quy luật phát triển; Tôn trọng và bảo vệ các giá trị phổ quát; Có vai trò xã hội lớn lao, quan tâm và nỗ lực cống hiến vì đất nước, vì xã hội, vì nhân dân, vừa có tinh thần công dân, biết phản biện/phản kháng lại, biết kiến thiết phát triển xã hội. Nếu không có vai trò của  trí thức thì xã hội không thể phát triển vì lẽ đơn giản rằng, họ là người có tri thức để nhận biết con đường phát triển, có nhiệt huyết thúc đẩy phát triển.

Lịch sử nhân loại đã chứng minh điều đó. Và, lịch sử Việt Nam cũng đã chứng minh điều đó. Điểm danh lịch sử Việt Nam cận hiện đại, cũng có thể xác quyết rõ ràng vai trò của trí thức. Đứng đầu các cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp nửa cuối thế kỷ XIX phần lớn là giới trí thức phong kiến. Tiếp cận, tiếp nhận và truyền bá tư tưởng mới, kể cả chủ nghĩa Mác - Lê Nin vào Việt Nam hồi đầu thế kỉ XX là giới trí thức. Chính phủ Trần Trọng Kim chủ yếu là nội các của các trí thức yêu nước. Cách mạng Tháng Tám và Nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa gắn liền với vai trò của các nhà trí thức ưu tú,... Mấy chục năm qua, từ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đến Cộng Hòa Xã hội Chủ Nghĩa Việt Nam, mặc dù không phải lúc nào cũng như lúc nào nhưng sự đóng góp, vai trò của giới trí thức, thời bình cũng như thời chiến, là vô cùng to lớn, là không ai có thể thay thế.

Trong bối cảnh phát triển của nhân loại của đất nước hiện nay, và trong tương lai, vai trò của trí thức ngày càng to lớn hơn. Toàn cầu hóa gắn liền với làn sóng công nghiệp thứ tư đỏi hỏi giới trí thức của nhân loại, của mỗi quốc gia dân tộc phải nỗ lực hơn để nhận thức thế giới mới và con đường đi của cả loài người, của mỗi quốc gia dân tộc, thúc đẩy sự phát triển trong an toàn, bền vững và nhân văn.

Trí thức Việt Nam cũng có trọng trách đó. Họ phải có tiếng nói khoa học khách quan và chân chính, có tinh thần công dân cao cả, có khát vọng tự do và công lý để cùng với chính quyền thúc đẩy xã hội - đất nước phát triển.

Từ nhiều năm nay, Đảng và Chính quyền chủ trương đề cao vai trò của trí thức, tạo điều kiện để phát triển đội ngũ trí thức. Chủ trương đó đã được thực thi trong đời sống xã hội. Nhiều người được đào tạo và nhiều người được tuyển/sử dụng trong bộ máy Đảng và chính quyền, nhiều ý kiến của giới trí thức được lắng nghe, không ít ý kiến được tham khảo, tiếp thu. Điều đó biểu thị sự tôn trọng trí thức và có ích lợi cho cả Đảng, chính quyền, nhân dân và đất nước.

Một vấn đề đặt ra trong thực tiễn cuộc sống hôm nay là cần nhận thức rõ ai là trí thức. Có phải cứ có bằng cấp đại học cao đẳng trở lên là thuộc về tầng lớp trí thức như lâu nay vẫn quan niệm không?

Tuyệt đối không. Bằng cấp chưa bao giờ là điều kiện tiên quyết để định danh trí thức. Đặc biệt trong bối cảnh đào tạo hiện nay lại càng không. Rất nhiều người có bằng cấp tiến sỹ, thậm chí có cả học hàm Phó Giáo sư, Giáo sư nhưng sự đóng góp là rất mờ nhạt thậm chí còn phản lại khoa học trong nhận thức chân lý và thực hành khoa học. Nhiều quan chức có bằng cấp cao nhưng năng lực thực tiễn thấp và tầm nhìn quá ngắn, quá hẹp. Nhiều doanh nhân có bằng cấp nhưng cũng chỉ sử dụng kiến thức để thâu tóm tài nguyên đất nước và chèn ép người lao động. Những người này cần phải trục xuất khỏi giới trí thức. Cha ông ta đã từng nói: Quý hồ tinh bất quý hồ đa. Nhiều con số thống kê đẹp đã làm cho nhận thức bị nhiễu.

Hiện nay Đảng đang bắt đầu tiến hành công tác nhân sự cho nhiệm kỳ sắp tới. Để tăng cường phẩm chất khoa học, tinh thần phản biện cho tổ chức của mình, nhất định Đảng sẽ chú trọng, trọng dụng giới trí thức. Điều đó là rất cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh phát triển hiện nay. Nhưng để chủ trương đó thành hiện thực sinh động, có kết quả và hiệu quả cao, thiết thực, rất cần nhận chân trí thức, rất cần phát hiện ra ngụy trí thức.

Ngụy trí thức là một tệ nạn xã hội cần phải lên án. Đảng và hệ thống chính quyền hãy nói không với ngụy trí thức./.