Văn hóa Nghệ An

Dường như sẽ có nhiều hơn hai cách để giải quyết vấn đề Biển Đông, khi những quan sát viên thúc đẩy ASEAN đôn đốc các cường quốc kinh tế trong việc giải quyết tranh chấp.

Họ đã tiếp tục nhấn mạnh sự thiếu thống nhất và đoàn kết trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong những vấn đề liên quan đến Biển Đông, dẫn đến việc ASEAN chỉ có được một sức mạnh thương lượng thấp đối với các nước lớn như Trung Quốc.

Vào ngày thứ Ba, trong diễn văn nhậm chức tại hội thảo về triển vọng hợp tác và hội tụ những vấn đề và những động lực ở vùng Biển Đông, Dewi Fortuna Anwar, nữ chủ tịch của Viện Dân chủ và Nhân quyền thuộc Trung tâm Habibie đã phát biểu: “Với tiềm năng làm suy yếu an ninh khu vực, Biển Đông không phải là mối quan tâm duy nhất của các nguyên đơn”.

Dewi, người đồng thời cũng là cố vấn đặc biệt về chính trị và quan hệ quốc tế cho Phó tổng thống, tiếp tục lưu ý rằng việc quân đội Thái Lan và Campuchia tham gia vào những cuộc xung đột biên giới “cho thấy việc tranh chấp lãnh thổ - nếu không được quản lí tốt – có thể gây ra những mâu thuẫn giữa các nước láng giềng”.

Cuộc hội thảo được phối hợp tổ chức bởi Trung tâm Habibie, một trung tâm nghiên cứu của Indonesia và viện chiến lược CASS của Ấn Độ.

Trung Quốc, bốn nước ASEAN gồm Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam - và Đài Loan đã có những xác nhận chồng chéo nhau về các quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa trên Biển Đông, điều thường là nguyên nhân tạo ra một sự xa cách giữa người khổng lồ châu Á và bốn nước thành viên của ASEAN.

Người ta ước tính rằng trữ lượng dầu và khí đốt tự nhiên ở khu vực Trường Sa có khả năng lên tới 17.7 tỉ tấn, biến khu vực này thành nơi dự trữ lớn thứ tư trên thế giới.

Vì những lợi ích quốc gia xuất hiện trong những yêu cầu của bốn nước ASEAN, nhóm khu vực đang ngày càng trở nên chia rẽ và cho thấy một sự bất lực trong việc “thống nhất và đoàn kết”, Baladas Ghoshal, một học giả Đông Nam Á từ Viện Nghiên cứu Hòa bình và Xung đột ở New Delhi cho biết.

Ông cho rằng một ASEAN chia rẽ là điều rõ ràng, ví dụ như về xung đột biên giới giữa Thái Lan và Campuchia, nơi mà thậm chí ASEAN đã có một hội nghị thượng đỉnh vào đầu tháng Năm, đã có một cuộc tranh luận nảy lửa giữa hai nước.

“Cuộc tranh luận (với những lời châm chọc) giữa (Thủ tưởng Campuchia) Hun Sen và (Thủ tưởng Thái Lan) Abhisit (Vejajiva) cũng không hề lịch sự trong cuộc họp”, Ghoshal nói.

Ông cho biết trung tâm của ASEAN quan trọng đối với nhóm trong việc chống đỡ được với một Trung Quốc ngày càng quyết đoán.

Ghoshal đã nhấn mạnh hơn nữa tầm quan trọng đối với việc ASEAN khuyến khích những đối tác khác như Ấn Độ, Mĩ, Nhật Bản và Úc cùng giải quyết những tranh chấp liên quan tới Biển Đông.

“Thời điểm này ASEAN không thể đứng đơn độc (một mình) trong việc chống lại Trung Quốc”, Ghoshal nói.

“Những gì chúng tôi có thể làm là khuyến khích những quốc gia như Ấn Độ, Mĩ và Nhật Bản. Họ có thể khuyến khích những quốc gia khác và gửi một dấu hiệu tới Trung Quốc rằng quốc gia này không thể làm bất kì điều gì với ASEAN”.

Cựu bộ trưởng quốc phòng Indonesia Juwono Sudarsono, cũng có mặt tại hội thảo, nhận xét rằng vai trò của Ấn Độ và Nhật Bản ở Biển Đông “vẫn còn tồn tại”.

Ông nói, “(Đối với vấn đề Biển Đông), Nhật Bản và Ấn Độ muốn đóng vai trò của một nền văn minh toàn cầu được thừa nhận bởi tất cả các quốc gia khác, bao gồm cả các nước phương Tây – đặc biệt là Mĩ”.

Mahmud Syaltout, quan sát viên tại Đại học Thương mại Quốc tế Indonesia phát biểu rằng ASEAN đã bị chia rẽ trong những tranh chấp về Biển Đông bởi vì cá nhân những thành viên có một mức độ nổi bật khác nhau (sự nổi trội trong giao dịch thương mại với nước khác), sự đối xứng, sự phụ thuộc lẫn nhau và những phương thức có tính khu vực về mối quan hệ cặp đôi của họ với Trung Quốc.

Căn cứ vào mức độ của từng quốc gia, sẽ tốt hơn cho Việt Nam, Malaysia, Brunei và Philippine trong việc giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ ở cấp khu vực cùng với các thành viên ASEAN hơn là theo đuổi nó ở cấp độ song phương, ông nói.

Trong trường hợp của Indonesia và Singapo, cả hai đều có thể giải quyết những tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông với Trung Quốc ở cả cấp độ khu vực lẫn song phương, mà kết quả cũng không có nhiều khác biệt.

“Bởi vậy, những nước ASEAN khác dự kiến sẽ phát triển những chính sách giống như của Indonesia và Singapo để tăng cường khả năng thương lượng của họ với Trung Quốc”, Mahmud phát biểu.

Hà Nguyễn dịch từ The Jakarta Post

Link:http://www.thejakartapost.com/news/2011/06/01/s-china-sea-pressures-asean.html