Tuyên ngôn Độc lập của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do Hồ Chí Minh trịnh trọng tuyên bố đã khẳng định: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và thực sự đã trở thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập”. Khát vọng tự do, độc lập cho nhân dân, cho đất nước của Hồ Chí Minh, của Cách mạng Tháng Tám đã được thể hiện, được cụ thể hóa trong Hiến pháp Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa năm 1946. Lời nói đầu của Hiến pháp ghi rõ: - Đoàn kết toàn dân, không phân biệt giống nòi, gái trai, giai cấp, tôn giáo; - Bảo đảm các quyền tự do, dân chủ; - Thực hiện chính quyền mạnh mẽ và sáng suốt của nhân dân”. Hiến pháp 1946 thể hiện sâu sắc tư tưởng của Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân… Đây là thành công chính trị quan trọng của Hồ Chí Minh và chính quyền cách mạng để tạo nền móng cho công cuộc kháng chiến giữ nước và kiến quốc dài lâu về sau.
Cách mạng Tháng Tám và sự ra đời của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là sự vận động lịch sử hợp quy luật, đáp ứng đòi hỏi của dân tộc Việt Nam, nhân dân Việt Nam. Cách mạng Tháng Tám mở đầu một kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam - kỷ nguyên Độc lập, Tự do, Dân chủ.
Dân tộc Việt Nam ngày nay đã phát triển và lớn mạnh với một tầm vóc mới, sức lực mới. Xã hội Việt Nam đã văn minh hơn, công bằng hơn. Thế nhưng, nền độc lập của dân tộc ta vẫn còn kẻ nhòm ngó với dã tâm xâm lăng, quyền tự do, dân chủ của người dân vẫn chưa được triệt để tôn trọng, dân nghèo vẫn còn nhiều, tình trạng bóc lột đang tái diễn và ngày càng trầm trọng. Nhiều giá trị/truyền thống nhân văn đang bị mai một… Đó là những nguy cơ của dân tộc ta hôm nay.
Để bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc, thực hiện rộng rãi và triệt để quyền tự do, dân chủ, đem lại ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, thịnh vượng cho đất nước, thiết nghĩ, Tinh thần và Khát vọng của Cách mạng Tháng Tám, của Tuyên ngôn Độc lập 1945, của Hiến pháp 1946, của Hồ Chí Minh vẫn là ngọn đuốc sáng soi đường cho Đảng ta, Nhà nước ta, và mỗi chúng ta./.