Một chuyên gia kỳ cựu của Viện Broockings nhận định sự kiện Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Bạc Hy Lai bị hạ bệ có ý nghĩa « rất tích cực » đối với sự phát triển chính trị của Trung Quốc.

Dưới đầu đề Một chuyên gia nói :

Vụ bê bối Bạc Hy Lai là « tốt » cho Trung Quốc, nhà báo Whiteman viết trên bản tin CNN online ngày 25/4 như sau :

Ông Cheng Li, chuyên gia công tác tại Think-tank hàng đầu nước Mỹ — Broockings Institute — khi trả lời phóng viên hãng CNN có nói : Việc cựu Bí thư Thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai hồi tháng 3 vừa rồi đột nhiên bị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc miễn chức đã tạo ra một cơ hội hiếm thấy cho ban lãnh đạo Trung Quốc tiến hành một đợt « cải cách mạnh dạn và thực sự ».

Cheng Li nói : « Nếu không xảy ra sự việc đó thì (Trung Quốc) có thể rơi vào một cuộc khủng hoảng lớn hơn. »

Ông cho rằng, để đạt được mục đích của mình, Bạc Hy Lai có thể huy động quân đội. Thậm chí họ Bạc còn có thể dùng một phương thức cấp tiến làm cho chính trường Trung Quốc xảy ra biến đổi lớn. Ông ta thậm chí có thể phát động một phong trào theo chủ nghĩa dân tộc.

Ngày 10/4, Bạc Hy Lai do « Nghiêm trọng vi phạm kỷ luật của Đảng » bị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố miễn chức. Cùng ngày, bà Cốc Khai Lai vợ ông ta, và ông Trương Hiểu Quân trợ lý gia đình họ Bạc, bị điều tra do nghi ngờ có liên quan tới cái chết của nhà buôn người Anh Neil Heywood.

Hiện nay 3 người nói trên đã biến mất khỏi tầm nhìn của dư luận, không thể nào được báo đài phỏng vấn nữa.

Khi bắt đầu có những tin đồn bất lợi cho vợ mình, Bạc Hy Lai đã lập tức phủ nhận ông có bất cứ sai sót nào và nói với báo giới là có kẻ muốn té nước bẩn vào ông và người nhà ông.

Tháng 11 năm ngoái người ta tìm thấy xác Heywood trong một khách sạn ở Trùng Khánh. Chính quyền địa phương mới đầu tuyên bố ông này chết vì uống quá nhiều rượu. Nhưng một nguồn tin chưa được kiểm chứng lại nói Heywood có thể bị ám sát do có người bỏ thuốc độc vào nước uống của ông.

Chính quyền Trung Quốc nói cựu Giám đốc Sở Công an Trùng Khánh Vương Lập Quân nêu ra nghi ngờ về cái chết của Heywood. Mà ông Vương từng là một trong những cánh tay phải của Bạc Hy Lai.

Họ nói đầu tháng 2 vừa rồi, Vương Lập Quân đến Tổng Lãnh sự quán Mỹ ở Thành Đô và tiết lộ cho phía Mỹ biết những lời tố cáo liên quan.

Việc Vương Lập Quân quyết định lôi kéo nước ngoài vào sự kiện nói trên đã châm ngòi cho một loạt sự việc tiếp theo và làm cho hạt nhân ban lãnh đạo Trung Quốc bị rung chuyển.

Khi trả lời phỏng vấn của Vụ Nghiên cứu châu Á (một cơ quan nhà nước Mỹ)  Cheng Li còn nói : « Hiện nay chưa rõ là nếu Vương Lập Quân không vào Lãnh sự quan Thành Đô thì liệu Bạc Hy Lai có bị hạ bệ hay không. »

Cheng Li cho rằng vì các phe phái trong tầng lớp lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc căng thẳng với nhau, nếu không có sự kiện Vương Lập Quân thì Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc càng khó hạ bệ Bạc Hy Lai ; huống chi Bạc Hy Lai chẳng những đại diện bản thân mình mà còn đại diện cho một lực lượng xã hội.

Trong 4 năm lãnh đạo Trùng Khánh, Bạc Hy Lai triển khai phong trào « Đánh xã hội đen », tấn công nạn tham nhũng, đĩ điếm, cờ bạc, ma túy và tội phạm dùng vũ khí. Ngoài ra ông ta còn dẫn đầu tầng lớp cán bộ và quần chúng « Hát các bài ca đỏ », tức tổ chức dân chúng hát vang những ca khúc ca tụng tư tưởng Mao Trạch Đông trong thời kỳ Cách mạng văn hóa.

Phía Trung Quốc luôn nói rằng Bạc Hy Lai bị miễn chức không phải do sự đấu đá phe phái chính trị bên trong Đảng.

Bản tiếng Anh tờ Thời báo Hoàn cầu, một cơ quan ngôn luận chính thức của Trung Quốc, đăng xã luận nói Bạc Hy Lai bị hạ bệ là do ông ta đánh giá quá cao ảnh hưởng của mình.

Bài xã luận viết : « Sự kiện Bạc Hy Lai cho thấy các quan chức chớ nên đánh giá quá cao ảnh hưởng của mình tại Trung Quốc, hoặc có ảo tưởng đặt mình lên trên cả kỷ luật của Đảng và pháp luật nhà nước. »

Bài báo viết : chớ nên hiểu việc Bạc Hy Lai bị hạ bệ là kết quả đấu tranh giữa các phe phái bên trong Đảng Cộng sản Trung Quốc. « Sau sự kiện Bạc Hy Lai bị hạ bệ, một số người phương Tây ảo tưởng rằng bên trong Đảng Cộng sản Trung Quốc tồn tại những phe phái chính trị khác nhau. Cũng có một số người Trung Quốc tin như vậy. Nhưng họ đã đánh giá quá cao ảnh hưởng của Bạc Hy Lai. » — bài báo viết.

Cheng Li, chuyên viên cấp cao về chính sách ngoại giao của Viện Broockings nói rằng do đấu đá phe phái bên trong tầng lớp lãnh đạo Trung Quốc cho nên nếu không có vụ Vương Lập Quân thì Trung Quốc sẽ rất khó miễn chức Bạc Hy Lai. Ông cho rằng Bạc Hy Lai không có khả năng thay đổi đời sống chính trị ở Trung Quốc. Ảnh hưởng của họ Bạc ở Trùng Khánh cũng chỉ có tính khu vực, không thể lan tỏa ra khắp Trung Quốc

Cheng Li nói một số tin đồn về Bạc Hy Lai rõ ràng là sai lầm nhưng có những người vẫn cứ muốn tin bởi lẽ họ không thể nào qua các kênh thông tin chính thức của Trung Quốc kiếm được những tin tức liên quan. Có lẽ Trung Quốc đã rất thành công trong việc kiểm soát giới truyền thông, nhưng vì dân chúng không tín nhiệm nên thực ra khả năng kiểm soát ấy đã bị mất.

Ông nói sự kiện Bạc Hy Lai giúp cho ban lãnh đạo Trung Quốc có cơ hội hiếm thấy để tiến hành một đợt « cải cách mạnh dạn và thực sự », kể cả việc cải cách Hiến pháp, bầu cử trong Đảng và tự do ngôn luận.

Vị chuyên gia về vấn đề Trung Quốc này nói « Nếu không tiến hành cải cách (chính trị) thì còn lựa chọn nào? Thế thì anh phải tìm những kênh hợp pháp khác mà thôi. »

Cheng Li nói : Sau vụ Bạc Hy Lai sẽ ngày càng có nhiều người hướng về phía cải cách. Đây là lý do vì sao tôi nói vụ Bạc Hy Lai có lợi cho sự phát triển của Trung Quốc.  

Nguồn : theo CNN