Đài Loan hiện đặt mua hai tàu chiến và được Hoa Kỳ đồng ý cho tân trang các phi cơ tiêm kích F-16  [1][2]. Việt Nam có thể cùng với Nhật Bản, Phi Luật Tân, Mã Lai yêu cầu Đài Loan làm sáng tỏ liệu số vũ khí này có phải chỉ dùng trong mục tiêu tự vệ quốc đảo phòng khi Trung Quốc tấn công hay không. Tập hơp người Mỹ gốc Việt có thể hợp tác với các cộng đồng bạn thỉnh nguyện Hành Pháp và Quốc Hội Hoa Kỳ bảo đảm rằng quân dụng bán cho Đài Loan sẽ không được xử dụng tại các khu vực có tranh chấp, làm tổn hại đến nền an ninh ở Đông và Bắc Thái Bình Dương.

Các động thái gần đây của Đài Loan khiến nhiều nhà quan sát nghi ngại đảo quốc này có lập trường nước đôi: một mặt nhờ vào Hoa Kỳ che chở cho nền dân chủ, an ninh và kinh tế; nhưng mặt khác có những hành động đơn phương hay ý định cộng tác với Trung Quốc nhằm tranh giành quyền lợi tại Đông và Bắc Thái Bình Dương. Bước thứ hai này không phù hợp với chính sách và quan điểm của Hoa Kỳ cùng nhiều lân bang trong khu vực.

Tiêu biểu là ông Ngô Sĩ Tồn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nam Hải của Trung Quốc đã cho biết hôm 23/10/2012 rằng một nhóm học giả Trung Quốc và Đài Loan sẽ cùng nhau nghiên cứu đường biên giới và các vấn đề khác liên quan đến Biển Đông nhằm bảo vệ cơ sở pháp lý của đường “lưỡi bò”- một lập trường vốn bị đại đa số giới nghiên cứu chính chắn trên thế giới bác bỏ [3]

Trước đó Đài Loan dự tính nối dài phi đạo trên đảo Ba Bình [4], và chuẩn bị đưa pháo tầm xa ra Trường Sa [5].  Ba Dân Biểu Đài Loan cũng đã đến Ba Bình-Trường Sa thị sát tập trận ngày 04/09/2012. Nhiều động thái liên tục trong một thời gian ngắn này không khỏi tạo ra nhiều mối nghi ngại và bất lợi cho nền an ninh khu vực. 

Cộng đồng người Mỹ gốc Do Thái đã nhiều ngăn cản chính phủ Mỹ bán vũ khi hiện đại cho Saudi Arabia, Ai Cập v.v… với lý do nền an ninh quốc gia Do Thái bị đe doạ. Dù chưa có sức mạnh vận động hành lang như Do Thái nhưng nếu người Mỹ gốc Việt góp tiếng nói chung với các cộng động Nhật, Phi, Mã sẽ không khỏi gây ảnh hưởng và mối quan tâm trong chính giới Hoa Kỳ. Chúng ta không phản đối việc Đài Loan nâng cao sức mạnh tự vệ đối với Trung Quốc, nhưng cần cảnh giác trong trường hợp hai nước này cùng hợp tác cho tham vọng bành trướng ở Biển Đông.

 [1] Đài Loan muốn mua hai khu trục hạm của Mỹ

http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20121105-dai-loan-muon-mua-hai-khu-truc-ham-cua-my

 [2] Lockheed Martin wins $1.85bn contract to upgrade Taiwan's F-16s

http://www.flightglobal.com/news/articles/lockheed-martin-wins-185bn-contract-to-upgrade-taiwans-f-16s-377178/

[3] Trung Quốc và Đài Loan sẽ hợp sức bảo vệ cơ sở pháp lý của đường “lưỡi bò”

http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20121024-trung-quoc-va-dai-loan-se-hop-suc-bao-ve-co-so-phap-ly-cua-duong-%E2%80%9Cluoi-bo%E2%80%9D

[4] Đài Loan dự tính nối dài phi đạo trên đảo Ba Bình thuộc Trường Sa

http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20120715-dai-loan-du-tinh-mo-rong-phi-dao-tren-dao-ba-binh-thuoc-truong-sa

[5] Đài Loan chuẩn bị đưa pháo tầm xa ra Trường Sa

http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20120724-dai-loan-chuan-bi-dua-phao-tam-xa-ra-truong-sa

[6] Dân biểu Đài Loan đến đảo Ba Bình-Trường Sa thị sát tập trận

http://www.viet.rfi.fr/chau-a/20120904-dan-bieu-dai-loan-den-dao-ba-binh-truong-sa-thi-sat-tap-tran