Hồi trẻ, bà That-chơ học Đại học Oxford chuyên ngành hóa học, sau chuyển sang học pháp luật rồi trở thành một luật sư có hạng. Về sau bà bắt đầu hoạt động chính trị. Trước khi được bầu làm Thủ tướng(1979), bà từng làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Khoa học. Hiện nay (năm 2004) ở tuổi 79 và đã nghỉ hưu được 14 năm, bà That-chơ đang sống cô đơn vò võ một mình, tình cảnh xem ra có vẻ buồn thảm lắm. Chồng bà qua đời hồi tháng 6 năm 2003. Hai ông bà có mỗi một mụn con gái ; cô này làm nghề báo, nhưng chỉ là một nhà báo quèn không chức tước tên tuổi. Mặc dù có một bà mẹ lừng danh và trị vì đất nước lâu như vậy, nhưng cô chẳngđược hưởng chút lộc nào của mẹ. Năm mươi bảy triệu thần dân của bà That-chơ cũng đã quên bà từ lâu. Tháng 10 năm kia, hôm sinh nhật lần thứ 77, bà nhận được cả thảy có 4 tấm thiếp chúc mừng. Bây giờ bà gầy nhom. Sức khỏe và tình hình kinh tế của bà không mấy lạc quan. Cô con gái rất lo nhưng đồng lương nhà báo hiện nay của cô chẳngthể giúp được gì cho mẹ già. Tờ Times viết : « Giờ đây bà That-chơ chỉ làm bạn với cái bóng của mình mà thôi ».
Thật ra chưa có gì bi đát đâu, vì chế độ phúc lợi của nước Anh rất tốt. Cái gọi là « nghèo » của bà chỉ là so với đời sống của người Anh đang đi làm thôi, chứ dân nhiều nước khác thì còn lâu mới được như thế.Những người Á Đông chúng ta theo thuyết « Văn hóa phương Đông cứu văn hóa phương Tây » có lẽ sẽ bất bình nói : Để bà That-chơ sống như vậy, người phương Tây tàn nhẫn quá, chẳngcó tình người như phương Đông chúng ta. Nhưng thực ra đây chính lại là một ưu điểm của văn hóa phương Tây : Dù bà có làm Thủ tướng ba nhiệm kỳ đi nữa, khi về vườn rồi, thì xin lỗi nhé, bà cũng chỉ là một người dân thường, chẳngcó ưu đãi, đặc quyền gì hết. Nghĩa là bà cũng phải nếm cảnh già lão cô đơn, nghèo túng như mọi người về hưu khác —thế mới là xã hội bình đẳng. Đây chính là một thành công của xã hội phương Tây ; vì thế mà xã hội họ không tự nó thối nát đi đến chỗ tự sụp đổ. Cuộc đời ấy của bà That-chơ chứng tỏ xưa nay bà chẳngcó tham nhũng gì sất, dù bà từng tên tuổi danh giá như thế, dù chồng bà từng làm việc trong Hội đồng Quản trị mấy công ty.
Một vài nước phương Đông hiện nay cũng học theo mô hình này, thật là một điều đáng mừng. Tổng thống Hàn Quốc Kim Đa-chung (Kim Dae Jung) đang tại chức, hai con trai ông dính vào chuyện tham nhũng bị tòa án xử tù. Báo chí Hàn Quốc đưa tin ấy nhưng không hề nhắc tới tên ông bố của họ. Ai làm người ấy chịu, xã hội pháp quyền mà ! Trong chuyện ấy, bố không giúp gì con, mà có giúp cũng chẳngđược.
Báo Đức hồi nọ đăng tin và ảnh đương kim Thủ tướng Xrô-đơ (Gerhard Schroeder) ngày Chủ nhật tự lái xe đưa cả nhà đi nghỉ. Vì là đi việc riêng nên Thủ tướng không được phép dùng xe công, mà phải đi chiếc xe cà tàng của mình. Nhưng đội bảo vệ vẫn phải thực thi phận sự bảo vệ Thủ tướng. Thế là trong ảnh, người ta thấy một đoàn ô tô sang trọng của mấy anh bảo vệ chạy trước chạy sau chiếc ô tô cà tàng của Ngài Thủ tướng. Xem ảnh, người phương Tây chẳng aithấy có gì đáng thương hại cho vị đứng đầu quốc gia giàu nhất nhì châu Âu này.
Cũng xin bạn chớ có thương hại bà That-chơ. Khi đưa tin về cảnh về hưu cô đơn túng thiếu của bà cựu Thủ tướng, báo Times đâu có bôi nhọ nước Anh ; ngược lại, họ còn biểu dương mặt tốt của xã hội nước mình.
Từ đó tôi rút ra được một quy luật : Quan béo thì dân gày, quan gày thì dân béo. Dùng quan điểm ấy để xem thế giới chắc là không sai đâu !
Bài của Nghiêm Tú (Trung Quốc) đăng trên tạp chí Sui Bi (Tùy Bút) số 1/2004 (Duzhe 7/2004 đăng lại).
Nguyễn Hải Hoành dịch.
Tóm tắt tiểu sử bà That-chơ
Cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher qua đời ở tuổi 87 sáng ngày 08/04/2013 tại nhà riêng ở London sau một cơn tai biến. Nữ Nam tước (Baroness) Thatcher là Thủ tướng của đảng Bảo Thủ Anh thời gian 5/1979-11/1990. Bị bệnh mất trí nhớ Alzheimer từ nhiều năm qua và nhiều lần bị đột quỵ, bà Thatcher hầu như không phát biểu trước công chúng từ năm 2002. Thời gian gần đây bà đã nhiều lần phải nhập viện.
Bà sinh ngày 13/10/1925, tên khai sinh là Margaret Hilda Roberts, tại Grantham, Lincolnshire, là con gái một người bán rau quả ở địa phương.Năm 1951, bà kết hôn với doanh nhân đã ly dị Denis Thatcher, và bắt đầu học nghề luật sư. Năm 1953, bà trở thành luật sư tranh tụng.Năm 1959 bà trở thành dân biểu đảng Bảo thủ ở Finchley. Vào nửa đầu thập niên 1970 bà được chỉ định làm Bộ trưởng Giáo dục. Năm 1975 bà lên lãnh đạo đảng Bảo thủ thay cho cựu thủ tướng Anh Edward Heath và giành chiến thắng trong các kỳ tổng tuyển cử bầu Hạ viện năm 1979, 1983 và 1987. Margaret Thatcher là phụ nữ đầu tiên trở thành Thủ tướng ngày 4/5/1979 và liên tục giữ chức vụ này cho đến ngày 22/11/1990. Đây là một kỷ lục.Bà hứa hẹn Đảng Bảo Thủ sẽ cắt thuế thu nhập, giảm chi phí công, giúp cho việc mua nhà của người dân trở nên dễ dàng hơn, và hạn chế quyền hành của các nghiệp đoàn. Chính phủ của bà Thatcher đã tư hữu hóa các ngành công nghiệp thuộc sở hữu nhà nước. Bà cũng lên nắm quyền khi Anh quốc có cuộc chiến với Argentina quanh vấn đề quần đảo Falkland hồi 1982.
Thủ tướng David Cameron đã cắt ngắn chuyến thăm Tây Ban Nha để về nước ngay sau khi nghe tin bà Thatcher qua đời. Trong một thông điệp ngắn ông nhấn mạnh « nước Anh vừa mất đi một nhà lãnh đạo lớn, một vị Thủ tướng tài ba và một công dân vĩ đại ». Nữ Hoàng Anh nói bà rất buồn về sự qua đời của bà Thatcher. Văn phòng Thủ tướng Anh nói sẽ dành cho bà Thatcher cùng một nghi thức lễ tang như đã dành cho thân mẫu Nữ hoàng Anh và Công nương Diana, nhưng sẽ không được quàn, theo mong ước của bà.
Trên trường quốc tế, Margaret Thatcher từng rất thân thiết với Tổng thống Mỹ thời đó là Ronald Reagan và đã tạo uy tín rất lớn đối với nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbatchev. Giới sử gia cho rằng bà Thatcher từng đóng một vai trò quan trọng trong những năm tháng cuối cùng của thời kỳ chiến tranh lạnh.
(NHH. Theo BBC, RFI và CNN)
Hôm nay
Hôm qua
Tất cả