Một bài báo trên New York Times kéo tít : Trung quốc vực lên nhổ rễ : di dời 250 triệu dân cho đi vào các thành phố, một chương trình đầy cao vọng cho 15 năm tới: chính phủ Trung quốc có dự định và muốn xây dựng vài trăm thành phố mới để cho hơn 250 triệu dân ở.

Nếu khuynh hướng này tiếp tục thì Trung quốc sẽ có :

• 1 tỉ dân sống ở thành thị vào năm 2030
• 221 thành phố có hơn 1 triệu dân vào năm 2025 (sánh với 35 thành phố có mức dân này cho cả Châu Âu hiện nay)

Một báo cáo khác của The Telegraph ghi là chính phủ Trung Quốc có kế hoạch di dời hơn 400 triệu dân từ nông thôn ra thành thị trong vòng thập kỷ tới. Và để việc này có thể thành tựu, Trung quốc đang xây hàng loạt thành phố mới như thế.

Cho tới giờ, đô thị hóa là một công cụ tốt để giảm nghèo cho đa số các nước đông dân trên toàn cầu. Báo The Telegraph gọi đó là “cuộc cách mạng xã hội lớn nhất trong lịch sử nhân loại”.

Hiện thời, chính sách “đội đá vá trời” đô thị hóa của Trung quốc, một chính sách chưa từng có trên quả đất này, đã thay đổi toàn diện quốc gia có 1.3 tỉ dân. Dân thành thị Trung quốc chỉ có khoản 170 triệu vào năm 1978 đã lên tới 690 triệu năm 2011. Quá trình này đã mang lại một cuộc cách mạng xã hội có thể là lớn nhất trong lịch sử nhân loại: trong 30 năm qua, hơn 600 triệu dân Trung quốc đã thoát nghèo.

Nhưng tiếp tục phát triển các đô thị không chắc là sẽ tiếp tục xóa đói giảm nghèo.

Nhiều thủ đô của các nước phát triển ở châu Á hiện đang tranh đấu để cung cấp phương tiện sống cho số dân thành thị nghèo càng ngày càng tăng. Đó không những là lo chống sự hình thành của các khu ổ chuột ở trong và ven thành phố. Mà còn là làm sao để bảo đảm những dịch vụ tối thiểu cần cho cuộc sống của tất cả những người nghèo ở các đô thị và ở ngoại ô các thành phố này.

Hiện đa số dân ở Đông Nam Á tiếp tục sống ở vùng nông thôn, dù là di dân từ nông thôn ra thành thị có tăng. Các dự báo cho thấy là di dân vào các thành phố là khuynh hướng to nhất cho mười năm tới.

Nguồn: Chỉ số phát triển của World Bank (2011) Đồ thị mượn lại từ ATM, trang đã dẫn

Trong bảng trên màu xanh chỉ tỉ lệ dân thành thị còn mầu đỏ là tỉ lệ dân nông thôn

Trừ phi là được tiếp cận các quỹ cho nâng cao hạ tầng, giới quản lý các thành phố nhỏ trong các nước như Việt Nam và Thái Lan, nơi mà hơn 2/3 dân ở nông thôn, sẽ phải đương đầu với một cuộc chiến không lối thoát trước dòng người di dân nghèo tìm việc làm. Làm sao tiếp cận được các dịch vụ sức khỏe, giáo dục, ngân hàng cũng như làm sao có những điều kiện tối cần cho cuộc sống như nhà vệ sinh, nước sạch, điện, …hiện đã là những thách thức lớn cho các thành phố hôm nay.

Cuộc tranh đấu chống nghèo sẽ tiếp tục nặng hơn trong các vùng thành thị ở châu Á. Chúng tôi hi vọng các chính phủ trong vùng đang chuẩn bị cho thách thức này.

Dịch: Nguyễn Huỳnh Mai

Nguồn: Asian Trends Monitoring ngày 28.06, 2013[http://www.asiantrendsmonitoring.com/2013/06/28/manage-unmanageable-urbanisation/]