1. nhưng vẫn không ổn trong lòng

 Lước sơ trên mạng mỗi ngày đọc báo thời sự trong nước, tôi chỉ thấy chuyện đáng bi quan, tình hình nhiễm bệnh, an toàn thực phẫm thật đáng báo động:

Mỗi tháng phát hiện 800 người nhiễm HIV

Người Việt Nam mất 1,5 triệu lít máu để… nuôi giun

TP.Hồ Chí Minh: Phát hiện hơn 1,5 tấn heo, gà “bẩn”

tức là toàn những biểu hiệu (indicateur) của kém phát triển hay chậm tiến.

Nhìn về phía giáo dục, cũng chỉ thấy nhiều bất ổn, từ chuyện thi cử, chương trình học tới sách giáo khoa. Đó là chưa nói tới phương pháp dạy và học.

Tốt nghiệp Trung học phổ thông với 99,86% hay 100% là một vấn đề đáng lo hơn đáng mừng vì trình độ của học sinh, ai cũng biết, còn nhiều bất cập. Mà nếu học sinh thật sự giỏi như thế thì tại sao phải tổ chức một kỳ thi tốt nghiệp ? (ở Pháp, tỉ lệ học sinh đổ Tú tài cao nhất cũng chỉ khoảng 85-86%).

Trong khi đó ta vẫn tiếp tục quan tâm đến những việc riêng tư của vài người nổi tiếng:

Khánh My khoe eo thon đẹp ‘ngẩn ngơ’ trên phố

Trà My Idol rạng rỡ trong ngày lên xe hoa

hay vẫn «xôn xao» vì Ngọc Trinh hở chỗ này  hở chỗ kia, vì người đẹp X, Y lấy chồng Tây hay chồng Mỹ.

2.Các nhà quản lý ta thì không thiếu khả năng nhưng thiếu những cái nhìn toàn diện và những cái nhìn xa.

Rốt cuộc, ta đợi sai chỗ nào thì sửa chỗ ấy, đợi dân báo tham nhũng mới biết, đợi đập vỡ mới hay, đợi cữ nhân thạc sĩ thất nghiệp mới đi tìm hiểu tại sao họ thất nghiệp, …

Cứ theo đà này, chẳng nhẽ sẽ đợi bao giờ toàn dân bị bệnh tâm thần mới tìm cách làm sao cho bớt bạo lực trong xã hội, bớt hố ngăn giàu – nghèo, khoảng cách giữa quan  và dân, … hầu đi tới những phương thức quản lý xã hội khoa học và dân chủ hơn ?

3. Mà bệnh tâm thần hiện đang … túc trực đe dọanhiều người ở Việt Nam. Thật vậy, làm sao tâm thần thoải mái ổn định khi cuộc sống thật sự vất vả, em Như, sau lớp 7 phải bỏ học đi bóc vỏ hạt điều để nuôi bà Ngoại và em họ là một thí dụ

Lá thư rơi nước mắt của cô bé bóc hạt điều

Các bác sĩ tâm thần nhấn mạnh đến các trauma lúc tuổi đời còn trẻ mà ta phải thật sự phòng hờ. Bao nhiêu trẻ con đang là nạn nhân của bạo lực ở nhà, ở trường, bị ấu dâm, …? Hay ít nhất là bị những áp lực đủ loại ?

4.Chúng ta đã có gần 40 năm để phát triển, để mưu cầu an cư lạc nghiệp cho toàn dân. Và lo cho vẹn tròn lãnh thổ. 40 năm đó đã không đủ cho ta đi đồng hàng với các nước láng giềng. Một nền giáo dục hầu như là dậm chân tại chỗ, một tình trạng y tế đáng báo động, thêm vào đó những vấn đề ô nhiễm môi trường và sự đi xuống dốc của các bậc thang giá trị, …

5. Và vấn đề Biển Đông đang ở đó ... Ý kiến thế giới đều phân tích thấy những hành động có tính toán của Trung Quốc, tính toán để bành trướng. Còn ta đâu đó hình như vẫn còn dựa trên các «cơ sở» cảm tính, tình nghĩa anh em, trong khi đáng lý ra, trên trường quốc tế, phải dựa trên luật mà hành động và hành động để tự bảo vệ. Họ đã bội ước mà ta vẫn quá trọng tình nghĩa. Cái tình cảm và nghĩa hiệp của ta liệu có phí phạm quá không?

Gia tài của mẹ để lại cho con, gia tài của mẹ là nước Việt buồn.

Câu này Trịnh Công Sơn viết trong thời chiến; Xa lắm rồi, nửa thế kỷ, nhưng đến hôm nay vẫn còn thấm thía. Tôi không muốn buồn như những năm tháng Trịnh Công Sơn buồn. Tôi muốn lạc quan. Tôi muốn cả đất nước mình mạnh mẽ, mạnh mẽ để bình yên và  phát triển; Để không còn những nỗi buồn.