Văn hoá đặt tên của người Thái ở Quỳ Châu

Người Thái ở Quỳ Châu có câu ca Lực ồm piêng Pọ khư táng Pọ/ Nỏ nháo piêng lắm táng lắm có nghĩa là: Con lớn bằng bố thay bố/ Măng lớn thành cây thay cây. Đối với họ, đặt tên cho con là việc làm hệ trọng, gửi gắm nhiều mong muốn tốt đẹp của các bậc làm cha...

Kết cấu tác phẩm nghệ thuật ngôn từ (Kỳ 3)

VẤN ĐỀ TRUYỆN KỂ Chúng tôi tin rằng vai trò của hành động không chỉ là chuyện miêu tả bức tranh phong cảnh hoặc cái nền tạo hình. Toàn bộ chuỗi không gian liên tục[1] của văn bản, trên đó thế giới đối tượng được mô tả, luôn luôn tạo thành một hình thái[2] nào đó. Hình thái ấy bao giờ...

Bóng câu thoáng bên mành mấy nỗi

Đời người nhanh tựa “bóng câu qua cửa sổ” (Trang Tử - Nam Hoa Kinh). Thoát từ ý này Nguyễn Gia Thiều (1741-1798) đã viết trong “Cung oán ngâm khúc”: đời người như “Bóng câu thoáng bên mành mấy nỗi”....

Vĩnh biệt GS, VS Phạm Song

Sau GS. Hoàng Minh Thảo, TS. Bùi Danh Lưu đến lượt GS. VS Phạm Song ra đi. Những nhân vật là các nhà khoa học mà tôi thân thiết và kính trọng trong cuốn sách dự định của tôi lại mất thêm một người. Bầu trời khoa học nước nhà lại tắt một vì sao…...

Sài Gòn ăn uống

Nay có ít câu về tô phở. Khi tôi từ Sóc Trăng năm 1947 chạy lên nầy. Tôi không được mục kích cảnh sống trên đất Sài Gòn nầy những năm tao loạn 1945-1946. Và khi tôi có được mụn con trai, lối những năm chung quanh 1950, vợ chồng tôi và con ngồi xe xích lô máy từ chợ...

Giáo sư không ngang bằng tốt nghiệp?!

(Một vài ý kiến khi đọc bài “Đề nghị cải cách chức danh giáo sư” của giáo sư Nguyễn Văn Tuấn.) Khi triển khai quyết định 174 về việc xét công nhận bổ nhiệm chức danh GS/PGS, trên nhiều báo đã xuất hiện rất nhiều bài viết của nhiều độc giả gồm nhiều thành phần : nhà văn, nhà báo, nhà khoa...

Có thực sự nên làm luận án tiến sĩ?

Các trường đại học đào tạo ngày càng nhiều tiến sĩ và “thực tập sinh sau tiến sĩ” sau đó tuyển dụng vào làm việc một cách rẻ mạt. Một sự lãng phí về khoa học và con người. ...

Tương lai của truyền thống dân tộc

Tương lai của truyền thống và đạo đức truyền thống sẽ như thế nào khi đứng trước những thách thức của sự văn minh hiện đại? Đây cũng chính là nội dung của cuộc hội thảo “Đạo đức truyền thống và những vấn đề của quá trình hiện đại hoá”. Vấn đề này đã trở thành chuyện đau đầu không...

Nên đặt vấn đề Nho giáo như thế nào?

Tôi nhớ bài này được viết vào đầu năm 1993, sau khi đọc bài “Nho giáo đã thành vấn đề như thế nào với nước Việt Nam hiện nay?” của Trần Ðình Hượu trên Văn hóa và đời sống, Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 11-1992. Bài thảo luận của tôi cũng được đăng trên tờ này, ít lâu sau...

Tự thuật của Giáo sư Đặng Văn Ngữ từ nhỏ đến khi về nước tham gia Kháng Chiến(1910 - 1949)

Trong cuộc chỉnh huấn tại chiến khu Việt Bắc năm 1954, giáo sư Đặng Văn Ngữ có viết một bản tự thuật về cuộc đời của mình. Năm 1988 gia đình đã cho công bố nguyên văn bản tự thuật đó trên tạp chí Sông Hương ở Huế (số 33 tháng 9, 10 năm 1988), với tiêu đề “Trở về với...

Giữa tự nhiên và văn hoá

Con người sống trong lòng tự nhiên và giữa thế giới văn hoá. Không có gì rộng lớn mà gần gũi, thiết cận hơn hai thực tại ấy. Nhưng nếu hiểu văn hoá là những gì do con người sáng tạo và tái tạo thì nó khác và thậm chí đối lập lại với tự nhiên. Do đó, nhận thức...

Con rồng Trung quốc hụt hơi

Thế giới đang chao đảo và cuộc khủng hoảng tài chính càng làm cho thế giới chao đảo thêm. Sức nặng kinh tế của các nước công nghiệp truyền thống đang suy giảm, còn sức mạnh của các nước mới trỗi dậy, đứng đầu là Trung Quốc, đang tăng lên và có khả năng còn tiếp tục tăng trong những...

"Siêu sáng kiến" cho giáo dục và giao thông

Anh bạn Cu Râm của tôi, là sếp giáo dục, còn vợ hắn làm bên giao thông. Râm bị cao huyết áp, mọi bộ phận trong người hắn đều quá tải. Vợ Râm bị mỡ trong máu, chứng ùn tắc máu xảy ra thường xuyên. Biết bị trọng bệnh, vợ chồng cùng xin về quê dưỡng bệnh....

Kết cấu tác phẩm nghệ thuật ngôn từ (Kỳ 2)

VẤN ĐỀ KHÔNG GIAN NGHỆ THUẬT Sự quan tâm tới vấn đề không gian nghệ thuật là kết quả của những quan niệm xem tác phẩm nghệ thuật như một không gian được giới hạn theo những kiểu nào đó, một không gian hữu hạn phản ánh bên trong một đối tượng vô hạn là cái thế giới bên ngoài...

Quỳ Hợp - Những dự án tai tiếng (Kỳ 1)

Những tưởng, Quỳ Hợp độ này sẽ rất vui bởi sắp đến ngày kỷ niệm 10 năm xây dựng huyện điểm văn hóa. Thế nhưng không, lên đây chúng tôi toàn nghe “nóng” chuyện các chương trình dự án 135 bị xà xẻo, mấy dự án khách sạn, nhà liền kề, trung tâm thương mại ngự lên đất sân vận...

Người tận lực cho thơ

Vẽ tôi con Lợn cầm tinh Con Gà cầm tháng con Tình cầm tay (Nguyễn Trọng Tạo) Mùa đông 1978 buốt lạnh và triền miên những bữa cơm ăn hạt bo bo. Những tranh chấp biên giới Tây – Nam đã đến độ căng thẳng. Những người lính tình nguyện Việt Nam lại một lần nữa dấn thân...